8.Tərif. Müstəvinin verilmiş nöqtəsindən verilmiş məsafədə olan bütün nöqtələr
çoxluğundan ibarət həndəsi fiqura çevrə deyilir.
A
M
E
B
F
Verilmiş O nöqtəsi çevrənin mərkəzi adlanır. Çevrəyə
mənsub olan ixtiyari M
nöqtəsindən mərkəzə qədər olan məsafə çevrənin radiusu adlanır.
Radius R hərfi ilə
işarə edilir. Çevrənin iki nöqtəsini birləşdirən düz xətt parçasına vətər deyilir. Məsələn,
EF
vətərdir. Mərkəzdən keçən vətərə diametr deyilir. Məsələn, AB diametrdir. Aşkardır
ki, diametrin uzunluğu radiusun uzunluğunun iki mislinə bərabərdir, yəni AB = 2OM və
ya AB= 2R. Çevrənin mərkəzi hər bir diametrin orta nöqtəsidir.
Çevrə hissəsinə qövs deyilir, məsələn AnB və və AmB qövsləri. Bu qövslər AB vətərinə
söykənir.
n
B
A
M
9. Tərif.
Çevrə ilə əhatə olunmuş müstəvi hissəsinə dairə deyilir.
R
O
54
Bu çevrənin mərkəzi dairənin mərkəzi, radiusu uyğun dairənin də radiusu, diametri isə
dairənin diametri adlanır. Çevrənin özü isə dairənin sərhədi
və ya bir qayda olaraq
dairənin çevrəsi adlanır. Bu tərifdən asanlıqla görünür ki, çevrə kimi dairə də müəyyən
xassələri ödəyən nöqtələr çoxluğudur.
Beləliklə, dairəyə yuxarıdakı təriflə eynigüclü olan
aşağıdakı kimi tərif vermək olar.
Tərif. Müstəvinin verilmiş nöqtəsindən məsafələri verilmiş məsafədən böyük olmayan
nöqtələr çoxluğundan ibarət fiqura dairə deyilir.
Dairənin iki radiusu arasında qalan hissəsinə dairə sektoru deyilir.
Dairə çevrəsinin
kəsəninin dairədən ayırdığı hissəyə dairə seqmenti deyilir. Məsələn, MON
dairə sektoru,
EKF isə dairə seqmentidir.
M N
F F
E K
O