Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

Dövlət quruluşu unitar parlamentli Respublikadır. İnzibati cəhətdən 8 vilayətə ayrılır. Dövlət başçısı 5 il müddətinə seçilən prezidentdir.

Ali qanunvericilik bir palatalı parlament Milli Məclis.

idarəedicilik- baş nazirin rəhbərlik etdiyi hökümət. Siyasi partiyaları Demokratik qüvvələr Bolqarıstan sosialist partiyası Milli qurtuluş Sosial Demokratlar.

Bolqarıstan BMT, ATƏT, Avropa Şurası, Beynəlxalq valyuta fondu, Avropa yenidənqurma və inkişaf bankının üzvüdür. Adam başına düşən real həcm 8000 dollardır.

Əhalisi. Əhalinin çox hissəsini (87 faiz) bolqarlar təşkil edir. Əhalisinin 98 faizi savadlıdır. Cənub qrup slavyan xalqları ilə əlaqələri var. Bolqar dili- slavyan əlifbası "kirildən" istifadə edir. Dini- şərqi provoslav. Beş əsr türklərin əsarəti altında olmuş Rodop dağlarında müsəlmanlar çoxluq təşkil edir. Milyonlarla türk Bolqarıstanda yaşayır, sayca ikinci xalq türklər 9 faiz, qaraçılar 2 faiz təşkil edir. Qaraçılar Yunanıstanla sərhəddə , Şərqi Ropoddavə şimal-şərqdə yaşayır. 85 faiz provoslavlar, türklər isə müsəlmanlardır. Ölkədə ölüm səviyyəsi aşağı, doğum nisbətən artıqdır. !990-cı ildə demoqrafik böhran baş verdi, əhalinin təbii artımı azaldı. Kəndlərdə işlək əhalinin sayı azdır, burada "qocalma" gedir. İşlək əhali əsasən şəhərlərdə yaşayır. İqtisadi səbəblərdən etnik miqrasiya Bolqarıstandan Türkiyə və Qərbi Avropa, Amerikaya miqrasiya artır. İkinci dünya müharibəsi ərəfəsində əhalinin sayı azaldı. Ən çox əhali Sofiya Mari düzənliyində yerləşir. Böyük şəhərləri: Plovdiv, Varna, Sofiya, Burqas, Ruse. Varma, Burqas liman şəhərləridir.

SUAL 28. Bolqarıstanın iqtisadiyyatının aparıcı sahələri

Təsərrüfat. Bolqarıstan iqtisadiyyatına da Osmanlı imperiyasının əsarəti altında olması təsir etmişdir. İkinci Dünya müharibəsi ərəfəsində aşağı səviyyəli az məhsuldarlıq əldə edirdi. Müharibədən sonra sosial-iqtisadi problemlərin həll olunması yollarını axtardı. Avropanın sosialist ölkələri ilə əməkdaşlıq etməyə başladı, sosialist inkişaf yolunu əsas götürdü. Rusiya ilə əlaqələri genişləndi. Xalq təsərrüfatında dəyişikliklər etdi. Kənd təsərrüfatı məhsulu istehsalı artdı: Sənayenin strukturunda köklü dəyişikliklər oldu. Maşınqayırma 30% ,kimya sənayesi 10 % artdı. Avropa ölkələri içərisində Bolqarıstanın yeyinti sənaye sahəsində modernləşmə başlıca rol oynadı. Konserv, tütün, şərabçılıq ixracat əhəmiyyəti daşıdı. Mineral resursları 4 dağ-mədən sənayesində başlıca rayonlar:

1. Şərqi Mariçada daş-kömür-elektroenergetika;

2. Rodop filiz-metallurgiya, qalay-qurğuşun çıxarılır;

3. Orta dağlıq (mərkəzi Rodop) filiz-metal və ya mis əritməsi üzrə ixtisaslaşmışdır.

4. Kremikov filiz metal ya qara metal əridilməsi.