Tabiat burchagini tashkil etishda qo‘yiladigan talablar

Tabiat burchagini tashkil etishda qo‘yiladigan talablar

1.Tabiat burchagini tashkil etishda qo‘yiladigan talablar

2.Bahor faslitabiat manzaralari bilan tanishtirish
3.Turli fasl tabiat manzaralari bilan tanishtirish

1. Ekologik burchakning o'rni
Ekologik burchak (tabiat markazi, tabiat burchagi) bolalarni atrofidagi dunyoni tanishtirish uchun ingl. Va samarali vositalarning birlashmasidir. Guruhning rivojlanish muhitining tabiiy zonasini tashkil etish maktabgacha tarbiyachilarning ekologik ta'limning asosiy maqsadlarini ro'yobga chiqarishga yordam beradi.
Jonli va jonsiz tabiat haqidagi tabiiy fan g'oyalarini olish.
Tirik mavjudotlarga empati qilish qobiliyatini rivojlantirish (masalan, akvarium baliqlari oziq-ovqat mahsulotlarini qidirishda sun'iy suv ombori stakaniga urishganda), shuningdek ularning yordami natijasida qondirish va quvonchni his qilish (masalan, sug'orishdan keyin sersuv o'simliklar yana sog'lom bo'ladi).
Bolalarning hissiy va ixtiyoriy sifatlarini yaxshilash, xususan, ularning his-tuyg'ularini nazorat qilish qobiliyatini rivojlantirish. Shunday qilib, vazifalarni bajarayotganda (hayvonlarni turlarga ajratish, tabiiy materiallardan tayyorlangan qo'l ishlarini bajarish), bola hamma narsani qila olmaydi, lekin o'rtoqlari bilan hamkorlikda o'qituvchi qiyinchiliklarni hal qiladi. Shunday qilib, preschoolerning ruhida muvaffaqiyatli sotsializatsiya uchun muhim ahamiyatga ega bo'lgan adaptiv mexanizmlar belgilanadi.
Hayvonlar bilan o'yinlarda sezuvchanlikni oshirish. Bolalar tirik burchakning aholisi o'ynashni istagan paytda, dam olish vaqtida va inson harakati jismoniy og'rig'iga sabab bo'lganda tushunishni o'rganadi.
Kuzatishlar, rasmlarni ko'rish, o'qish, tinglash yoki ijodiy faoliyatdan foydalanish: chizmalar, dastgohlar, qo'l san'atlari yaratish bo'yicha tabiat, ko'nikma va qobiliyatlar haqida bilimlarni amalda birlashtirish.
Bolalar bog'chasida ekologik markaz tashkil etish vazifalari
Guruh Vazifalar
Birinchi kichkina 1. Tashqi ko'rinishida yopiq o'simliklarni ajratib olishni o'rganish (gullash - gullarni emas, kaktuslar, katta barglar).
2. Flora va faunada mavsumiy o'zgarishlarni kuzatish (o'simliklarning gullashi, issiq mavsumda baliqlarni faol ravishda etishtirish, qishda qaqraganlarni qishlash va h.k.).
3. Fasllarning o'zgarishi, kunning qismlari haqida fikr yuritish.
4. Inson, o'simliklar va hayvonlar hayotida havo, suv va quyoshning ahamiyatini bilib oling.
5. Ish ko'nikmalariga ega bo'lish (deraza oynasidagi changni yumshoq tozalashni o'rganing).
6. Badiiy adabiyotlar, musiqalar (she'rlar, jumboq, tabiat haqidagi shovqin).
7. Ishga nisbatan hurmatli munosabatni shakllantirish (shu jumladan o'z), tabiatni hurmat qilish.
Ikkinchi yosh 1. Tabiat hodisalari o'rtasidagi bir nechta sababli munosabatlar bilan tanishish (mavsum - o'simlikning o'sish davri - insonning harakati).
2. Joylaridagi flora va fauna vakillari (hayvonlarning, o'simliklarning nomlari, ularning xarakterli xususiyatlari) haqidagi mavjud bilimlarni kengaytirish.
3. o'simlik parvarishlashining asosiy printsiplarini bilib oling (yilning turli davrlarida sug'orish: yozda mo'l-ko'l va qishda kamroq).
4. Hayvonlarni parvarish qilish tamoyillarini amalda qo'llang (uy hayvonlari uchun suv quyib, ularni oziq-ovqat bilan to'ldiring).
5. Tabiatning burchagini tozalash qobiliyatlarini egallashni davom ettiring (gullarni sug'orish, zaminni supurish, derazadan derazalarni tozalash va stolni tozalash).
6. Mavzuga bag'ishlangan adabiy asarlar, xalq omenlari bilan tanishish.
7. Juftlikda ishlash, mas'uliyatni bo'lishish qobiliyatini yaxshilash (bir sug'orish, boshqa ovqatlanish va boshqalar).
O'rtacha 1. o'simliklar haqidagi bilimlarning murakkabligi: o'sish xususiyatlari, hayot uchun zarur bo'lgan shartlar.
2. "Oziqlanadigan - yutilmaydigan qo'ziqorin" tushunchasi bilan tanishish.
3. Oyoqlarning tuzilishiga qarab tashqi tuzilishning o'ziga xosligini, hayvonlarning harakatlanish usullarini izolyatsiya qilish.
4. O'simliklarni toza tutish uchun qobiliyatlarni egallash, tuproqni nozik-daraxtli sug'orish idishidan va buzadigan amallar shishasidan barglardan to'g'ri namlantirish, hayvonlar uchun oziqlantiruvchi va ichimliklarni yuvish.
5. Kuzatishlar natijalarini izchil va aniq etkazish qobiliyatini rivojlantirish.
Katta 1. Flora va fauna haqidagi bilimlarning murakkabligi: o'sishi va rivojlanishi mavsumga, yashash muhitiga bog'liq.
2. "Qizil kitob" bilan tanishish, "ekologiya" tushunchasi.
3. Gullarning vegetativ ko'payishi haqida umumiy tushunchani olish.
4. To'liq rivojlanish uchun zarur bo'lgan yorug'lik va issiqlik miqdori bo'yicha (termofil, engil, sovuqqa chidamli, soyali sevgisi tushunchalari) o'simliklar (yopiq, yovvoyi o'simliklar, bog' va bog'dorchilik ekinlarini) umumlashtirish va tasniflash.
5. Turiga qarab (masalan, kaktuslar tez-tez sug'orishni talab qilmaydi) ichki gullarni parvarish qilish usulini aniqlash qobiliyatini aniqlash.
6. Oziqlanadigan va yutilmaydigan qo'ziqorinlar haqida olingan bilimlarni ishlab chiqish.
7. Turli xil ekologik sharoitlarga hayvonlarni moslashtirish xususiyatlari to'g'risida g'oyalarni shakllantirishni ta'minlash. Bu maqsadni hal qilish uchun uyda hayvonlarni kuzatish ham bir-biriga bog'liq: agar mushukcha ovqatni boshidanoq quritishga o'rgatilgan bo'lsa, unda katta yoshli bolalarni pichoq va xom baliq uchun qayta qurish qiyin, va aksincha.
Tayyorgarlik 1. tabiat dunyosida (namlik, issiqlik va nurdan o'simliklar, yashayotgan sharoitda yashaydigan hayvonlar) dunyoqarashga bog'liq bo'lgan asosiy g'oyalarni shakllantirish.
Tabiatdagi xatti-harakatlar qoidalarini o'rnatish.
3. Turli mavsumlarda, hayot davrida o'simlik va hayvonot dunyosining tabiatga xos xususiyatlarini o'rganish (sovuq mavsumda ba'zi o'simliklar gullamaydi, ba'zi qushlar sovuq ob-havoning boshlanishi bilan issiq joylarga uchib ketadi va hokazo).
4. V vegetativ ko'paytirishning turli usullarini ishlab chiqish (kurtaklar, bargli so'qmoqlar).

5. O'simliklar o'simliklardan o'sib chiqadigan o'simliklarni kuzatish, ammo boshqa qismlarga (bryofillumning barglarida, xlorofitumdagi gul o'qlari, saxifaning mo'ylovlari).

2. 1. Tabiat bilan tanishtirish metodikasining tarbiyaviy imkoniyatlari

Respublikamiz mustaqillikka erishgandan so'ng, ta'limtarbiya jarayonini

takomillashtirish, bu jarayonning samaradorligini oshirishga katta e'tibor qaratilmoqda.
Maktabgacha ta'lim muassasalarida bolalarni ma'naviy yetuk, axloqli, pok insonlar qilib voyaga yetkazishda tabiat bilan tanishtirish metodikasi fani muhim ahamiyat kasb etadi. Uning maqsadi, maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarni maktabga tayyorlash, tabiat bilan tanishtirish jarayonida tabiatga ehtiyotkorona munosabatda bo’lish, Vatanga mehrli bo'lish, ekologik ta'limtarbiyani amalga oshirish, tabiat haqida mukammal bilimga ega bo'lgan yoshlarni tarbiyalashdir.
Tabiat bilan tanishtirish metodikasining vazifasi o'quvchilarni tabiat bilan tanishtirish usullari, ish shakllari, shuningdek pedagog, psixolog olimlar va mutafakkirlarning tabiatning inson hayotidagi ahamiyati haqidagi bilimlari bilan tanishtirish va nazariy bilimlar berishdan
iborat.Tabiat bilan tanishtirish metodikasi fani pedagogikaning bir qismidir, chunki tabiat bilan tanishtirish orqali barcha tarbiya turlari amalga oshiriladi. Tabiat bilan bolalarning yosh xususiyatlari, fizioiogik tuzilishlarini hisobga olgan holda tanishtiriladl Shu bilan birga turli yosh guruhlarda ularning qiziqishlan, aobiliyatlari, ehtiyojlari, xarakter hislatlari, iste'dodlari hisobga olinadi. Bola a'zolarining tuzilishi — oliy nerv sistemasi, ichki a'zolari, tana tuzilishi, yoshga qarab hosil bo'ladigan o'zgarishlar tabiat bilan tanishtirishda muhim ahamiyatga ega. Bundan ko'rinib turibdiki, bu kurs bolalar fiziologiyasi fani bilan ham bevosita bog'langan.
Biologiya fani tabiat bilan tanishtirish metodikasining asosini tashkil etadi. Chunki biz bolalarni jonli va jonsiz tabiat, tabiat hodisalari, yilning turli fasllari bilan tanishtiramiz. Tabiat bilan tanishtirish metodikasi fani falsafa, biologiya, pedagogika, psixologiya, fiziologiya va barcha metodikalar bilan bog'liq holda birbirini to'ldirib, mustahkamlaydi.
Bolalarning jonsiz tabiat hodisalari, o'simliklar va hayvonlar, inson mehnati haqidagi tushuncha va tasavvurlarini kengaytirish hamda boyitish, shuningdek, o'simliklar o'stirish, hayvonlarni parvarish qilishda bolalarda oddiy ko'nikmalar hosil qilish ta'lim berishning asosiy vazifalaridan hisoblanadi. Bunda bolalarda kuzatuvchanlik, bilimga qiziqish, tafakkur va mantiqiy nutq rivojlanadi, so'z boyligi ortadi, yangi tushunchalar hosil bo'ladi. Bolalarda mehnatni sevish, o'zgalar mehnatini qadrlash, o'simlik va hayvonlarni asrash,
ularni parvarish qilish, o'z Vatanini, tabiatni sevish, tabiat go'zalliklarini ko'ra olish kabi hislatlarni o'stirish orqali tarbiyaviy vazifalar hal qilinadi.

Maktabgacha ta'lim muassasalarida tabiat bilan yaqindan tanishtirmasdan turib, bolalarni jismonan rivojlantirish, nutq va tafakkurlarini boyitish vazifalarini amalga oshirish mumkin emas.(1-2 shakl)

2. Aqliy tarbiya (1 shakl) Tabiat bilan tanishtirishning bolalarni aqliy jihatdan o'sishiga ta'siri kattadir. Maktabgacha ta'lim yoshidagi bolalarni tabiat bilan tanishishda ta'limtarbiya jarayonida ularning ongida atrofni
o'rab olgan dunyo haqida hissiy tajribaga asoslangan aniq bilimlar hosil qilish muhimdir. Haqiqatni to'g'ri aks ettiruvchi bilimlar berilmasa, bolalarda tabiat haqida noto'g'ri tushunchalar hosil bo'ladi. Noto'g'ri tushunchalarni tuzatish yangi tushunchalar hosil qilishga nisbatan ancha
qiyinroqdir. Shuning uchun bolalarda maktabgacha ta'Iim yoshidanoq, his qilish, qabul qilib olish va zehniy rivojlanish tajribalariga asoslangan holda tabiat haqida ilmiy dunyoqarashlarning shakllanishi juda muhimdir.

I.P.Pavlov ta'limotiga ko'ra, insonning tabiatdagi narsa va hodisalardan olayotgan ta'siri birinchi signal sistemasini, ularni ifodalovchi so'z esa, ikkinchi signal sistemasini hosil qiladi. Bilishning I hissiy tomoni birinchi signal sistemasi bilan bog'liq, bu ko'rgazmali, ' obrazli tafakkurga asoslangan bo'lib, miya po'stlog'idagi muvaffaqiyatli bog'lanishni o'z ichiga oladi, ya'ni tashqi dunyodagi narsa va hodisaiarni sezishda, idrok qilishda va tasavvurda bevosita aks etadi. Bilimning ratsional tomoni, abstrakt tafakkur, ya'ni tushunchalarning hosil bo'lish jarayoni ikkinchi signal sistemasi bilan bog'liqdir. Ikkinchi signal sistemasi tashqi dunyo bilan faqat birinchi signal sistemasi orqali aloqa olib boradi, shuning uchun tafakkur sezgi va idroksiz bo'lishi, biron narsa haqida aniq tasawurga ega bo'lmay turib tushuncha hosil qilinishi mumkin emas.

«Hissiy bilimning fiziologik asosi — ko'rish, eshitish, hid bilish, teri, harakatlantiruvchi va boshqa analizatorlarning birgalikdagi faoliyatidir» — degan edi I.P.Pavlov. O'zlashtirishda qancha ko'p analizatorlar birgalikda ishtirok etsa, tasawur va tushuncha shunchalik aniq, boy va ma'noli bo'ladi. Demak, bolalarni tabiat bilan tanishtirish asosiga birinchi navbatda ko'rgazmalilikni qo'yish kerak, ya'ni narsa va hodisalar ularning sezgi a'zolariga
bevosita ta'sir etishi, bolalar narsalarni ko'rib, qo'l bilan ushlab ko'rishlari, eshitib, hidlab ko'rishlari, ta'mini tatib ko'rishlari, ya'ni ularning xususiyatlarini seza bilish imkoniyatlariga ega bo'lishlari shart.