Tabiiy fanlar fakulteti biologiya kafedrasi

Lamiaceae oilasi turlarining hayotiy shakllari (Raunkiyer bo`yicha)

---

№ 
Hayotiy shakli. 
Tur soni. Umumiy tur
soni nisbati % 
1 
Fanerofit ( daraxt ) lar. 
- 
- 
2
Xamefit (buta, yarim buta va liana)
lar. 
73
30,6 %
3
Gemikriptofit (ko`p yillik o`t
o`simlik) lar. 
145
61 %
4
Kriptofit (ildizmevali, piyozchali
o`simlik) lar. 
- 
- 
5
Terofit ( bir yillik o`simlik ) lar. 
20 
8,4 %
Jami
238
100 %
O‘simliklar hayotiy shakllari Raunkiyer sistemasi ancha sodda va oson bo‘lib, u 5
ta tipdan iborat. O‘simliklar hayotiy shakllarini Raunkiyer sistemasi bo‘yicha
quyidagicha joylashtirish mumkin: fanerofitlar (ya’ni daraxtlar) yo`q, xamefitlar
bo‘yicha barcha yarimbuta, chalabuta va butalar bitta katta guruhga (chalabuta)
bo‘linadi, ya`ni ular 73 turdan (30,6%) iborat. Eng ko‘p turlar ko‘p yillik o‘tchil
o‘simliklar tipiga to`g`ri keldi (gemikriptofitlar 145 turdan iborat (61%). Kriptofitlar
uchramaydi, terofitlarga 20 tur (8,4 %) o`simliklar mansubligi aniqlandi.Lamiaceae
oilasi turlarining xalq xo`jaligida foydalanilishi va ishlatilishi bo`yicha tahlil
qilinganda quyidagilar ma`lum bo`ldi, 238 turdan eng ko`p 143 tur asal-shirali 60%,
69 ta dorivor 29%, 100 ta efir moyli 42%, 27 ta dekorativ, ya`ni manzarali 11,3%, 19
ta oziq-ovqat 8% ni tashkil qildi. Oilaga mansub 74 tur o`simlikdan esa hozircha
foydalanilmasligi ma`lum bo`ldi. 

---

D
or
iv
or
A
sa
lli
Ef
ir 
m
oy
li
O
zi
q-
ov
qa
t
Y
em
-
D
ek
or
at
iv
B
o`
yo
q
D
ub
il
X
us
hb
oy
- 
zi
ra
vo
r
Za
ha
rli
, 
al
ka
lo
id
li
Is
hl
at
ilm
ay
di
69
143
100
19
5
27
9
2
10
5
74
29% 60%
42% 8% 2,1% 11,3% 3,8% 0,8% 4,2% 2,1% 31%

---