StenokardiYA stenokardiYA

STENOKARDİYA

STENOKARDİYA

STENOKARDİYA

Buklet    Azərbaycan  Respublikası  Səhiyyə  Nazirliyi  kollegiyasının 

28  noyabr  2008-ci  il  tarixli  28  saylı  qərarı  ilə  təsdiq  edilmiş  “Sabit 

stenokardiyanın  diaqnostika  və  müalicəsi  üzrə  klinik  protokol” 

əsasında  Səhiyyə  Nazirliyinin  İctimai  Səhiyyə  və  İslahatlar 

Mərkəzində hazırlanmışdır. 

Bukletdə dərc olunanlar Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin 

baş kardioloqu ilə razılaşdırılmışdır.

Buklet Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin səhiyyə islahatları 

çərçivəsində  ictimai  səhiyyə  kadrlarının  hazırlanması  üzrə  Tədbirlər 

proqramı əsasında çap edilmişdir.

Stenokardiyalı xəstələrin nəzərinə!

Xəstəliyin proqnozunu yaxşılaşdırmaq, miokard infarktı 

və ölümün qarşısını almaq, simptomları azaltmaq və 

ya tam aradan qaldırmaq üçün stenokardiyalı xəstə 

bunlara əməl etməlidir: 

Spirtli içkilərdən və tütünçəkmədən imtina etməli;

Yağlı qidalar qəbul etməməli (xolesterinsiz qidaya 

üstünlük verməli);

Faydalı qidalardan istifadə etməli (meyvə, tərəvəz);

Yalnız həkimin təyin etdiyi dərman preparatlarından 

istifadə etməli (tanış, qonşu və s. dediyi dərmanı 

içməməli);

Əsəb gərginliyindən uzaq olmalı;

Qan təzyiqini daim nəzarətdə saxlamalı;

Qanda şəkəri olan xəstələr daim endokrinoloq 

nəzarətində olmalı;

Təmiz havada piyada gəzməli (ən azı gündə 30 dəq.);

Müalicə rejiminə düzgün riayət etməli;

Lazımi müayinələrdən vaxtında keçməli (EKQ, 

EXO, laborator müayinələr);

Artıq bədən çəkisindən azad olmalı.

STENOKARDİYA

Stenokardiya tutmalarını

əmələ gətirən səbəblər:

Fiziki gərginlik 

(hərəkət, yüksəkliyə 

qalxma, ağırlıq 

qaldırma);

Emosional stress 

(şad və bəd xəbər);

Qan təzyiqinin 

yüksəlməsi;

Çoxlu miqdarda qida 

qəbulu;

Soyuq havanın təsiri.

Stenokardiya nədir?

Stenokardiya və ya “döş inağı”, adətən, döş 

sümüyünün arxasında tutmaşəkilli, sıxıcı, kəskin 

ağrı və narahatlıq hissi ilə, ağrının sol çənəaltı 

nahiyəyə, sol qola yayılması ilə müşayiət 

olunan xəstəlik halıdır. Bu ağrının yaranmasına 

səbəb ürəyi qidalandıran damarlarda qan 

dövranının pozulması və nəticədə oksigen 

çatışmazlığının baş verməsidir.

Stenokardiyanın yaranmasında

rol oynayan risk amilləri:

Tütünçəkmə;

Spirtli içkilərdən 

istifadə;

Piylənmə (maddələr 

mübadiləsinin 

pozulması);

Qan təzyiqinin 

yüksəlməsi;

Şəkərli diabet (digər 

endokrin xəstəliklər);

Emosional gərginlik.

Risk amilləri öz mənfi təsirini

göstərərək xəstəliyi ciddiləşdirir!

Stenokardiya zamanı ürək damarları ateroskleroz 

və tromboz nəticəsində daralır. Risk amillərinin 

təsiri isə aterosklerozun inkişafına səbəb olur. Xəstə 

düzgün və mütəmadi müalicə olunmadıqda, 

bu, damarın tıxacı ilə nəticələnir: ürəyin qan ilə 

təminatı tam pozulur və infarkt kimi ağırlaşmalara 

gətirib çıxarır. Bu vəziyyətin davam etməsi 

təhlükəlidir, hətta xəstənin ölümü ilə nəticələnə bilər.

Kardioloqun qəbulunda olan zaman ona 

aşağıdakılar barədə mütləq məlumat verin:

Döş qəfəsində olan ağrıların xarakteri;

Əmələ gələn ağrının müddəti;

Ağrının yaranma səbəbi (həyəcan, əsəb 

gərginliyi və s.);

Soyuq havanın təsiri.

Stenokardiyaya əhalinin 45-60 yaşlı təbəqəsi, 

kişilər və xəstəliyə irsi meylliliyi olanlar 

arasında daha çox rast gəlinir.

Yadda saxlayın!

 Qadınlarda klimakterik dövrdə 

stenokardiyaya tutulma riski dəfələrlə artır.

Stenokardiyalı xəstələrdə

yanaşı gedən xəstəliklərin

ayırd edilməsi vacibdir:

Hipertoniya;

Ürək çatışmazlığı;

Ürəyin qapaq 

xəstəlikləri;

Şəkərli diabet;

Piylənmə (maddələr 

mübadiləsinin 

pozulması).

Risk qruplarına aid olan 

insanlarda stenokardiya 

xəstəliyini ağırlaşmalar 

yaranmadan aşkar 

etmək üçün onlar ən azı 

ildə iki dəfə kardioloqun 

(ürək həkiminin) qəbulunda olmalı, EKQ, rent-

gen (onurğanın döş fəqərələrinin müayinəsi) və 

qanın laborator müayinəsindən keçməlidirlər.

Stenokardiya tutması

zamanı nə etməli?

Əgər siz döş qəfəsində tutma şəklində ağrı hiss 

etmişsinizsə, bu ağrı sol qola və kürək nahiyəsinə 

yayılıbsa, bu hal ilkin stenokardiya əlamətidir: 

onda mütləq dilin altına nitroqliserin qoymalı, əgər 

imkan varsa, oturmalı, sakitləşməli və  qan təzyiqi 

yüksəlibsə, təzyiqi aşagı salan dərman içməlisiniz.

Diqqət!

 Əgər qan  təzyiqi  aşağıdırsa, 

nitroqliserindən istifadə edərkən ehtiyatlı olmalı!