T A D Q I Q O T L A R jahon ilmiy – metodik jurnali http://tadqiqotlar.uz/ 14-son_2-to’plam_May-2023 34 Imom Al-Buxoriyning asosiy ilmiy ijodlari "Sahihul Buxoriy" kitobi hisoblanadi. Bu
kitobda, Muhammaddan keyin yuzlab o'ta yil davomida to'planayotgan hadislar
majmuasi jamlanadi. Bu kitob islom dini uchun eng muhim hadis kitoblari hisoblanadi
va shu sababli "Kutubus Sitta" (Olti kitoblar) deb ataladi.
Bularning tashqi qarashlarda, Imom Al-Buxoriyning qaysi sohada ham yuqori
darajada bilimga ega bo'ldigini ko'rsatish juda qiyin. Ammo bu haqda ko'plab xulosalar
mavjud. Misol uchun, uning tarixiy asarlari "Kitabut Tarix" nomi ostida jamlanib, bu
asar Islom tarixini ko'rsatuvchi eng muhim manbalardan biri hisoblanadi.
Imom Al-Buxoriyning "Kitabul Jihad" nomli asari ham mavjud. Bu kitobda,
islom dini buyruqlari va qoidalariga qarshi kurashga to'g'ri kelishganlar bilan bog'liq
masalalar ko'rsatiladi.Imom Al-Buxoriyning ilmiy yurishi va tarixdagi o'rni juda katta.
Uning asarlari, islom dinining eng muhim manbalari hisoblanadi va hali ham dunyoda
ilmiy olimlar tomonidan o'qilmoqda va o'rganilmoqda.
"Kim bir kishi yaxshi bir amal bilan hayotida o'tsa, o'sha amalning savabini
o'ziga yozadi va o'sha amaldan boshqa odamlarga ham foydalanishiga to'g'ri keladi." -
Imam Bukhariy
Bu hadisda ko'rsatilgan mazmun, insonning hayotida yaxshi amallar bilan
mashaqqatli ishlar qilishining, javobgarlik va xizmat qilishining eng muhim bo'lgan
natiqasi hisoblanadi. Bu xizmatni bajarish esa insonning dunyoda va oxiratda
muvaffaqiyatga erishishi uchun zarurdir.
"Insonlarning eng atrofli yo'nalishi ishonchdir." - Imam Tirmizi
Bu hadisda ko'rsatilgan mazmun, insonning faoliyatida ishonch va barqarorlikni
qo'llashining ahamiyati haqida gapiriladi. Inson faoliyatida ishonchli bo'lmasa, u
tashlab qoladigan mushkulatlardan paydo bo'ladi.
"Bir kishi ulugʻ boʻlmoqchi boʻlsa, u ehtirosli va issiq-ruhiy boʻlishi kerak." -
Imam Bukhariy
Bu hadisda ko'rsatilgan mazmun, insonning yuksak maqsadlariga erishish uchun
ehtirosli va issiq-ruhiy talabalikka ega bo'lishining zaruriyati haqida gapiriladi.
Maqsadga erishish uchun yolg'izlik qanchalik kuchli bo'lsa, issiq-ruhiy va ehtirosli
bo'lishi kerak.
"Insonning eng yaxshi do'sti, o'ziga foyda keltiruvchi amaldir." - Imam Tirmizi
Bu hadisda ko'rsatilgan mazmun, insonning hayoti davomida o'ziga foyda keltiruvchi
amallar bajarishining ahamiyati haqida gapiriladi. Boshqalarga foyda yetkazishdan
oldin, o'zini rivojlantirish va yuksak maqsadlariga erishish uchun ishlash kerak.
"Sizga juda koʻp soʻralgan savollarga javob bera olasiz, ammo sizni soʻrash
mumkin boʻlmagan savollar ham bor." - Imam Bukhariy
Bu hadisda ko'rsatilgan mazmun, insonning bilimining nafaqat savollarga javob
berishga yordam berishi, balki yangi savollar ham tuzatishi kerakligini anglatadi. Inson