T c sakarya üNİversitesi Sİyasal biLGİler faküLtesi İKTİsadi DÜŞÜnce tariHİnde sanayi devriMİ: geçMİŞten güNÜMÜze biTİrme çalişmasi

1.5 Sanayi İnkilabının Başlaması ve Birinci Sanayi Devriminin Başladığı Tarih 
Sanayi devrimi insanlık tarihinin ikinci önemli dönüm noktasıdır. Sanayi devrimiyle 
birlikte batı toplumlarında yaşam şekilleri hızlıca değişmiş dünya tarihinde ilk defa nüfus 
artışıyla birlikte yaşam standartlarında yükseliş yaşanmıştır. Bu sebeple sanayi devrimi 
nüfus artışının iktisadi büyümeyi sınırlamadığı ilk ve tek başarılı bir gelişim süreci ve bir 
iktisadi büyüme örneği olarak kabul edilecektir. İlk çağda insanlar avcılıkla uğraşmışlar 
avda yakaladıkları hayvanları yiyerek hayatta kalmışlardır. Daha sonra avcılık ve 
toplayıcılığa geçiş yapmışlar ve hayvan beslemeye başlamışlardır. Toprağı ekmesini 
öğrenmişler böylece artık yerleşik yaşama adım atmışlardır. Bu da insanoğlunun tarım 
alanında çok ciddi anlamda atılım yapmasına ve tarım devrinin başlamasına sebep 
olmuştur. Yani tüketim döneminden üretim dönemine geçilmiştir. İnsanlar yerleşik 
yaşama geçince çevrelerinde ne olup bittiğini anlamaya çalışmışlar ve matematik 
alanında çalışmalar yapmışlardır. Doğa olaylarını gözlemlemişler böylece astronomi 
bilimi önem kazanmış bu da yeni icatların ortaya çıkmasına sebep olmuştur. 11.yy’a 
gelindiğinde ise Çinlilerin barut ve pusulayı bulmaları ve 15.yy’da da reform ve Rönesans 
hareketlerinin İtalya’da başlamasıyla bilimsel anlamda ilerlemeler kaydedilmiştir. Sanayi 

---

26 
devriminin ortaya çıktığı ilk yer olan İngiltere başta olmak üzere tüm toplumları oldukça 
olumlu yönde etkilemiştir. (Küçükkalay, 1997) 
M.Ö 10.000’lerde tarımsal anlamda gelişme toprağın modern olmayan araçlarla ekilip 
biçilmesi şeklindeydi. Bu gelişme hayat şartlarında demografik anlamda yapılacak işlerin 
iş bölümü şeklinde yapılmasını sağlamıştır. Bu gelişmeler sanayi devrimin ortaya 
çıkmasına sebep olmuştur. I. sanayi devrimi 1712 de Thomas Newcome’nin buhar 
makinesini bulmasıyla başlamıştır. Buhar makinesi 1760 yılından itibaren geliştirilmeye 
başlamış ve nihayetinde 17.yy sonlarında dokuma tezgahında kullanıma hazır hale 
gelmiştir. Buhar makinesinin bulunması ile demiryolları ve mekanik anlamda üretimler 
yapılmıştır. Artık küçük ölçekli atölyeler kapanmaya, fabrikalar ise kurulmaya başlanmış 
ve üretim daha hızlı ve kolay yapılmaya başlamıştır. (Yıldız, 2017)