Tabiiy fanlar fakulteti

Kimyoviy xossalari. Barcha ishqoriy metallar kabi natriy kuchli qaytaruvchilikka ega. Nartiy barcha metallmaslar bilan reaksiyaga kirishadi. Birikmalarida doimo +1 oksidlanish darajasini namoyon qiladi. Nartiy kislorodda yonganda peroksid hosil bo‘ladi:

2Na + O₂ = Na₂O₂

Ishqoriy metallardan faqat litiygina kislorod bilan reaksiyaga kirishib, oksid hosil qiladi:

4Li + O₂ = 2Li₂O

Sof Na2O ni olish uchun ularning peroksidalariga metall ta‘sir ettiriladi:

Na₂O₂ + 2Na = 2Na₂O

Havoda natriy juda tez oksid qatlam bilan qoplanadi. Shuning uchun ular kerosin ostida saqlanadi.

Natriy galogenlar bilan xloridlar, vodorod bialn esa gidridlarni hosil qiladi:

2Na +Cl₂ = NaCl; 2Na + H₂ = 2NaH

Natriyning oltingugurt bilan ta‘sirlashuvidan sulfidlar olinadi:

2Na+S=Na₂S

Natriy metlallmaslar bilan birikmalari ion bog‘li qattiq modda moddalar.

Natriy suv bilan odatdagi sharoitda juda shiddatli, hatto yonish va portlash bilan ta‘sirlashadi. Natijada natriy gidroksid va vodorod hosil bo‘ladi:

2Na + 2H₂O = 2NaOH + H₂

Natriy kislotalar bilan shiddatli reaksiyaga kirishadi(masalan, HCl, HBr, Hl, H₂S, H₂SO₄ (suyul) va boshqalar). Natijada, vodorodni siqib chiqarib, tuz hosil qiladi:

2Na + 2HCl = 2NaCl + H₂