Resim 1.7: Saç kurutma makinelerindeki diyot ve köprü diyotlar
8
1.1.7. Termik
Rezistans devresine bağlanarak herhangi bir aşırı akımda devreyi açan devre
elemanıdır. Termik ısıya duyarlı bir kontaktır. Rezistansın herhangi bir sebepten dolayı aşırı
akım çekmesi ya da o bölgenin aşırı ısınmasından dolayı termik devreyi açar ve makine
durur.
Resim 1.8: Saç kurutma makinesindeki termik
1.1.8. Dar Fön Başlığı
Saç kurutma makinesinde gövde, içeride oluşan havayı daha dar bir alandan geçirmek
maksadı ile makine uç kısmına takılır. Böylece makinedeki hava daha çok basınç ile saça
uygulanmış olur.
Resim 1.9: Çeşitli saç kurutma makinelerindeki hava toplayıcılar
1.1.9. Difüzör
Saçları çok olan şahıslar için saç diplerinin daha rahat kurutulması için kullanılır.
Makine ön gövdesine takılarak sivri uçlardaki hava boşlukları yardımı ile sıcak hava saç
diplerine daha rahat ulaşır.
9
Resim 1.10: Çeşitli saç kurutma makinelerinin difüzörleri
1.1.10. Fişli Kablo
Saç kurutma makinesine 220 Voltun iletilmesini sağlar. Genellikle 2x1 mm
2
kablo
kullanılır.
Resim 1.11: Saç kurutma makinesi fişli kordon
10
Şekil 1.1: Saç kurutma makinesi açılmış şekli
P
.
n
o
Parça Adı
P
.
n
o
Parça Adı
P
.
n
o
Parça Adı
1
Dar Fön Başlığı
6
Köprü Diyot
11 Filtre Kapak
2
Ön Gövde
7
Motor
12 Fişli Kordon
3
Saç Panjur
8
Motor Yuvası
13 Termik
4
Rezistans Muhafaza
9
Pervane
14 Kademe Anahtarı
5
Rezistans
10
Arka Gövde
15 Difüzör
1.2. Saç Kurutma Makinesinin Çalışması
Fişli kablo prize bağlandığında 220 Volt kademe anahtarına iletilir. Anahtar 1
konumuna alındığında akım diyot üzerinden ısıtıcının bir kısmından motora iletilir. Motor
dönmeye başlar. Motor miline bağlı olan pervane, havayı emerek rezistans üzerine üfler.
Hava toplayıcıdan hava, ılık olarak çıkar. Anahtar 2 konumuna alındığında akım direkt ısıtıcı
ve motordan geçer. Rezistans üzerine üflenen hava, hava toplayıcıdan sıcak olarak çıkar.
11
Resim 1.12: Saç kurutma makinesi iç görünüşü
1.3. Elektrik Prensip Şeması
Şekil 1.2’de görüldüğü gibi hız anahtarında bir diyot vardır. Anahtar 1 konumunda
iken, akım diyot üzerinden geçer. Gerilimin bir kısmı kırpılır ve böylece motor yavaş döner.
Anahtar 2 konumuna alındığında motor ve rezistansa direkt 220 Volt gerilim gelir ve motor
hızlı döner.
Termik direk motor devresine ve rezistans devresine seri bağlanmıştır. Rezistans veya
motorda herhangi bir problemden dolayı fazla akım geçtiğinde termikten de geçeceği için
hemen devreyi açar. Saç kurutma makinesini korur.
12
Şekil 1.2: Saç kurutma makinesinin elektrik devresi
Yukarıda bir saç kurutma makinesinin elektrik devre şemasını görmektesiniz.
Görüldüğü gibi termik ve motor rezistansa seri bağlanmıştır. Hız ve ısı anahtarı ayrıdır.
Isıtıcı devreye kademeli olarak verilebilir. Dolayısı ile farklı ısılar elde edilebilir. Hız
anahtarında bulunan diyot yukarıda da anlatıldığı gibi gerilim bölücü olarak kullanılır.
1.4. Arızalarını Gidermek
Saç kurutma makinelerinde görülen başlıca arızalar şunlardır:
Ø
Motor çalışmıyor, rezistans ısıtmıyor.
Ø
Makine hava üflemiyor, fakat ısı düğmesine bastığımızda rezistans kızarıyor.
Ø
Kademe anahtarını değiştirdiğimiz halde hız farkı yok.
Ø
Gövdede deformasyon, erime var.
Ø
Hızlar arasında kademe farkı var, ama ısılar arasında ısı farkı yok.
Ø
Isıtıcı belli bir müddet çalışırken birdenbire durdu. Çalışmıyor.
Ø
Makine çalışırken motor yavaş yavaş duruyor.
Ø
Makine sağlam, prizde enerji var. Fakat çalışmıyor.
13
1.4.1. Saç Kurutma Makinesinin Çalışmama Nedenleri
Ø
Makinenin bağlı olduğu prizde enerji olmayabilir:
Şebeke kablosunda gerilim olup olmadığına bakılır. Gerilim yoksa hattın sigortası
kontrol edilir. Gerilimi kontrol etmek için AVO metre ile ölçüm yapmak daha doğrudur.
Kontrol kalemiyle ölçümde sadece faz kablosu anlaşılabilir. Nötr hattı kopuk ya da ek alınan
yerde temas problemi olabilir. Bunun için ölçümlerimizi AVO metre ile yapmak daha
doğrudur.
Ø
Makine aşırı ısınmış ve kendiliğinden kapanmış olabilir:
Saç kurutma makinesi dar ve kapalı alanda çalıştırılıp arka gövdede bulunan hava
girişi kapandı ise makine içindeki termik atar. En az 20 dakika beklenmelidir. Termik
kontağı eski konumunu aldıktan sonra tekrar çalışacaktır.
Ø
Makinenin kablosu kopmuş ya da zarar görmüş olabilir:
Cihazın içindeki kablolarda; yerinden oynamış, çıkmış ya da kopmuş kablo
görülüyorsa arıza giderilir, gerekiyorsa değiştirilir.
Ø
Termik arızalı olabilir:
Termik AVO metre ile kontrol edilir. Bu parçanın kontrolünde AVO metre akım
geçirmelidir. Aşırı ısındığı zaman ise devreyi açmalıdır.
1.4.2. Rezistansın Isıtmama Nedenleri
Ø
Rezistans kopuk olabilir:
Rezistans uçları AVO metre ile ölçülür. Herhangi bir değer göstermiyorsa kopmuştur.
Yenisi ile değiştirilir.
Ø
Anahtar bozuk olabilir:
Isı anahtarı AVO metre ile kontrol edilir. Anahtar konum değiştirdiğinde AVO
metrede bir değişiklik yok ise anahtar yenisi ile değiştirilir. Yüksek ısıdan kontaklar zarar
görmüş olabilir.
1.4.3. Makine Hava Üflemiyor, Fakat Isı Düğmesine Bastığımızda Rezistans
Kızarıyorsa Nedenleri
Ø
Motor bozuk olabilir:
Pervanenin saçlardan ve yabancı cisimlerden dolayı sıkışmasıyla motor dönemez.
Makineyi çalıştırmaya devam ettirdiğimizde motor yanar. Yenisi ile değiştirilir.
Ø
Köprü diyotlar zarar görmüş olabilir:
Köprü diyotlar bozulursa motora ya hiç enerji gitmez ya da direk AC gerilim gider.
Buda motorun zarar görmesine yol açar. AVO metre ile köprü diyot testi yapılır. Zarar
görmüş ise yeni ile değiştirilir.
1.4.4. Kademe Anahtarını Değiştirdiğimiz Halde Hız Farkı Yoksa Nedenleri
Ø
Diyot zarar görmüş olabilir:
Diyot uçları AVO metre ile ölçülür. İki yönde de aynı değer gösteriyor ise diyot
bozulmuştur. Yenisi ile değiştirilir.
14
Ø
Kademe anahtarı zarar görmüş olabilir:
Hız anahtarı AVO metre ile kontrol edilir. Anahtar konum değiştirdiğinde AVO
metrede bir değişiklik yok ise anahtar yenisi ile değiştirilir.
1.4.5. Gövdede Deformasyon, Erime Varsa Nedenleri
Ø
Rezistans zarar görmüş olabilir
:
Rezistansta sarkma meydana gelmiş olabilir. Tellerin sarımı düzeltilerek sorun
giderilir.
Ø
Termik arızalı olabilir:
Makine kapalı alanda çalıştırıldığında çok ısınır. Bunun sonucunda termik atması
gerekir. Yoksa bu yüksek ısıdan gövde zarar görecektir. Termikte geç atarsa gövdede de
erimeler meydana gelir. Termik değiştirilir.
1.4.6. Hızlar Arasında Kademe Farkı Var, Ama Isılar Arasında Isı Farkı Yoksa
Nedenleri
Ø
Isı anahtarı arızalı olabilir:
Isı anahtarı AVO metre ile kontrol edilir. Anahtar konum değiştirdiğinde AVO metre
de bir değişiklik yok ise anahtar yenisi ile değiştirilir.
Ø
Rezistanslar kopmuş olabilir:
Rezistans guruplara ayrıldığı için kopuk olup olmadığını AVO metre ile kontrol
ederiz. Rezistans değiştirilir.
1.4.7. Makine Çalışırken Motor Yavaş Yavaş Duruyorsa Nedenleri
Ø
Motor sıkışmış olabilir:
Zamanla ısıdan dolayı motor yuvasına sıkışır. Miline saç parçası sarılmış olabilir.
Yenisi ile değiştirilir.
Ø
Pervaneye yabancı cisim dolaşmış olabilir:
Pervanenin saçlardan ve yabancı cisimlerden dolayı sıkışmasıyla motor dönemez.
Makineyi çalıştırmaya devam ettirdiğimizde motor yanar. Yenisi ile değiştirilir.
1.4.8. Makine Sağlam, Prizde Enerji Var, Fakat Çalışmıyorsa Nedenleri
Ø
Termik atmış olabilir:
Saç kurutma makinesi dar bir alanda çalıştırılıp arka gövdede bulunan hava girişi
kapandı ise makine içindeki termik atar. En az 20 dakika beklenmelidir. Termik kontağı eski
konumunu aldıktan sonra tekrar çalışacaktır.
Ø
Enerji kablo zarar görmüş olabilir.
Cihazın içindeki kablolarda yerinden oynamış, çıkmış ya da kopmuş kablo
görülüyorsa arıza giderilir, gerekiyorsa değiştirilir.
15
1.5. Temizlik ve Bakımı
Hava giriş ızgarasında biriken saç parçaları temizlenir. Makine gövdesi kuru bez ile
silinir. Makine aparatları makineden çıkartılarak ıslak bez ile temizlenir.
16
UYGULAMA FAALİYETİ
Bir saç kurutma makinesinin fan, kademe anahtarı, termik diğer elemanları değiştirme
işlemini yapacaksınız. Aşağıdaki işlem basamaklarını adım adım uygulayarak karşısındaki
önerilerden faydalanınız.
İşlem Basamakları
Öneriler
Ø
Cihazı emniyete alınız.
Ø
Cihazı çalışma masasına koyunuz.
Ø
Cihazın kapağını açınız.
Ø
Cihazın termiğini çıkarınız.
Ø
Yeni termiği yerine takınız.
Ø
Cihazın motor ve pervane grubunu
çıkarınız.
Ø
Yeni pervaneyi motor miline takın.
Ø
Cihazın motor grubunu yerine tak.
Ø
Cihazın arızalı anahtar grubunu
çıkartınız.
Ø
Yeni anahtarı yerine takınız.
Ø
Cihazın kapağını kapatınız.
Ø
Makineyi kontrol ediniz.
Ø
Makinenin
fişini
prizden
çıkartınız.
Ø
Rahatça çalışacak bir masaya
koyunuz. Masa üstünün düzenli
olmasına dikkat ediniz.
Ø
Cihazın kapağını açarken gövde
kenarındaki
tırnakların
kırılmamasına dikkat ediniz ve
vidaları
emniyetli
bir
yere
koyunuz.
Ø
Sağlam
bağlandığına
dikkat
ediniz.
Ø
Motor
yuvasını
yerinden
çıkartırken
tırnakların
kırılmamasına dikkat ediniz.
Ø
Mile iyice yerleşip yerleşmediğini
kontrol ediniz.
Ø
Pervanenin gövdeye sürtmediğine
dikkat ediniz.
Ø
Anahtarı sökerken kablolara zarar
vermemeye dikkat ediniz.
Ø
Aynısı olup olmadığını kontrol
ediniz.
Ø
Tırnakların birbirine geçmesine
dikkat
ediniz.
Söküp
takma
işlemlerinde
cihaza
zarar
vermemeye dikkat ediniz.
Ø
Herhangi bir yanlışlık olacağını
düşünerek dikkatli kontrol ediniz.
UYGULAMA FAALİYETİ
17
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Aşağıda bu öğretim faaliyetiyle ilgili bir test yer almaktadır. Bu testi kendinize
uygulayarak cevaplarınızı modül sonunda bulunan cevap anahtarıyla kıyaslayınız. Eğer
soruların %80’ini doğru cevapladıysanız bir sonraki öğrenme faaliyetine geçebilirsiniz.
Yanlış cevapladığınız sorularla ilgili konuları tekrar gözden geçiriniz.
1.
Aşağıdakilerden hangisi saç kurutma makine parçası değildir?
A) Isıtıcı
B) Pervane
C) Termik
D) Şarj cihazı
2.
Saç kurutma makinesinin fazla ısınmasını önlemek için. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
konulur.
3.
Saç kurutma makinesi ısıtmıyorsa aşağıdaki arızalardan hangisi olabilir?
A)
Rezistans kopuk olabilir.
B)
Termik kontakları yapışmış olabilir.
C)
Hız anahtarı yapışmış olabilir.
D)
Motor yanmış olabilir.
4.
Anahtar üzerinde bulunan diyodun görevi nedir?
A)
Gerilimi azaltmaktır.
B)
Motor için DC gerilim meydana getirmektir.
C)
Termiğe yardımcı olmaktır.
D)
Anahtara akım geçişine yardımcı olmaktır.
Aşağıdaki soruları doğru ve yanlış (D-Y) şeklinde değerlendiriniz.
5.
Saç kurutma makinesinin arka tarafını kapatırsak termik devreyi keser ve motor soğuk
üfler.
6.
Makineyi kullandıktan sonra makinenin her tarafını ıslak bez ile iyice temizlemeliyiz.
DEĞERLENDİRME
Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek
kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları, faaliyete dönerek tekrar inceleyiniz.
Tüm sorulara doğru cevap verdiyseniz diğer faaliyete geçiniz.
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
18
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
Bu faaliyette ıslak kuru tıraş makinelerinin ve 3’lü sistem tıraş makinelerinin yapısını,
çalışma prensiplerini ve arızalarını öğrenerek tamirini gerçekleştirebileceksiniz.
Ø
Evinizde ıslak kuru veya 3’lü sistem tıraş makinesi mevcutsa çalışma prensibini
araştırınız. Beyaz eşya satıcılarına giderek tıraş makineleri hakkında bilgi
edininiz. Cihazların katalog ve broşürlerini inceleyiniz. Gerekirse internetten bu
konuyla ilgili araştırma yapınız.
2. TIRAŞ MAKİNELERİ
Teknolojinin hızla ilerlemesi ile jilet bıçaklarının yerini alan tıraş makinelerinin her
gün daha geliştirilmişi çıkmaktadır. Fakat bunlar çalışma prensibi olarak aynıdır. Makinenin
elek kısmına giren sakal, eleğin altında bulunan hareketli bıçaklar tarafından kesilir.
İlk çıkartılan tıraş makinesi ile en son çıkartılan tıraş makinesi arasında kullanım
rahatlığı, yüzü daha az tahriş etmesi, zaman, gürültüsüz çalışması, kablosuz çalışması, jel ile
çalışabilmesi vb. gibi farklılıklar teknoloji geliştikçe meydana gelmiştir. Tıraş makinelerinin
tek bıçaklı, iki bıçaklı, üç bıçaklı, oynar başlıklı, dairesel üç bıçaklı, yıkanabilen, tıraş jelli
olmak üzere çok çeşitleri vardır.
2.1. Üç Bıçaklı (Düz) Islak Kuru Tıraş Makineleri
Resim 2.1: Tıraş makinesi
ÖĞRENME FAALİYETİ-2
AMAÇ
ARAŞTIRMA
19
Bu tıraş makineleri evlerde, seyahatlerde çok sıklıkla kullanılan tıraş makineleridir. Bu
tıraş makinelerinin eski tiplerinin iç yapısında Resim 2. 2’de görüldüğü gibi 220 Volt AC
gerilimi verdiğimizde bobinde manyetik alan meydana gelir. Manyetik alanda kalan nüve
mıknatıslanır. Karşısındaki gövdeye yaylarla tutturulmuş nüveyi hareket ettirir. V şeklindeki
nüveye bağlı olan bıçaklar sağa sola hareket ederek sakalı keser. Fakat bobin nüveli çalışan
tıraş makinesi, çok gürültü yaptığından nüve bobin yerine motor konulmuştur.
Resim 2.2: Eski bobinli tıraş makinesinin iç görünüşü
Motorun dairesel hareketini sağ sol hareketine dişli yardımı ile çevrilmiştir. Bu tip
tıraş makinelerinde ses daha aza indirilmiştir. Resim 2.3’te görüldüğü gibi bobin yerini
motor, V nüve yerini dişliler almıştır.
Resim 2.3: Motorlu tıraş makinesinin iç görünüşü
Tıraş makinelerinin başlıca parçaları şunlardır:
Ø
Elektronik kart
Ø
Pil yuvası, pil
Ø
DC motor
Ø
Enerji kablosu
Ø
Bıçaklar
Ø
Gövde
Ø
Favori bıçağı
20
Ø
Elektronik Kart
220 Volt AC gerilimi 12Volt DC gerilime çeviren ve ledli göstergeleri çalıştıran bir
kart bulunmaktadır. Kart üzerinde, tıraş makinesini çalıştırıp durduran basmatik tuşlar
bulunmaktadır.
Resim 2.4: Tıraş makinesinin elektronik kartı
Ø
Pil
Tıraş makinesinin şarjlı olanlarında bulunur. Resim 2.6’da resmi görülmektedir.
Pillerin şarj olma süresi ilk defa için 24 saat, normal şarj için 8 saattir. Bu şarj ile 45-55
dakika tıraş olabiliriz. Şarj edilebilir, doğaya zarar vermeyen nikel hidrid (kadmiyum, cıva
veya kurşun) içermez. Genellikle makinede arızanın meydana geldiği parçadır.
Ø
DC Motor
DC 12 volt ile çalışan 3- 3. 5 Watlık küçük ebatlı bir motordur. Resim 2.6’da
görülmektedir.
Ø
Enerji Kablosu
Şarj ünitesi kendi gövdesinde olan makinelerde bulunur. Esnek, çekmeye uzamaya
elverişli tiptir.
Ø
Bıçaklar
Elek arasına giren sakalı keserler. Bıçakların üzerinde pislik birikmesi, bıçakların
körelmesi veya bıçakların bir kısmının kırılması nedeni ile yenisi ile değiştirilir.
Resim 2.5: Üçlü bıçaklar
21
Ø
Gövde
Plastikten yapılmıştır. Gövde ve arka kapak birbirine 2-3 vida ile tutturulmuştur. Bu
vida başlıkları ise genellikle özel tornavida ucu ile açılabilmektedir. Geri kalan kısımlar
tırnaklar yardımı ile sabitlenmiştir. İçini açarken en çok zorlanacağımız kısmı tırnakları
kırmadan açmaktır. Bazı modellerde arka tarafında favorileri düzlemek için aparat bulunur.
Şekil 2.1: Tıraş makinesinin açılmış şekli
22
P
.
n
o
Parça Adı
P
.
n
o
Parça Adı
P
.
n
o
Dostları ilə paylaş: |