Tabiiy fanlar fakulteti geografiya va iqtisodiy bilim asoslari kafedrasi tuproqlar geografiyasi

Axborot manbalari:
18. www. tdpu.uz
19. www. pedagog.uz
20. www. Ziyonet.uz
21. www. lex.uz
22. www. bilim.uz
23. www. gov.uz

7.	O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2021-yil “16” 07 dagi 311-sonli buyrugʻi bilan ma’qullangan fan dasturlarini oliy ta’lim muassasasi tomonidan tasdiqlashga rozilik berilgan.
8.	Fan/modul uchun ma’sullar: Joniyev O.T. - NavDPI “Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari” kafedrasi o’qituvchisi.
9.	Taqrizchilar: Raxmatov Yu.B– Navoiy davlat pedagogika instituti, “Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari” kafedrasi dosenti. Shodiyev S.R. – Navoiy davlat pedagogika instituti, “Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari” kafedrasi dosenti.

O’ ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS
TA’LIM VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT PЕDAGOGIKA INSTITUTI

“Tasdiqlayman”

Oʻquv ishlari boʻyicha prorektor
_____________
“_____” ______2021-yil
“GEOLOGIYA, TUPROQLAR GEOGRAFIYASI” fanidan

SILLABUS (ishchi dastur)

Fanning kodi:	GeoTGM20010
Bakalavriat yoʻnalishi: 60111000	Geografiya va iqtisodiy bilim asoslari
Semestr:	I-II
Kreditlar soni:	10

	Mashgʻulot turi	Ajratilgan soat	Semestr
			I	II
Nazariy (ma’ruza)		60	30	30
Amaliy		90	60	30
Laboratoriya
Mustaqil ta’lim		150	90	60
Kurs ishi		-	-	-
Jami auditoriya soatlari		150	90	60
Mustaqil ta`lim		150	90	60
Umumiy oʻquv soatlari		300	180	120

Navoiy – 2021
Fanning ishchi o‘quv dasturi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirining 2021-yil “16” 07 dagi 311-sonli buyrugʻi bilan tasdiqlangan “Geologiya, Tuproqlar geografiyasi” fanidan tuzilgan namunaviy o‘quv dasturi asosida ishlab chiqildi.

Tuzuvchi: o’qit Joniyev O.T.


Taqrizchilar:
Kalonov B.H. - NavDPI Geografiya o`qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, geografiya fanlari nomzodi
Raxmatov Yu. - NavDPI Geografiya o`qitish metodikasi kafedrasi dotsenti, geografiya fanlari nomzodi
Fanning ishchi o‘quv dasturi “Geografiya o`qitish metodikasi” kafedrasining 2021 yil 30 avgustdagi 1-sonli yig’ilishida muhokamadan o‘tgan va fakultet kengashida muhokama qilish uchun tavsiya etilgan.

Kafedra mudiri ____________ dots. Shodiyev S.R.
Fanning ishchi o‘quv dasturi “Tabiiy fanlar” fakulteti kengashida muhokama etilgan va foydalanishga tavsiya qilingan (2021 yil 31 avgustdagi 1-sonli bayonnoma).

Fakultet kengashi raisi: dots. Jumaboyev B.Ye.
Kelishildi: O‘quv uslubiy boshqarma boshlig’i __________________

Ushbu ishchi o’quv fan dasturi Navoiy davlat pedagogika instituti kengashining 2021 yil 31avgustdagi 1-sonli yig’ilishining 1-sonli Qarorining bandi bilan tasdiqlangan.

Professor-oʻqituvchilar: Joniyev Otabek Toxirovich
Ish joyi: Navoiy davlat pedagogika instituti
Bogʻlanish uchun telefon nomeri: ([phone]


E-mali: [e-mail]1


Prerekvizitlar:
Mazkur fanni o’zlashtirgunga qadar talabalar quyidagi fanlarni o’zlashtirgan bo’lishlari shart: Umumta’lim maktablarining “Geografiya” (5-10 sinf) darsliklari, Oliy ta’lim fanlaridan “Umumiy yer bilimi”, “Topografiya va kartografiya asoslari”.
Postrekvizitlar:
Fan tugallanganidan so’ng, talabalar quyidagi modul bo’yicha bilim, ko’nikma va malakalarga ega bo’lishi lozim: “Topografiya va kartografiya asoslari”, “Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish”, “Tabiiy geografiya”, “Iqtisodiy va ijtimoiy geografiya”.
Fanni o’rganishning zaruriyati.
"Geologiya. Tuproqlar geografiyasi" kursining tasnifi, ularning tuzilishi va tadqiqot metodlari, geografiya o’qituvchilari uchun ahamiyati. Fanning maqsadi va vazifalari, Geologiya fanining tarmoqlari. Geologiya fanining rivojlanish tarixi. Yer sharining koinotda tutgan o‘rni. Osmon yoritgichlari haqida tushuncha. Quyosh tizimi. Minerologiya. Mineral va tog‘ jinslari haqida tushuncha. Tog‘ jinslarining genetik turlari. Endogen geologik jarayonlar. Magmatizm. Vulkanlar haqida tushuncha va ularning mahsulotlari. Effuziv va intruziv jinslar. Ular bilan bog‘liq holda shakllangan foydali qazilma boyliklar. Zilzila. Seysmik va aseysmik hududlar geologiyasi. Ekzogen geologik jarayonlar haqida tushuncha. Nurash va uning geologik ahamiyati. Gidrosferaning geologik faoliyati. Okean va dengizlarning geologik faoliyati. Daryolarning geologik faoliyati. O‘zan eroziyasi, jarlanish. Yer osti suvlarining geologik faoliyati. Karst va psevdo karst, suffoziya. Ko‘l va botqoqliklarning geologik faoliyati. Muzliklarning geologik faoliyati, tog‘ muzlikliklari. Qutb muzliklari va abadiy do‘ngloq yerlarning geologik faoliyati. Shamolning geologik faoliyati. Paleontologiya va Paleogeografiya asoslari. Paleozoologiya, paleobotanika. Stratigrafiya.Erning geologik rivojlanish tarixi. Tog‘ ko‘tarilish bosqichlari. Tokembriy geologik davrlarning rivojlanish tarixi. Arxey, proterozoy erasi. Paleozoy geologik davri tarixi. Kembriy, ordovik, siluriy, devon, toshko‘mir, perm davrlari. Mezazoy erasi. Trias, yura, bo‘r davrlari. Kaynazoy erasi. Paleogen, neogen, to‘rtlamchi davrlariTabiiy geografiya uchun tuproqshunoslik va tuproqlar geografiyasining ahamiyati. Tuproqlarni o‘rganish tarixi. Giperegenez jarayoni va tuproq hosil qiluvchi tog‘ jinslarining vujudga kelishi. Tuproq hosil bo‘lishining biologik omillari va tuproqning organik qismi. Tuproq hosil bo‘lishida iqlim va gidrologik omillarning o‘rni. Tuproq hosil bo‘lishida rel’efning ahamiyati va tuproq morfologiyasi. Tuproqlarning morfologiyasi, tarkibi, tuzilmasi va xossalari. Tuproqlar tasnifi, turlari va tuproq unumdorligi. Geografik zonallik qonuniyati va tuproq-geografik rayonlashtirish. Arktika, tundra va o‘rmon tundra tuproqlari (qutbiy mintaqa). Boreal mintaqa tuproqlari geografiyasi. Subboreal mintaqa tuproqlari geografiyasi. Subtropik mintaqa tuproqlari geografiyasi. Tropik mintaqa tuproqlari geografiyasi. O‘zbekiston tuproqlari geografiyasi. Tuproq kartalari, yer kadastri va tuproq bonitrovkasi hamda yer resurslari. Tuproqlarning ahamiyati va uni muhofaza qilish. Talabalarni pedagogik faoliyatga tayyorlashda mazkur fundamental fan muhim ahamiyatga ega.
Fanning maqsadi – Geologiya va tuproqlar geografiyasi fanining tadqiqot ob’ekti va predmeti, tadqiqot usullari, fanning rivojlanish bosqichlari, geologik jarayonlar, minerallar paydo bo‘lishi, foydali qazilmalarining ahamiyati, yerning geologik rivojlanish tarixi, eon, era va davrlar mazmunini o‘rgatish hamda tuproq hosil bo‘lish omillari, tuproqning tabiat komponenti sifatida boshqa komponentlar bilan o‘zaro ta’sir va aloqada rivojlanishi, tuproqlarning turlari, xossalari, geografik tarqalishi, uni kartalashtirish masalalariga oid bilimlar berish va o‘rgatishdan iborat.