Suleyman-m teze qxd



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə73/153
tarix13.12.2023
ölçüsü2,03 Mb.
#174448
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   153
Nitq-mədəniyyəti(1)


i, 

saitləri bir sıra sözlərin vurğusuz hecasında zəif (qısa) 
tələffüz olunduğuna görə şagirdlər və tələbələrimiz yazıda 
X25T 


da çox vaxt onları buraxırlar: hamısı- [hamsı], qızmar-[qzmar], 
ərizə-[ərzə], əsəbiləşmək-[əsəbləşmək], yubiley-[yubley], özü- 
nü-[öznü], məktəbimiz-[məktəbmiz] və s. 
6.
 
O saiti. 
a)
0 saiti alınma sözlərdə bir qədər uzun tələffüz olunur: filoloq, 
texnoloq, geoloq və s. 
b)
Qoşa 
0
 
saifli sözlər bir uzun 

kimi fələffüz olunur: 
zooloq-[zo:loq], zoopark-[zo:park]. 
c)
ov 
səs birləşməsi ilə işlənən sözlərdə v samifi deyilişdə düşür 
və 
0
saifi bir qədər uzun deyilir: buzov-[buzo], Buzovna- [buzona], 
buxov-[buxo], dovğa-[doğa], dovşan-[doşan], qovun- [qoun], 
ovuc-[ouc], oxlov-[oxlo], novruz-[noruz], alov-[alo], yovşan-[yoşan]. 
Novxanı-[noxanı] və s. 
Alınma sözlərin orfoqrafiyasmı qismən yaxşı mənimsəməyən 
şagird və fələbələr həmin sözləri ya yazıldığı kimi fələffüz edir, ya da 
fələffüz efdikləri kimi yazırlar. Onlar belə sözlərin həm 
orfoqrafiyasmı, həm də orfoepiyasını mükəmməl öyrənməklə 
orfoepiya normalarına düzgün əməl etmiş olarlar. 
c)
Rus dilindən və rus dili vasitəsilə alınmış sözlərin vurğu- suz 
hecasında 

saiti 

kimi tələffüz olunur: komanda-[kamanda], 
komediya-[kamedya], 
orkestr-[arkestr], 
problem-[prablem], 
proqram-[praqram], konsert-[kansert], olimpiya-[alimpiya], fon- 
tan-[fantan], prokuror-[prakror], mikroskop-[mikraskop] və s. 
7.
 
Ö saiti. 
a)
ö 
saiti V samitindən əvvəl gəldikdə v samitinin düşməsi 
hesabına uzun tələffüz olunur: mövsüm-[mö:süm], növbə-[nö:- bə], 
tövbə-[tö:bə], lövbər-[lö:bər], Şövkət-[şö:kət], kövrək- [kö:rək] və s. 
b)
Yeni əlifba islahatından sonra əvvəllər apostrofla yazılan ərəb 
mənşəli sözlərdə 

Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   153




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin