SEASONAL DEVELOPMENT OF SOME TREEE AND SHRUBBY
SPECIES INTRODUCED ON ABSHERON
The article is devoted to peculiarities of seasonal development of some trees and shrubs.. The
environment impact on the development phase of these plants in Absheron is defined. Researches
conducted over these species on a seasonal rhythm of development have been divided conditionally
on two groups.
Keywords: tree, shrub, flower, shoot, leaf, fruit, temperature, relative humidity.
Redaksiyaya daxil olma tarixi: 17.06.2011
Cədvəl 1
Bəzi ağac və kol bitkilərin fenofazasına ekoloji faktorların təsiri
Faza
Cercıs
Siliquastpum
Laburnum
Anagyroides
Colutea
Arborescens
Pistacia
mutica
Cotınus
coggygria
Rhus
cariaria
Crataegus
Pentagyna
Frangula
alnus
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Pq1
Temperatur
Rütubət
Yaqıntı
8,9
81
20,5
3,0
80
14,4
6,6
63
17,9
4,3
71
13,2
4,7
80
15,6
4,7
83
79
4,0
79
15,1
6,4
72
19,3
Pq
2
-―-
8,5
82
20,5
6,6
91
18.3
8,1
63
18,1
8,5
88
17,3
7,8
77
11,2
5,7
85
15,4
6,8
69
12,3
7,8
87
13,4
Pb
1
-―-
8,9
74
21,3
10,0
63
19,2
9,4
75
13,4
9,9
79
22,3
11,0
69
17,1
12,0
80
26,4
13,0
82
20,5
11,0
61
20,4
Pb
2
-―-
21,1
60
6,3
26,1
51
6,1
22,1
67
6.1
23,6
65
6,2
23,7
38
9,3
24,4
71
7,1
24,1
75
6,1
24,6
52
7,3
O
1
-―-
20,5
80
3,1
25,5
70
5,3
24,1
58
4,1
24,9
81
5,3
22,3
78
8,2
24,2
69
6,1
25,9
84
7,1
23,8
65
7,3
O
2
-―-
24,7
61
6,2
24,7
49
5,3
24,7
68
4,1
24,7
66
6,2
24,7
56
6,3
24,3
72
7,1
24,5
72
6,2
24,7
51
4,3
L
1
-―-
18,2
63
10,3
17,6
53
9,1
18,7
66
10,1
16,5
68
10,2
16,5
61
11,3
17,4
71
12,1
18,6
76
9,3
18,8
56
11,6
L
2
-―-
19,2
86
6,1
18,7
74
7,2
20,0
56
8,3
18,9
82
9,1
18,9
80
13,2
18,7
69
10,1
18,9
85
11,3
19,9
65
12,1
L
3
-―-
23,5
52
3,1
23.6
69
5,2
24,6
68
4,1
25,8
51
5,3
25,8
78
8.1
25,8
80
6,2
26,4
81
7,1
26,6
71
7,4
L
4
-―-
19,8
71
11,2
20,2
57
11,3
19,7
71
14,1
21.0
74
12,3
21,0
61
21,1
18,8
74
14,3
18,6
82
11,5
18,9
52
8.3
L
5
-―-
24,2
78
10.1
16,6
63
11,1
17,5
77
12,3
14,8
81
14,1
14,8
70
12,3
14,8
79
11,1
16,6
87
14,1
16,9
73
11,1
Ç
1
-―-
8.7
78
22,1
4.9
88
27.1
7,8
83
20,3
-
69
22,1
4,9
81
23,2
4,3
88
16,3
8,7
71
17,1
7,9
87
15,4
Ç
2
-―-
10,0
65
23,1
6,0
61
25,1
8,9
85
20,2
5,3
84
19,1
5,3
66
12,1
7,3
86
16,3
9.3
84
13,2
8,7
88
21,1
Ç
3
-―-
11,0
80
24,1
10.0
83
25,1
9,3
62
24,3
10.7
84
21,1
10.7
86
29,3
9,4
66
21,2
9,7
85
13,1
10,0
80
16,2
Ç
4
-―-
11,3
80
13,1
12.1
77
12,1
10.0
63
16.3
11,3
79
13,1
11,3
84
21,1
10,0
72
29.3
10,7
82
21,1
11,8
91
24,1
Ç
5
-―-
17,5
57
6,5
17,0
53
6,2
12,8
71
7,3
15,0
69
8,2
15,0
54
9,3
12,8
78
13,2
13,7
83
10.5
20,0
64
34,1
Pl
1
-―-
20,4
80
3,4
19,4
85
4,5
21.0
75
5,1
19,4
61
5,2
19,4
82
5,6
22,3
79
8.5
19,4
70
6,3
24,2
83
8.5
Pl
2
-―-
21,4
76
7.8
22,4
80
7.3
19,4
79
9.4
10,6
60
7,5
10,6
78
8,4
20,8
78
16,2
22,4
68
12,1
20.8
78
13,4
Pl
3
-―-
17.5
80
30.4
19,4
82
31,4
22,4
78
29.3
12,8
80
36,5
15,8
83
32,4
16,6
72
51,5
17,2
86
37,3
16,2
79
30,5
Pl
4
-―-
15,1
71
34,7
16,0
76
37,5
14,3
61
18,4
9.0
75
23,5
10,2
84
24,6
14,3
73
28.4
15,2
85
43,1
14,3
83
32,5
Cədvəl 2
Bəzi ağac və kol bitkilərinin mövsümu inkişafının statistik göstəriciləri
Faza
Cercıs
siliquastpum
Laburnum
anagyroides
Colutea
arborescens
Pistacia
mutica
Cotınus
coggygria
Rhus
cariaria
Crataegus
Pentagyna
Frangula
alnus
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Pq
1
M
M
M
G
20.lll
0,3
1,1
23.ll
0,3
0,8
20.lll
0,3
0,6
20.ll
0,4
1,6
25.lll
0,5
2,4
30.lll
0,6
3,2
20.lll
0,9
7,2
17.lll
0,5
2,3
Pq
2
M
M
M
G
30.lll
0,4
1,7
20.lll
0,4
1.4
27.lll
0,2
0.4
30.lll
0,5
2,9
25.lll
0,5
2,7
10.lll
0,6
3,4
30.lll
0,7
5,1
25.lll
0.5
2,7
Pb
1
M
M
M
G
1.lV
0,3
0,8
10.lV
0,2
0,5
6.lV
0,2
0,3
9.lV
0,5
2,2
15.lV
1,7
3,3
22.lV
1,3
6,1
26.lV
0,6
3,6
15.lV
0,5
2,3
Pb
2
M
M
M
G
5.Vl
0.4
1,9
23.Vl
0,4
1,7
10.Vl
0.3
1,1
20.Vl
0,2
0.6
22.Vl
1,1
11,9
28.Vl
1,1
12,9
25.Vl
0,7
5,0
30.Vl
0,9
8,5
O
1
M
M
M
G
1.Vl
0.5
2,9
10.Vl
0,5
2,9
15.Vl
0.6
3,5
8.Vl
0,2
0,5
11.Vl
0,8
6,3
15.Vl
0,5
2,9
21.Vl
0.8
5,9
23.Vl
0,9
7,7
O
2
M
M
M
G
3.Vll
0.3
1,1
1.Vll
0,4
1,7
8.Vll
0,4
1,7
5.Vll
0.3
1,1
8.Vll
0.6
3,7
4.Vll
0.9
7,4
6.Vll
0,5
2,4
5.Vll
1,2
15,4
L
1
M
M
M
G
17.V
0,5
2,6
14.V
0.4
1,9
20.V
0.4
1,9
10.V
0,7
4,4
10.V
0,6
4,1
13.V
0.7
4,3
19.V
0,6
3,3
21.V
0,6
3,3
L
2
M
M
M
G
26.V
0,6
3,6
20.V
0,2
0,6
30.V
0,5
2,3
23.V
1,8
3,7
23.V
0,6
3,5
20.V
0,7
4,8
23.V
0,6
3,1
25.V
0,4
1,9
L
3
M
M
M
G
18.Vl
0,6
3,1
20.Vl
0,2
0,4
30.Vl
0,4
1,4
20.Vl
0,9
6,0
20.Vl
0,8
5,8
20.Vl
0,9
5,9
27.Vl
0,8
6,8
30.Vl
0,6
4,0
L
4
M
M
M
G
28.lX
0,5
2,8
25.lX
0,5
2,9
29.lX
0,6
3,1
D 20.lX
0.9
7.5
20.X
0,8
5,7
3.X
0,9
7,7
4.X
0,9
7,9
2.X
0,7
4,8
L
5
M
M
M
G
11.X
0,6
3,0
15.Xl
0.7
4.7
8.X
0.6
3,1
27.X
0,4
1,6
27.X
0,6
4,0
10.X
0,6
3,3
15.X
1,0
9,1
13.X
5,9
0,8
Ç
1
M
M
M
G
30.lll
0,5
2,9
1.lll
0,4
1,4
25.lll
0,3
0,9
30.ll
1,4
9,5
28.ll
1,0
10,6
20ll
1,0
10,6
30.lll
1,1
11,1
26.lll
1,1
11,1
Ç
2
M
M
M
G
10.lV
0,5
2,5
12.III
0,8
3,6
1.lV
0,6
3,9
5.lll
1,1
14,4
5.lll
2,0
10,8
30.ll
0.9
8,6
5.lV
1.3
13.5
30.lll
0.9
8,3
Ç
3
M
M
M
G
15.lV
0,6
3,1
10.lV
0,2
0.4
5.lV
0,4
1,4
13.lV
2,8
8,6
13.lV
0.8
6,0
6.lV
0.8
5,9
8.lV
0,8
5,8
10.lV
0.6
4,0
Ç
4
M
M
M
G
20.lV
0,2
0.3
18.lv
0,4
1,3
10.lV
0,4
1,4
18.lV
1,2
14,9
18.lV
0,9
8,3
10.lV
1,3
10,6
13.lV
1,1
11,4
21.lV
0,7
5,4
Ç
5
M
M
M
G
10.V
0,4
1,7
11.V
0,5
2,8
25.lV
0,4
1,3
3.V
0,8
6,9
3.V
2,1
4,5
25.lV
0,7
4.8
28.Lv
0,7
4.8
30.lV
0.6
4,1
Pl
1
M
M
M
G
1.Vlll
0,4
1,5
30.Vlll
0.6
3,1
20.Vlll
0.4
1,5
30.Vlll
1,0
9,3
30.Vlll
0,2
0,5
10.lX
0.9
8.0
30.Vlll
1.0
9,7
1.lX
0.9
8,4
Pl
2
M
M
M
G
20.lX
0,3
0.9
10.lX
0,2
0.4
30.lX
0,6
3,4
20,X
0.5
2,4
20.X
0.8
6.1
20.lX
1,0
10.1
10.lX
0.7
4,2
20.lX
0.8
6.4
Pl
3
M
M
M
G
15.Xl
1.6
2,0
30.lX
1,8
3,8
10.lX
1,4
3,5
5.Xl
1,7
8.2
5.Xl
1,6
5,2
15.X
2,1
4.1
10.X
1,2
3,1
28.X
1,1
11.4
Pl
4
M
M
M
G
25.Xl
0.3
0
20.X
0
0
30.X
0,05
0,03
30.Xl
0,6
3,8
30.Xl
0.6
3.8
30.X
1,4
7,7
25.X
1.5
11,1
30.X
0,5
2.7
Pq
1
Tumurcuğun şişməsi, Pq
2
tumurcuğun açılması, Pb
1
və Pb
2
– Cavan budağın xətti inkişafının başlaması və sona çatması, O
1
budağın
özəyinin odunlaşması , O
2
bütün istiqamətlərdə inkişaf edən budaqların odunlaşması, L
1
Budaqlarda yarpaqların yaranması, L
2
Yarpaqlar
normal ölçüyə çata bilməməsi. L
3
Yarpaqların artımının sona çatması, L
4
yarpaqların müxtəlif rənglərə boyanması , L
5
Yarpaqların
tökülməsi, Ç
1
generativ tumurcuqların şişməsi, Ç
2
generativ tumurcuqların açılması, Ç
3
Butonlaşma, Ç
4
Çiçəkaçmanın başlaması, Ç
5
Çiçəkaçmanın sona çatması , Pl
1
meyvənin əmələgəlməsi, Pl
2
Meyvələr yetkin hala gəlməsi, pl
3
Meyvələrin tam yetişməsi, Pl
4
Dəymiş
meyvələrin düşməsi M- Orta fenotarix, mM- orta fenotarix səhvi , gün, G- fenotarixin ortakvadratın qəbul edilməsi, gün.
Cədvəl 3
İntroduksiya olunmuş bəzi ağac və kol bitkilərin perspektivliyinin qiymətləndirilməsi
Növ
Zoğların
illik
yetişmə
dərəcəsi
Qışa
davamlılığı
Habitusun
Qorunub
saxlanması
Zoğların
əmələ
gəlmə
qabliyəti
Zoğların artım
müntəzəmliyi
Genrativ
inkişaf
Mədəni halda
becərmənin
mümkünlüyü
Perespektivliyn
ümumi qiyməti
Cercıs
siliquastpum
15
17
10
5
8
8
3
77
Laburnum
anagyroides
20
22
10
5
10
20
5
93
Colutea
arborescens
15
18
10
5
7
15
4
85
Pistacia mutica
18
20
10
5
8
20
5
89
Cotınus
coggygria
20
20
10
5
8
18
4
82
Rhus cariaria
13
14
10
5
6
10
4
73
Crataegus
Pentagyna
12
13
10
5
6
8
4
69
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
Mərkəzi Nəbatat Bağının əsərləri, 2011, IX cild
UOT: 582.634.7
Dostları ilə paylaş: |