Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

iq­ti­sa­diy­ya­tı­nın mü­hüm xü­su­siy­yə­ti tə­sər­rü­fa­tın ni­zam­lan­ma­sı və sti­mul­laş­dı­rıl­ma­sın­da döv­lə­tin fə­al rol oy­na­­ma­sı­dır. İq­ti­sa­diy­ya­ta döv­lət tə­rə­fin­dən tə­si­rin for­ma və xa­rak­te­ri so­si­al-si­ya­si amil­lər­lə mü­əy­yən olu­nur. Bun­lar­dan bi­ri in­ten­siv in­ki­şaf edən şi­mal­la ge­ri qal­mış cə­nub böl­gə­lə­ri ara­sın­da so­si­al-iq­ti­sa­di hə­yat­da kəs­kin hiss olu­nan re­gio­nal fərq­lər­dir. Re­gio­nun di­gər öl­kə­lə­ri ilə mü­qa­yi­sə­də öl­kə­nin tə­sə­r­­rü­fa­tın­da döv­lə­tin ro­lu, «giz­li iq­ti­sa­diy­ya­tın» miq­ya­sı çox bö­­yük­dür. Döv­lət tə­rə­fin­dən nə­za­rət olu­nan nə­həng hol­dinq­lər öl­­kə­­nin iq­ti­sa­di hə­ya­tın­da mü­hüm möv­qe­yə ma­lik­dir­lər. Qa­ra me­­tal­lur­gi­ya, ma­şın­qa­yır­ma, nəq­liy­yat və ra­bi­tə sa­hə­sin­də, kre­­dit-bank əmə­liy­yat­la­rın­da sə­na­ye ye­ni­dən­qur­ma İns­ti­tu­tu fəa­liy­yət gös­tə­rir. Mü­hüm bank­lar, də­mir və av­to­mo­bil yol­la­rı, avia­şir­kət­lər və s. döv­lə­tə məx­sus­dur.

İq­ti­sa­diy­yat­da və si­ya­sə­tin mü­hüm sa­hə­lə­rin­də xü­su­si ka­pi­ta­lın ro­lu bö­yük­dür. Öl­kə­də «Fİ­AT» (av­to­mo­bil və nəq­liy­yat va­si­tə­lə­ri is­teh­sa­lı), «Mon­te­di­son» (kim­ya və elekt­ro­tex­ni­ka), «Oli­vet­ti» (ida­rə ava­dan­lı­ğı), «Pe­ril­li» (re­zin-tex­ni­ki ava­dan­lıq) dün­ya­da məş­hur şir­kət­lər­dir. Ki­çik və or­ta mü­əs­si­sə­lər üs­­tün­­lük təş­kil edir. Öl­kə iq­ti­sa­diy­ya­tı­nın bey­nəl­xalq coğ­ra­fi əmək böl­gü­sü­nün ix­ti­sas­laş­ma­sı­na Aİ öl­kə­lə­ri­nin tə­si­ri bö­yük­dür.