Su kimyasi ders notlari

e) Lezzet ve koku: Sudaki lezzet ve kokular
1- H2S gibi çözünmüş gazlardan
2- Mikroorganizmalar tarafından terk edilen organik maddelerden
3- Genellikle çözünen her çeşit organik maddelerden
4- Olumsuz bir etkiye sahip olan fenol gibi her türlü endüstri artıklarından
5- Suya sadece lezzet veren inorganik tuzlardan
6- Dezenfeksiyon için suya eklenen klorun fazlasından kaynaklanır.
Suya lezzet ve renk veren uçucu organik maddeler suyun 50 0C ye ısıtılarak oluşan kokunun tayini ile değerlendirilir. İnorganik tuzlardan Cl- ve SO42- ‘ların konsantrasyonu ile kötü lezzet doğru orantılıdır. Örneğin NaCl konsantrasyonu 300-350 ppm olduğunda tuz lezzeti hissedilmeye başlanır.
SUYUN KİMYASAL ÖZELLİKLERİNİN TAYİNİ
Suyun kimyasal özelliklerinin tayini amacıyla genellikle şu analizler yapılır.
1- Çözünmüş O2 tayini
2- Biyokimyasal oksijen ihtiyacı tayini (BOD)
3- Kimyasal oksijen ihtiyacı (COD)
4- Toplam org. Karbon tayini (TOC)
5- Katı madde tayini
6-Suda azot tayini
7- Suda fosfat tayini
8- pH tayini
1) Çözünmüş O2 tayini: Çözünmüş O2 bulunmayan sular akuatik hayat (su canlıları) için ölüm sayılır. Oksijenin sudaki normal çözünürlüğü 9 mg/L dir. Sıcaklığın düşmesiyle bu çözünürlük artar. Sıcaklık artmasıyla çözünürlük azalır. 0 0C de 14,6 mg/L , 35 0C de 7 mg/L .
O2 nin sudaki çözünürlüğü sıcaklıkla şöyle değişir.
Sıcaklık 0C : 0 2 4 6 8 10 18 20 26 30
O2 çöz. mg/L: 14,6 13,8 13,1 12,5 11,9 11,3 9,5 8,7 8,2 7,6
Sudaki oksijen 2 yöntemle tayin edilir.

• Winkler metodu

b) Oksijen probu metodu
a) Winkler metodu: 80 yıldır kullanılan bu yöntem geliştirilen diğer metotların doğruluğunun tayininde referans metodtolarak kullanılır. Bu yöntemde cereyan eden reaksiyonlar şunlardır.

2Mn2+ + O2 + 2H2O + 2OH- 2MnO2 + 4H2O
MnO2 + 2I- + 4H+ Mn2+ + I2 + 2H2O
I2 + 2S2O32- S4O62- + 2I-
(tetratiyonat)
O2 tayini yapılacak su örneği alındığında NaOH ve Mn2+ eklendikten sonra açığa çıkan MnO2 santrifüjlenerek alınır. Üzerine su, KI ve HClO4 (veya H2SO4) eklenerek karanlıkta birkaç dakika bekletilir. Açığa çıkan I2 ayarlı S2O32- çözeltisiyle titre edilir.
Dezavantajları: Oldukça uzun zaman alır ve suda bulunabilecek nitrit ve nitrat girişim yapar. Bu nedenle başlangıçta eklenecek Mn2+ nin nitrat tuzu olmamasına dikkat edilmelidir.