Quruqlikda rivojlanish xodisalari – bu sinfga kiradigan hayvonlar orasida bir qancha turlar borki, ular suv havzalariga to’la bolanmagan, yoki batamom bolanmagan holda o’tadi. Bu 19 ta oiladan 14 tasida (“Naslga qayurish”) holida ko’rinadi.
Quruqlikda rivojlanish usuli ikkiga bo’linadi:
1. Chala quruqlikda rivojlanish (bunda tuxum va lichinka ilk stadiyalari suvdan tashqarida taraqqiy etadi. Kosta-Rika va Panamada yashaydigan baqalar tuxumini daraxt barglariga to’planib qolgan suvga qo’yadi va x.k.o)
2. Batamom quruqlikda rivojlanish (Bunda tuxumgina emas balki lichinka rivojlanishi ham suvdan tashqarida o’tadi)
Masalan: Steylon chervyagasi uyasiga uj qilib qo’ygan tuxumini gavdasi bilan o’rab oladi. Evropada yashaydigan qurbaqani qo’ygan tuxum marjonini erkagi orqa oyoiga o’rab oladi. Chilida uchraydigan baqaning erkagi tuxumni tovush xaltasiga olib yuradi. Janubiy Amerika kvakshaklari tuxumini teridan hosil bo’lgan xaltachalariga olib yuradi. Amerika pipasi
Tuxumdan tirik bola tuish to salamandrasiga xosdir.
Himoya moslanishlari – baqalarda ximoya vazifasini zahar bezlari o’taydi. Tropiklarda yashaydigan ba’zi turlarida ayniqsa kuchli bo’ladi.
Masalan: Braziliya qurbaqasi zahari itni osongina o’ldiradi. Amerika ola daraxt baqasi zahridan Kolumbiyalik ovchilar kamon o’qini zaharlab maymun va boshqa o’rmon hayvonlarini ovlashadi.
Dostları ilə paylaş: |
