T. C. Okan üNĠversġtesġ sosyal bġLĠmler enstġTÜSÜ

5.4.1.2. Denetim Riski 
Amaçlara  ulaşma  aşamasında  ortaya  çıkabilecek  olan  engellere  risk  denmektedir.  Risk 
hesabı olasılık ve etki türünden yapılır. Risk yönetimi ise firmanın hedeflerine ulaşabilmesi 
için  oluşabilecek  risk  unsurlarına  karşı  makul  miktarda  firmaya  güvence  verilmesi  ve  bu 
risk  unsurlarının  ortadan  kaldırılması  ya  da  en  aza  indirilmesi  sürecidir  (Uluslar  Arası  İç 
Denetim Standartları, 2008: 39). 
Genel tabirle risk, işletmelerde yeterli olmayan yönetim ve buna  bağlı olarak meydana 
gelebilecek hata ve hilelerin neticesindeki mali  kayıplara neden olan potansiyel  bir unsur 
olarak  görülmektedir.  Organizasyonlarda  riskin  tamamen  ortadan  kaldırılması  mümkün 

---

93 
 
olmasa da, iç kontrol yapısının caydırıcı bir özelliğe sahip olduğu bir gerçektir. Bu nedenle, 
belli  bir  işletmenin  gereksinimleri  çizgisinde  tasarlanan  iç  kontrol  ve  iç  denetim  sistemi, 
riskin  organizasyonlarda  yönetilebilir  olması  ve  olumlu  bir  risk  kültürünün  geliştirilmesi 
bağlamında son derece önemlidir (Coşkun, 2007: 41-42). 
Denetim  riski  ise,  denetçinin  mali  tablolarla  ilgili  olarak  yanlış  görüş  bildirebilme 
ihtimalidir. Denetim riski, denetim güveniyle birlikte tamamlayıcı unsurdur. Uygun güveni 
sağlayabilmek  amacıyla  denetçi,  denetim  riskini  minimum  düzeyde  tutmaya  ihtiyaç 
duymaktadır.  Denetim  riski  aşağıdaki  gibi  üç  tür  riskin  çarpımı  şeklinde  bulunur  (Uzay, 
2010: 49-50): 
Denetim riski = Kontrol riski * Doğal risk * Bulgu riski 
Kontrol  Riski:  Kontrol  riski,  işletmelerde  iç  kontrol  yapısının  önemli  hataları 
önleyememesi  olasılığıdır  (http://www.ais-cpa.com/).  Etkili  bir  iç  kontrol  sistemi,  kontrol 
riskini  azaltabilmektedir.  Bazı  riskler  ise  iç  kontrol  yapısının  tabiatından  kaynaklı  olarak 
hep vardır. Buna rağmen bir işletmede iç kontrol sistemi ne kadar iyiyse o derece makul bir 
güvence oluşacaktır (Kalkınoğlu, 2012: 20). 
Doğal  Risk:  Doğal  risk,  iç  kontrol  sistemi  olmadığı  varsayarsak,  işlemlerin  hata  ve 
yolsuzluklardan ne derece etkilenebileceğidir. Bu risk, bazı hesaplamaları yaparken ve kimi 
işlem türlerinde diğerlerine göre daha yüksek olmaktadır (Kepekçi, 2008: 257). 
Bulgu  Riski:  Bulgu  riski,  finansal  tablolarda  gizli  kalmış  olan  önemli  hata  ve  hileleri, 
denetçinin kendi uygulamalarıyla bulamaması ihtimalidir (Kepekçi, 2008: 257). 
Yukarıda  bahsedilen  üç  tür  riskin  minimuma  indirilerek,  denetim  riskinin  azaltılması 
şarttır.