Sud tibbiyotidan ukuv nazorat dasturi

UZBEKISTON RESPUBLIKASI SOGLIKNI SAQLASh VAZIRLIGI
TOShKENT TIBBIYoT AKADEMIYaSI

SUD TIBBIYoTIDAN UKUV NAZORAT DASTURI

TOShKENT

1. SUD TIBBIYoTI FANI, UNING RIVOJLANISh TARIXI,

TAShKILIY VA PROTSESSUAL ASOSLARI.
1. Sud tibbiyotining 2 ta asosiy vazifasini kursating:

xukuk tartibot idoralari xodimlariga fukarolik va jinoiy ishlarni tergov kilishda yordam berish*

soglikni saklash idoralariga yordam berish*

xukuk tartibot idoralariga jinoyatchini tutishda yordam berish;

insonparvarlik yordami kursatish.
2. Sud tibbiyoti predmetining 6 ta bulimini kursating:

sud tibbiyotining tarixi, uning tashkiliy va prostessual asoslari*

tashki ta'sirotlar natijasida soglikni yukotish va ulim*

murdalarning sud tibbiy ekspertizasi*

tirik shaxslarning sud tibbiy ekspertizasi*

ish materiallari buyicha sud tibbiy ekspertiza*

ashyoviy dalillarning sud tibbiy ekspertizasi*

neonatologiya sud tibbiy ekspertizasi;

jarroxlik sud tibbiy ekspertizasi;

pediatriya sud tibbiy ekspertizasi;

psixologiya sud tibbiy ekspertizasi.
3. STE byurosining laboratoriya profilidagi 4 ta tuzilmasini kursating:

sud biologik bulim*

sud kimyo bulimii*

sud gistologik bulinma*

tibbiy kriminalistika bulimii*

sud anatomiya bulimi;

sud psixiatriya bulimi;

sud toksikologiya bulimi;

sud gematologiya bulimi.
4. Sud tibbiyotidan ajrab chikkan 2 ta fanni kursating:

sud psixiatriya*

sud Kime*

sud fiziologiya;

sud geometriya.
5. Sud tibbiy ekspertizalarni utkazilish joyiga kura 2 ta turini kursating:

ekspertiza muassasalarida*

ekspertiza muassasalaridan tashkarida*

davolash muassasalarida;

tergov izolyatorida.
6. Ekspertiza utkazayotgan shaxsga kura ekspertizalarning 2 ta turini kursating:

lavozim*

erkin*

betaraf;

pullik.
7. Sud tibbiyotining 4 ta ob'ekti:

tirik shaxslar*

murdalar*

ashyoviy dalillar*

ish materiallari*

kidiruvdagi shaxs;

xayvonlar murdasi;

xonadonlarda yashovchi xashoratlar;

shaxsini tasdiklovchi kalbaki xujjatlar.
8. Xukukshunosga sud tibbiyoti asoslarini bilishi lozimligi zaruriyatini vujudga keltiriuvchi 4 ta xolatni kursating:

ekspert oldiga savollarni anik kuyishi uchun*

tergovni olib borish rejasini tugri tuzish uchun*

ekspert tuxtamlarini tugri va tankidiy baxolash uchun*

STEga ob'ektlarni tugri olish va yullash uchun*

xulosa tuxtamlarini tugri tuzish uchun;

kushimcha va kayta ekspertizalar utkazish uchun;

jinoyatni ochish uchun;

shaxsini aniklash uchun.
9. Talabalar uchun sud tibbiyoti fanini urganishdan 5 ta asosiy maksadni kursating:

vrach ekspert sifatida sud tibbiy ekspertizalarni utkazish uchun*

vrachning umumiy bilimlarini boyitish uchun*

ekspertga xos fikrlashni vujudga keltirish uchun*

kasbiy nuksonlar uchun javobgarlikni xis etish uchun*

tergov amaliyotlariga mutaxassis sifatida jalb etish uchun*

tergov amaliyotlarini olib borish uchun;

ballistik ekspertiza utkazish uchun;

fiziologiya soxasidagi bilimlarini boyitish uchun;

kriminalistik ekspertizalar utkazish uchun;

tergov xarakatlariga ximoyachi sifatida jalb etish uchun.
10. STE byurosining 5 ta umumiy profildagi tuzilmasini kursating:

morfologik bulim*

sud tibbiy ambulatoriya*

tashkiliy metodik bulim*

kayta, komission ekspertizalar bulimii*

tuman va tumanlararo bulinmalar*

tan jaroxatini ogirlik darajasini aniklash uchun bemorlarni kabul kilish bulimi;

ogir kasallarni kabul kilish bulimi;

xayvonlar ajralmalarini tekshirish bulimi;

shoshilinch sud tibbiy yordam bulimi;

muradalarni balzamastiya kilish bulimi.
11. Sud tibbiy ekspertizaning 5 ta turini kursating:

birlamchi sud tibbiy ekspertiza*

kushimcha sud tibbiy ekspertiza*

kayta sud tibbiy ekspertiza*

komission sud tibbiy ekspertiza*

kompleks sud tibbiy ekspertiza*

dastlabki sud tibbiy ekspertiza;

yakuniy sud tibbiy ekspertiza;

kup profilli sud tibbiy ekspertiza;

revizion sud tibbiy ekspertiza;

oralik sud tibbiy ekspertiza;

12. Sud tibbiy ekspertiza tayinlash shart bulgan 5 ta xolatni kursating:

ulim sababini aniklash uchun*

psixik xolatini aniklash uchun*

ishga axamiyatli bulgan guvoxlantiruvchining yoshini aniklash uchun*

tan jaroxatlarining mavjudligi va ularning ogirlik darajasini aniklash uchun*

jinsiy daxlsizlikka karshi jinoyatlar munosabati bilan*

jinoyat motivini aniklash uchun;

jinoyatlarning ogirlik darajasini aniklash uchun;

ish xolatini aniklash uchun;

kiyimlardagi jaroxatlarni bayon etish uchun;

biopsiyaga material olish maksadida.

13. Umumiy profildagi STElarni reglamentlovchi 6 ta me'yoriy xujjatlarni kursating:

sud tibbiy ekspertizalarni utkazish xakidagi Yuriknoma*

tan jaroxatlarining ogirlik darajasini aniklash Koidalari*

murdalarning sud tibbiy ekspertizalarini utkazish Koidalari*

akusher ginekologik sud tibbiy ekspertizalarni utkazish Koidalari*

erkaklarning jinsiy xolatini aniklash sud tibbiy ekspertizalarini utkazish Koidalari*

kayta, komission va kompleks sud tibbiy ekspertizalarni utkazish Koidalari*

guvoxni surok kilishni utkazish xakidagi Yuriknoma;

gumondorni kamokka olish xakidagi Koidalar;

murdadan material olish Koidalari;

jabrlanuvchidan surtmalar olish Koidalari.

14. Uzbekiston Respublikasi JPKda kuzda tutilgan ekspertning 5 ta asosiy xukuklarini kursating:

ekspertiza maksadi va vazifalarini bilish*

sud ishi materiallari bilan tanishish*

ish tafsilotini bilish*

anik, yozma shaklda tuzilgan savollarni talab kilish*

gumondorni surok kilishda ishtirok etish*

sababsiz ekspertizada ishtirok etishni rad etish;

bila turib yolgon xulosa berish;

soglikni saklash idoralari iltimosini bajarish;

kushimcha ogzaki savollarni talab kilish;

gumondorni kamokka olish;

15. Uzbekiston Respublikasi JPKda kuzda tutilgan ekspertning 5 ta majburiyatlarini kursating:

surishtiruv olib borayotgan shaxsning chakiruviga binoan xozir bulish*

tergov sirlarini sir saklash*

oldiga kuyilgan savollarga javob berish*

sud tergov idoralariga ekspertiza masalalari buyicha maslaxatlar berish*

barcha yangi ma'lumotlarni tergovchiga etkazish*

mustakil tarzda tergov olib borish;

tergov idoralari oldiga savollar kuyish;

guvoxlantiruvchiga tergov xarakatlari xakida suzlab berish;

konsultant mutaxassislarni surok kilish;

mustakil tarzda ayblov xukmini tuzish.
16. Sud tibbiy ekspertning sud majlisida ishtirokining 5 ta xususiyatlarini kursating:

sudga oldin berilgan xulosani tushuntirish*

oldiga kuyilgan savollarga javob tuzish uchun lozim bulgan vaktni surash*

bir necha ekspertlar ishtirok etganda javoblar aloxida yoki umumiy bulishi mumkin*

ekspert oldin ish materiallari bilan tanishib chikishi mumkin*

birlamchi xulosani tasdiklashi yoki uzgartirishi mumkin*

sudga anik tushuntirishlar bermasligi;

ekspert xulosasini bir kunda tuzish;

ish materiallari bilan tanishmasdan ekspert xulosasini tuzish;

bittadan ortik ekspertlar tomonidan xulosa tuzishni man etish;

kiynalgan savollarga javob bermaslik.
17. Ekspertga raddiya masalasini xal etishning 2 ta usulini kursating:

dastlabki tergov boskichida ariza berilgandan 24 soat ichida*

raddiya berilgan sud majlisining uzida*

ariza berilgandan 2 xafta ichida

sud xukmi chikarilgandan 10 kun ichida
18. Sud tibbiyotida foydalaniladigan tekshiruv usullariga talablar (5 ta):

oddiyligi, kulayligi*

ilmiy asoslanganligi*

ishonchliligi va turgunligi*

kurgazmaliligi*

kayta tekshiruv imkoniyatining mavjudligi*

zamonaviyligi;

natijalarning noturgunligi;

murakkabligi;

turli talkinlarga imkon berishi;

kombinastiyalangan.
19. Sud tibbiy ekspert xulosasining 3 ta kismini kursating:

kirish, pasport*

tekshiruv, protokol*

xulosa*

mundarija;

dastlabki tekshiruvlar;

klinik tashxis.
20. Sud tibbiy ekspert xulosasining kirish kismida kanday ma'lumotlar keltiriladi:

kim tayinlagan*

kim tomonidan va kachon utkazilgan*

kaerda va kanday sharoitda utkazilgan*

ekspertiza oldiga kuyilgan savollar*

karorda keltirilgan ish tafsiloti*

katamnez ma'lumotlari*

ulim sababi va muddati;

sud tibbiy tashxis;

tan jaroxatlarining ogirlik darajasi;

jaroxatlarning etkazilish mexanizmi.
21. Uzbekistonda sud tibbiyotining rivojlanishini 4 davrini kursating:

1920 yillargacha*

1920 1950 yillar*

1950 1991*

1991 yildan*

XVII asrgacha;

XVIII – XIX asrlar;

1900 1917yy.;

1917 yildan shu kungacha

22. Toshkentda sud tibbiyoti kafedrasini boshkargan 5 ta olim nomini kursating:

Ilin*

Markovin*

Kolosova*

Shaxobuddinov*

Eydlin*

Slonim;

Miroshnik;

Borovskiy;

Terexov;

Rayskiy.
23. N.I.Pirogovning sud tibbiyoti uchun muxim bulgan 3 ta asosiy ishini kursating:

«Ichki a'zolarning tashki kurinishini va ularning inson tanasidagi uchta asosiy bushliklarda joylashuvining anatomik tasviri»*

«Kavkazga sayoxat xakidagi xisobot»*

«Umumiy xarbiy dala xirurgiyasi asoslari»*

«Sud vrachi uchun kullanma»;

«Sud tibbiyotining kiskacha bayoni»;

«Past xarorat ta'sirida konning uzgarishi xakida».

II. MURDA TOPILGAN VA VOKEA JOYINI KUZDAN KEChIRISh.
1. Murda topilan joyni kuzdan kechirish amaliyotida 4 ta asosiy prostessual xolatni kursating*

UzR JPKning 138 moddasida kursatilgan tartibga muvofik*

kuzdan kechirish surishtiruv tergov idoralari xodimlari tomonidan utkaziladi*

tergovchi xar kanday vrach mutaxassisni jalb etishi mumkin*

kuzdan kechirish albatta xolislar ishtirokida utkaziladi*

UzR. JKning 238 moddasida murdaning sud tibbiy ekspertizasi kuzda tutilgan; kuzdan kechirish sud tibbiy ekspertning vakolatiga kiradi;

sud tibbiy ekspert vokea joyini fotorasmga olishi mumkin;

ekspert tomonidan kuzdan kechirish bayonnomasi tuziladi.

2. Murda topilan joyni kuzdan kechirishda sud tibbiyoti soxasidagi mutaxassis xal etishi shart bulgan 4 ta masala:

ulim faktini kayd etish*

ulim vaktini aniklash*

jaroxatlarning mavjudligini va xarakterini aniklash*

ulimning extimoliy sababi xakida fikr bildirish*

jaroxatlarning xayotiyligini aniklash;

kon yoki maniy mavjudligini aniklash;

jaroxatlarning ogirlik darajasini va xarakterini aniklash;

tergovchiga murdani kuzdan kechirilganligi xakida ma'lumotnoma berish.
3. Murda topilgan joyda tergovchining 5 ta asosiy xarakatini sanang:

sud tibbiy ekspert xamroxligida va xolislar ishtirokida bayonnoma tuzadi*

jinoyat izlari va boshka ashyoviy dalillarni aniklaydi*

vokea joyini va ob'ektlarni ulchaydi, fotorasmga oladi va joyning sxematik tasvirini tuzadi*

murdani kuzdan kechirish bilan boglik bulgan bayonnomani tuzishda sud tibbiyoti soxasidagi mutaxassisning ishtirokini talab etadi*

bayonnoma matni tuzilgandan sung barcha ishtirokchilarga ukib eshittiradi*

jaroxatlarning mavjudligini va xarakterini aniklash;

sud tibbiy ekspert bilan xamkorlikda dalolatnoma tuzish;

jinoyatchilarning ta'sir doirasini aniklash;

dalolatnoma tuzishda xolislar ishtirokini talab etish;

bayonnoma tuzilgandan sung jaroxat izlarini fotorasmga oladi.
4. Murda topilgan va vokea joyini kuzdan kechirishning 2 ta usulini kursating:

markazdan kochuvchi*

markazga intiluvchi*

joyli kurik;

intralokal kurik.
5. Murda topilgan va vokea joyini kuzdan kechirishning 2 ta boskichini kursating:

statik*

dinamik*

murda topilgan joyni umumiy tavsiflash;

murda topilgan joyni kisman tavsiflash.
6. Murda topilan joyni kuzdan kechirishda xal etilishi lozim bulgan 5 ta asosiy savolni sanang:

murdani atrof jismlarga nisbatan joylashuvi*

murdaning xolati va undagi izlarning joylashuvi

tanasida, kiyimlarda jaroxatlarning mavjudligi, ularning xarakterini va xususiyatlarini aniklash*

murdani umumiy kuzdan kechirish*

murda uzgarishlarining xolati*

ichki a'zolarning xolati

ob'ektlarning binolarga nisbatan joylashuvi;

kuzgalmas jismlarning mavjudligi va xarakteri;

poyabzallarning mavjudligi va xarakteri;

kukrak kafasi va korin bushligining xarakteri.
7. UzR JPKga binoan, vokea joyini kuzdan kechirishning kanday 3 ta turiga imkon beriladi:

birlamchi*

kushimcha*

kayta*

ikkilamchi;

komission;

kollegial.
8. Vokea joyidan olinib, STEga yuborilishi shart bulgan 3 ta ob'ektni kursating:

konga uxshash doglari bulgan jismlar (yoki ulardan kirindi)*

inson a'zolari ajralmalarining izlari (maniy, ter, sulak)*

inson a'zolari va tukimalariga uxshash (suyak, soch va x.k.) ob'ektlar*

murda boshining 5 kismidan soch;

zaxarlarni aniklash uchun murda ichki a'zolari;

suv xavzasidan suv namunasi.
9. Utkir jismlardan shikast etkazilish xolatlarida murdani kuzdan kechirishda jaroxat etkazuvchi jismlarning (yara xususiyatlarini inobatga olgan xolda) 5 guruxini kursating:

sanchuvchi jismlar*

sanchuvchi kesuvchi jismlar*

chopuvchi jismlar*

kesuvchi jismlar*

arralovchi jismlar*

uk otar kurollari xakidagi fikrlar;

utmas yuzali jismlar xakidagi fikrlar;

sferik jismlar xakidagi fikrlar;

avtomobilning burtib turuvchi kismlari xakidagi fikrlar;

balandlikdan yikilish xakidagi fikrlar.

10. Avtotravmada murdani kuzdan kechirishning 5 ta xususiyatini kursating:

jabirlanuvchi bilan birlamchi tuknashuv xususiyatlari*

yul kurilmalariga nisbatan murdaning xolati*

tana yoki kiyimlarda avtomobil gildiragi protektori izlarining mavjudligi*

poyabzal tagida sirpanish izlarining mavjudligi*

kiyimlarda jaroxat va ifloslanishlarning mavjudligi.

murdani kuzdan kechirish sud ajrimiga kura utkaziladi;

kuzdan kechirish jarayonida murda xolati aniklanmaydi;

avtomobil rangi va markasini aniklash;

yulda avtomobil tuxtash izlarining mavjudligi;

xodisaning vujudga kelish sabablarini aniklash.

11. Temir yul travmasida murdani kuzdan kechirishning 4 ta xususiyatini kursating:

murda boshi va oyok kullari yunalgan tomonni aniklash*

rels bilan tananing kaysi kismlari tutashganligi*

murdani shpalga nisbatan uzunasiga yoki kundalang yotishi*

tanasi yoki kiyimlarida jaroxat va ifloslanishlarning mavjudligi*

kul kaftining anatomik xususiyatlari bayon etiladi;

tilni ogiz bushligidagi xolati kayd etiladi;

tibbiy kriminalistik tekshiruvga a'zolar olinadi;

tuxtash izlarining mavjudligini aniklash uchun relsning bir kismi olinadi.
12. Elektr travmalarida murdani kuzdan kechirishning 5 ta xususiyatini kursating:

soxta ulim xolatini istisno etish*

xayot belgilari aniklanganda tibbiy yordam kursatish*

kiyimlaridagi jaroxatlarga e'tibor karatish (texnik elektrning mexanik ta'siri natijasidagi yirtilishlar)*

elektrbelgini joylashgan urnini kayd etish*

atmosfera elektri ta'siridagi «chakmok» belgisining mavjudligiga e'tibor karatish*

ulim faktini aniklash shart emas;

elektr belgi soxasidan teri bulagini olish;

ob xavo xakidagi prognozlarni aniklash;

elektr utkazgich kismini olish;

xodisa sababini aniklash.
III. MURDANING SUD TIBBIY TEKShIRUVI.
1. Murda ekspertizasida tekshirilishi shart bulgan 3 ta bushlik:

kala*

kukrak*

korin*

tos;

bugim;

plevral.
2. Kanday 4 ta xolatda murda ekspertizasini utkazish shart:

zuraki ulimda*

zuraki ulimga shubxa bulganda*

davolash muassasalaridagi ulim xolatlarida notugri davolashga shubxa bulganda*

noma'lum shaxsning ulimi xolatida*

kasalliklardan ulim xolatlarida;

nozuraki ulimga shubxa bulganda;

kasalxonaga kabul kilish vaktida tashxis aniklangan xolatlarda ulim yuz berganda;

shifoxona bosh vrachining yullanmasi bulganda.
3. Xulosaning tekshiruv kismida kanday 4 ta ma'lumot keltiriladi:

tashki tekshiruv*

ichki tekshiruv*

tibbiy xujjatlar ma'lumotlari*

laboratoriya tekshiruvlarining natijalari*

pasport ma'lumotlari;

ulim sababi va vakti;

tan jaroxatlarining etkazilish mexanizmi;

ulim va kasallik urtasidagi sababiy boglanishlar.
4. «Tashki tekshiruv» kismida keltirilishi lozim bulgan 6 ta ma'lumot:

murdaning umumiy kuzdan kechirish natijalari*

kiyimlarini kayd etish*

tana kismlarini sinchiklab kuzdan kechirish*

murda uzgarishlarining xolati*

tan jaroxatlarining mavjudligi va xarakteri*

noma'lum shaxslar murdasini tekshirishda aloxida belgilari*

ichki kasalliklarning mavjudligi;

a'zolarda alkogolning mavjudligi;

laboratoriya tekshiruvlarining natijalari;

pasport ma'lumotlari.
5. Xulosa tuxtamida yoritilishi shart bulgan 3 ta ma'lumotni kursating:

ulim sababi*

ulim vakti*

jaroxatlarning mavjudligi va xarakteri*

xalokatning vujudga kelish sababi;

xodisa turi va xarakteri;

ashyoviy dalillar bulganda ularning vujudga kelish xarakteri;
6. Sud tibbiy ekspertizaning patologo anatomik tekshiruvdan 5ta asosiy farkini kursating:

tekshiruvning maksad va vazifalari*

tekshiruv uchun asos*

kiyimlarni tekshirish*

ulim muddatini aniklash*

kismlarga ajartilgan va chirigan murdalarni tekshirish*

jaroxatlarni tekshirish turi va xarakteri;

kul kaftining anatomik xususiyatlari bayon etiladi;

tilning ogiz bushligidagi xolati kayd etiladi;

a'zolarni tibbiy kriminalistik tekshiruvlarga olinadi;

sirpanish izlarining mavjudligini aniklash uchun tuprokan namuna olinadi;
7. Ulishning 5 boskichini kursating:

preagoniya*

terminal pauza*

agoniya*

klinik ulim*

biologik ulim*

dastlabki ulim;

yakuniy ulim;

depressiv xolat;

postasfiktik xolat;

amneziya xolati.
8. Ulim vujudga kelganligini kursatuvchi 4 ta taxminiy belgilar:

nafas va yurak faoliyatini tuxtashi*

reflekslarning yukligi*

uyku va son arteriyalarda pulsning yukolishi*

MNS ta'sirga javob reakstiyasining yukolishi*

sust, ipsimon puls;

Cheyn Stoks tipidagi nafas;

pay reflekslarining jonlanishi;

ta'sirga javobning sustligi.

9. Ulishning 2 ta tipini kursating:

tez, miya*

sekin, somatik*

utkir, shoshilinch;

surunkali, konstentrlangan.

10. Ulimning 3 ta sababini kursating:

ulimning yakin sababi*

ulimning oralik sababi*

ulimning olis sababi*

ulimning dastlabki sababi;

ulimning ishonchli sabablari;

ulimning turgun sababi.
11. Ulimning 3 ta rakobatlashuvchi (konkuriruyushiy) sababini kursating:

ikki yoki undan kup zuraki sababning rakobati*

ikki yoki undan kup nozuraki sababning rakobati*

zuraki va nozuraki sabablarning rakobati*

ikki yoki undan kup kotilning rakobati;

ikki yoki undan kup suistidentning rakobati;

kotil va suistidentning rakobati.
12. Evtanaziyaning 2 ta turini kursating:

aktiv*

passiv*

utkir;

surunkali.
13. Passiv evtanaziyaning 3 ta turini kursating:

ortotanaziya*

medikotanaziya*

distanaziya*

psevdotanaziya;

leptotanaziya;

kriatanaziya.
14. Ulimning 2 ta kategoriyasini kursating:

zuraki*

nozuraki*

eksstentrik;

markaziy.
15. Zuraki ulimning 3 ta xilini (rod) kursating:

kotillik*

uz uzini uldirish*

baxtsiz xodisa*

osilish;

sirtmok bilan bugilish;

chukish.
16. Dastlabki murda uzgarishlarining 5 ta turini kursating:

murda dogi*

murda sovushi*

murdaning kurishi*

murda kotishi*

autoliz*

murda chirishi;

yog mum;

mumifikastiya;

gipostaz;

murda imbibistiyasi.
17. Kech murda uzgarishlarining 4 ta turini kursating:

murda chirishi*

mumifikastiya*

yog mum*

torfli oshlanish*

murda kotishi;

distrofiya;

murdaning kurishi;

diffuziya.
18. Murda doglarining rivojlanishini 3 ta boskichini kursating:

murda okmasi (gipostaz)*

staz (diffuziya)*

shimilish (imbibistiya)*

murda autolizi;

fibrinoliz;

torfli oshlanish.
19. Murda doglarining 4 ta axamiyatini kursating:

ulim vujudga kelganligini tasdiklovchi ishonchli belgi*

ulim vujudga kelgandan sunggi murda xolati xakida xulosa kilish imkonini beradi*

murda doglarining xarakteriga kura ulim muddati xakida xulosa kilish mumkin*

ulim sababi tugrisida taxminiy fikr bildirish mumkin*

kotillikning ishonchli belgisi;

murda yoshi tugrisida xulosa kilish mumkin;

murdaning oziklanish xolati xakida xulosa kilish mumkin;

murda doglari rangiga kura kon guruxi xakida xulosa kilish mumkin.
20. Murda kotishining 3 ta axamiyatini kursating:

ulim vujudga kelganligini tasdiklovchi ishonchli belgi*

ulim muddati xakida xulosa kilish mumkin*

ulim sababi tugrisida taxminiy fikr bildirish mumkin*

kotillikning ishonchli belgisi;

murda yoshi tugrisida xulosa kilish mumkin;

murdaning oziklanish xolati xakida xulosa kilish mumkin;
21. Klassik murda kotishining 2 ta xususiyatini ayting:

sekin asta yukoridan pastga rivojlanib borishi*

1 3 soatdan sung yuzaga keladi*

sekin asta pastdan yukoriga rivojlanib borishi;

12 24 soatdan sung yuzaga keladi.

22. Kanday 4 turdagi ulim xolatlarida kataleptik murda kotishi vujudga keladi:

orka miya buyin kismining shikastlanishida*

kuyosh chigalining shikastlanishida*

talvasa yuzaga keltiruvchi moddalar bilan zaxarlanganda*

talvasa sindromi bilan kechuvchi kasalliklarda*

oshkozon osti bezining jaroxatida;

giyoxvand moddalar bilan zaxarlanganda;

orttirilgan tanosil kasalliklarda;

charvi kasalliklarida.

23. Kataleptik murda kotishining 2 ta xususiyatlarini kursating:

ulimdan sung darxol yuzaga keladi*

barcha mushaklarda bir vaktda rivojlanadi*

sekin asta pastdan yukoriga rivojlanib borish xarakteri;

1 3 soatdan sung yuzaga keladi.
24. Murda kotishining tezlashtiruvchi 4 sharoitni kursating:

mushaklarning kuchli rivojlanganligi*

atrof muxitning yukori xarorati*

talvasa tuttiruvchi zaxarlar bilan zaxarlanish*

talvasa sindrom bilan kechuvchi kasalliklarda*

mushaklarning kuchsiz rivojlanganligi;

atrof muxitning past xarorati;

kaxektik xolat;

suvsizlangan organizm.
25. Murda kotishining sekinlashtiruvchi 5 sharoitni kursating:

mushaklarning kuchsiz rivojlanganligi*

atrf muxitning past xarorati*

chakalok murdasi*

kaxektik xolat*

suvsizlangan organizm*

mushaklarning kuchli rivojlanganligi;

atrf muxitning yukori xarorati;

talvasa tuttiruvchi zaxarlar bilan zaxarlanish;

talvasa sindrom bilan kechuvchi kasalliklarda;

uzunchok miya shikastlanishida.
26. Murda kurishining 3 ta belgisini kursating:

Lyarshe dogi*

pergament dogi*

shox parda xiralanishi*

miyaning loykalanishi;

Tarde dogi;

murda doglarining okimtir rangdaligi.
27. Murda sovushini sekinlashtiruvchi 5 sharoitni kursating:

kiyimlarning mavjudligi*

atrof muxitning yukori xarorati*

shamolning yukligi*

semizlik*

ulimidan oldin gipertermiya xolati*

shamolli ob xavo;

atrof muxitning past xarorati;

kiyimlarning yukligi;

ozginlik;

ulimidan oldin gipotermiya xolati.
28. Murda sovushini tezlashtiruvchi 5 sharoitni kursating:

shamolli ob xavo*

atrof muxitning past xarorati*

kiyimlarning yukligi*

ozginlik*

ulimidan oldin gipotermiya xolati*

kiyimlarning mavjudligi;

atrof muxitning yukori xarorati;

shamolning yukligi;

semizlik;

ulimidan oldin gipertermiya xolati.
29. Murda kechki uzgarishlarining 2 guruxini kursating:

parchalovchi, destruktiv*

saklovchi, konservastiyalovchi*

defenziv, boshlangich;

offenziv, yakuniy.
30. Murdani parchalovchi kechki uzgarishlarning 2 ta turini kursating:

tabiiy*

sun'iy*

oddiy;

murakkab;
31. Murdani parchalovchi kechki uzgarishlarning 4 ta xilini kursating:

chirish*

murdani xashoratlar bilan parchalanishi*

murdani kemiruvchilar bilan parchalanishi*

murdani xayvonlar bilan parchalanishi*

murdani kismlarga ajratish;

murdani eritish;

murdani kremastiya kilish;

defenziv, boshlangich.
32. Sun'iy parchalovchi kechki murda uzgarishlarining 3 ta xilini kursating:

murdani kismlarga ajratish*

murdani eritish*

murdani kremastiya kilish*

murdani xashoratlar bilan parchalanishi;

murdani kemiruvchilar bilan parchalanishi;

murdani xayvonlar bilan parchalanishi.
33. Konservastiyalovchi kechki murda uzgarishlarining 2 ta turini kursating:

tabiiy*

sun'iy*

oddiy;

murakkab.
34. Tabiiy konstervastiyalovchi kechki murda uzgarishlarining 2 ta turini kursating:

mumifikastiya*

yog mumlanish*

torfli oshlanish*

muzlash*

murdani sovushi;

murdani kurishi;

murdani kotishi;

autoliz.
35. Murdani jinoiy tarzda kismlarga ajratishning 2 ta turini kursating:

defenziv*

offenziv*

boshlangich;

yakuniy.
36. Eksgumastiya kilingan murdaning tekshirishni 3 ta turini kursating:

birlamchi*

kushimcha*

kayta*

oralik eksgumastiya;

dastlabki eksgumastiya;

yakuniy eksgumastiya.
37. Eksgumastiya utkazishning asosiy 4 ta sababini kursating:

tekshirilmagan murdani dafn etilishi*

birlamchi ekspertizaning notulikligi*

ashyoviy dalillar olinmaganligi*

murdani tanib olish uchun*

kasallik tashxisi aniklanmaganda;

davolashning notulikligi;

kasallikning sababini noma'lumligi;

ulim muddatini aniklash uchun.
38. Yog mum rivojlanishi uchun lozim bulgan 3 ta sharoitni keltiring:

yukori namlik*

xavosiz muxit*

musbat xarorat*

namlikning yukligi;

yukori xarorat;

shamolli joy.
39. Murda mumifikastiyasining rivojlanishi uchun lozim bulgan 3 ta sharoit:

namlikning yukligi*

yukori xarorat*

shamolli joy*

yukori namlik;

germetik joy;

past xarorat.

40. Pashsha rivojlanishining 4 boskichini kursating:

tuxum kuyish*

lichinka xosil bulishi*

gumbak xosil bulishi*

jinsiy etuk pashshaning vujudga kelishi*

inkubastion davr;

aktivlanish davri;

kurt xosil bulishi;

kapalak xosil bulishi.

41. Murda chirishining 3 ta turini kursating:

Gazli*

kuruk*

nam*

xakikiy;

yolgon;

tabiiy.
42. Sud tibbiy tashxisning 4 ta tarkibiy kismini kursating:

asosiy kasallik yoki jaroxat*

asosiy kasallik yoki jaroxat asorati*

xamrox kasallik yoki jaroxat*

boshkalar*

tashxisning kirish kismi;

tashxsning yakuniy kismi;

ulimdan keyingi diagnoz;

epikriz.