T. Malikov O. Olimjonov moliya

A _ам = T : Q _у ,

U1а = K _с : A _ам
Bu yerda: A _ам - aylanma mablag’larning aylanuvchanligi;

T - realizatsiyadan olingan tushum;

Q _у - aylanma mablag’larning yillik o’rtacha qoldig’i;

^U1а

• aylanma mablag’lar bir marta

  
  

aylanish davri;

K _с - tahlil davridagi kunlar soni.
Zaxiralarning aylanuvchanligi quyidagi formula yorda-mida aniqlanadi:
A _з = T _см : Q _зу
Bu yerda: A _з - zaxiralarning aylanuvchanligi;

T _см - sotilgan mahsulot tannarxi;

Q _зу - zaxiralarning o’rtacha qiymati.
Debitorlik qarzlarini to’lashning kunlardagi o’rtacha davomiyligi sotib oluvchilarning schyotlar bo’yicha to’lash tezligini aks ettiradi va u quyidagicha aniqlanadi:


DQ _туд = DQ _с : T _к
Bu yerda: DQ _туд - debitorlik qarzlarini to’lashning
kunlardagi o’rtacha davomiyligi;

DQ _с - debitorlik qarzining o’rtacha summasi;

T _к - sotishdan olingan kunlik o’rtacha tushum.
Bu ko’rsatkichning past darajasi XYuS debitorlardan pulni undirish bo’yicha ishining samaradorligidan darak beradi. Biroq, ayrim hollarda, bu narsa XYuS kredit siyosatining haddan ziyod qattiqligini ham ko’rsatib, realizatsiya qilingan mahsulotlarning uncha katta bo’lmagan qismi kreditga sotilganligini ham anglatadi.
XYuS moliyaviy-xo’jalik faoliyati samaradorligini ta’minlashda va moliyaviy tahlilda sof aylanma kapitalni monitoring qilish muhim rol o’ynaydi. Umumiy ko’rinishda sof aylanma kapital aylanma aktivlar va qisqa muddatli majburiyatlar o’rtasidagi farqdan iborat. Qisqa muddatli passivlarning tarkibiy tuzilmasiga kelgusi davr daro- madlari ham kiritilib, ular XYuSning o’z pul mablag’lari bo’lib hisoblanadi. Shuning uchun ham sof aylanma kapitalni quyidagicha aniqlash mumkin: