T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

 
                      3)  Würdest/Könntest du dieTür öffnen?  
                           Kapıyı açar mıydınız? 
           Yukarıdaki  3.  cümle,  kibarca  rica,  çağrıda  bulunma  (Appell)    gönüllülük 
kipliğine (voluntative Modalität) bir örnektir. 
  2.1.5  Bilgisel Kiplik  
           Sözlüksel olarak epistemoloji, şöyle tanımlanmaktadır:  
“[Alm.  Epistemologie]  [Fr.  épistémologie]  [Đng.  epistemology]  [Yun. 
Episteme=bilim; logos öğreti]: 1-Bilim öğretisi. (Fransızca sözcüğün kök anlamına 
uygun  olarak  kullanılır.)  Bilimlerin  koyduğu  sorunları  inceleyen  felsefe  dalı.// 
Bilim  felsefesi  ile  eş  anlamlı.  Ancak  bilim  felsefesi  bilimlerin  felsefesini  felsefe 
tarihi açısından inceler. Epistemoloji ise çeşitli bilimlerin ilkelerini, varsayımlarını 
ve  sonuçlarını  eleştirerek  inceler,  onların  mantıksal  kökenini  (ruhbilimsel  değil), 
nesnel  değerini  belirlemeye  çalışır.  (Almancada  da  epistemoloji,  bilgi  öğretisi, 
bilim  öğretisi  anlamına  gelir,  ancak  az  kullanılan  bir  terimdir.  2-  Bilgi  kuramı 
(Đngilizce konuşan  ülkelerde bu anlamda kullanılır.”
 (AKARSU, 1975: 65)  
            

---

 
49 
           Kipliğin  en  temel  türlerinden  birisi  olan  bilgisel  kiplik,  konuşanın  önerme 
hakkındaki  bilgi  durumunu  gösterir  ve  konuşan  bu  kiplik  türünde  kendi  yargılarını 
açıkça  yansıtır  ve  önermenin  (Proposition)  doğruluk  değerine  ilişkin  yargılarda 
bulunur.  Önermenin  doğruluk  durumu  konuşan  tarafından  belirlendiği  için,  bu  kip 
öznel  bir  niteliğe  sahiptir.  Yargılar    a)  Çıkarımsal      b)  Tahmini,  belirsiz      c)  Genel 
bilgiye dayalı  olabilir.         
            a) Er muss krank sein, denn er sieht sehr müde aus.          (Çıkarımsal) 
                Hasta olmalı, çünkü çok yorgun görünüyor. 
            b) Er kann krank sein, denn er ist heute nicht gekommen. (Tahmini) 
                Hasta olabilir, çünkü bugün okula gelmedi. 
            c) Deutschland liegt in der Mitte von Europa.  
          (Genel bilgiye dayalı)    
                Almanya Avrupa’nın ortasında bulunur. 
              2.1.6 Tanıtsal Kiplik  
           Sözlüksel anlamı açısından Evidenz (tanıtsal) şöyle tanımlanır: