Tabiiy fanlar fakulteti meterologiya va iqlimshunoslik yo`nalishi I bosqich talabasi ergashev hakimjonning tayyorlagan slaydi

NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI

TABIIY FANLAR FAKULTETI METEROLOGIYA VA IQLIMSHUNOSLIK YO`NALISHI I BOSQICH TALABASI ERGASHEV HAKIMJONNING TAYYORLAGAN SLAYDI

METEROLOGIYA

Meteorologiya (qadim. yun. μετά — „nari“, „keyin“, ἀείρω — „havolataman“, -λογία — „oʻqish-oʻrganish“; „havodagini oʻrganish“) atmosferani oʻrganuvchi fan sohalari majmuidir. Unga ming yillar ilgari asos solingan boʻlsa-da, XVIII asrgacha meteorologiyada tayinli ilgʻorlanish boʻlmagan. XIX asrda kuzatuv tarmoqlari rivojlanishi ayniqsa jabhaga ijobiy taʼsir qildi. XX asr ikkinchi yarmida axborot texnologiyalari jadallashuvi va Yer atmosferasini fazodan kuzatish imkoni paydo boʻlishi ortidan ob-havo bashoratida katta taraqqiyot sodir boʻldi.

METEROLOGIYA

• Meteorologiya (yun. meteora — atmosfera va osmon hodisalari va ...logiya) -— Yer atmosferasi va unda sodir boʻladigan fizik jarayonlarni oʻrganadigan fan. M.ning asosiy boʻlimi — atmosfera fizikasi. Atmosferadagi kimyoviy jarayonlarni kimyo atmosferasi, atmosfera omillarining biologik jarayonlarga taʼsirini biometeorologiya oʻrganadi. Atmosfera Yer sirti bilan doimo oʻzaro taʼsirda boʻlgani uchun M., shuningdek, suv havzalarining ustki qatlami va tuproqning issiklik rejimi, havoning tuproq yoki suv bilan issiklik almashuvi, bugʻlanish va boshqalarni oʻrganadi. Atmosfera uchun birdanbir energiya manbai boʻlgan Quyosh nuri oqimi masalalari bilan ham shugʻullanadi.

METEROLOGIYA O`ZBEKISTONDA

• M. Oʻzbekistonda 1921-yilda Toshkentda Turkiston meteorologiya instituti (Turkmet) tashkil etilgandan keyin rivojlana boshladi. Shu yilning kuzida Turkmetda sinoptika boʻlimi tashkil etilib, obhavo maʼlumotlariga ega boʻlgan byulletenning 1nashrini chiqara boshladi va Turkiston hududi boʻyicha sifatli kundalik prognoz tay-yorlashga kirishdi. 1925-yildan bu institut Oʻrta Osiyo meteorologiya instituti (Sredazmet) deb atala boshlandi. 1927-yil noyabr oyidan oʻzining bosmaxonasida oylik obhavo meteorologiya byulletenini muntazam ravishda nashr eta boshladi.

.

• Metrologiyaning vazifalari:
• OEIda davlat siyosatini amalga oshirish;
• OEI va metrologiya faoliyatining yangi me'yoriy-huquqiy bazasini ishlab chiqish va mavjudlarini takomillashtirish;
• miqdor birliklarini (U), birliklar tizimini shakllantirish, ularni birlashtirish va qonuniyligini tan olish;
• miqdor birliklarining davlat birlamchi etalonlarini ishlab chiqish, takomillashtirish, mazmuni, solishtirish va qo‘llash;
• o'lchov birliklarini etalondan o'lchanadigan ob'ektga o'tkazish usullarini (o'lchovlari tamoyillarini) takomillashtirish;
• kattalik birliklarining o'lchamlarini asosiy va ishchi o'lchov standartlaridan ishchi SIga o'tkazish usullarini ishlab chiqish;
• OEI bo'yicha Federal axborot fondini yuritish va undagi hujjatlar va ma'lumotlarni taqdim etish;
• akkreditatsiya doirasiga muvofiq NEI uchun davlat xizmatlarini ko'rsatish;
• o'lchov vositalarini tekshirish qoidalarini, qoidalarini belgilash;
• usullar va SIni ishlab chiqish, takomillashtirish, standartlashtirish, ularning aniqligini aniqlash va oshirish usullari

Metrik sistemaga oʻtish sanalari. Qora rangda SI tizimini asosiy yoki yagona tizim sifatida qabul qilmagan davlatlar (Liberiya, Myanma, AQSH), belgilangan.

O`LCHASH VOSITALARI SINOVLARINING NAMUNAVIY DASTURLARI VOSITALARI.

E`TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT