Tabiiy tosh materiallari tarqalgan hududlar va ularning xossalari

Tabiiy tosh materiallari tarqalgan hududlar va ularning xossalari.

Reja:

• 1.Tabiiy tosh materiallarining klassifikasiyalanishi.
• 2.Tabiiy toshning xususiyatlari.
• 3.Tabiiy tosh materiallarining tabiatda uchrashi.
• 4.

Tabiiy toshning xususiyatlari
- Tabiiy tosh g'ovakli va bo'yalishi mumkin.
- Tabiiy toshda kichik chuqur teshiklari keng tarqalgan. Katta chuqurlar LATITUDE tomonidan to'ldiriladi.
- Bo'lishi mumkin:
o Ekstruziyalar - materialda xatolikka olib kelmaydigan kichik vizual yoriq.
o Yoriqlar - tarkibida tosh bo'lmagan, odatda 3" dan uzun bo'lmagan va shaffof bilan to'ldirilgan yoriq
qatron.
- Rang va naqsh har xil bo'lishi mumkin, bu sizning loyihangiz uchun tabiiy toshni belgilashni juda muhim qiladi.
- Plitaning bir uchidan ikkinchisiga rang va naqsh farq qilishi mumkin.
- Qo'shimchalar va tikuvlar teginish orqali ko'rinadi va seziladi. Kichik o'zgarishlarni kutish kerak
sirt qo'shma tikuv kengligi va balandligi tekislashda.
- tikuvning joylashishi LATITUDE tomonidan belgilanadi. Mijoz kiritishi hisobga olinadi, lekin LATITUDE
har qanday tikuv joylashuvi so'rovlarini tasdiqlashi kerak. Bu soʻrovlar taklifingizga taʼsir qilishi mumkin.
- Barcha marmar loyihalari uchun imzolangan marmar/travertindan voz kechish talab qilinadi. Marmar va travertine juda yumshoq va g'ovakli.

Tabiiy tosh materiallar turli tog' jinslaridan mexanik yo'l bilan olinadi. Ulardan qurilish materiallari sifatida hamda beton, g'isht, qorishma va shu kabi sun'iy qurilish materiallari tayyorlanadigan xom ashyo tarzida keng foydalaniladi.Tosh materiallarning fizik, mexanik va ximiyaviy ko'rsat­kichlariga bog'liq bo'lgan, qurilish xossalaridan eng muhimlari materialning zichligi, pishiqlik chegarasi, sovuqbardoshligi, uzoqqa chidamliligi, ya'ni mustahkamligi va issiq o'tkazuvchan­ligidir. Mexanik pishiqlik marka bilan, boshqacha qilib aytganda, materialning siqilishga, egilishga va cho'zilishga chidamlilik darajasi bilan ifodalanadi.

Qurilishda ishlatiladigan tabiiy toshlarning xillari:
Xarsangtosh – noto'g'ri shakldagi ohaktosh, qumtosh va boshqa zich tog' jinslari bulaklari - tosh devorlarga nshlatiladi va betonga to'ldirgich sifatida qo'shiladi;
chaqirtosh – yirikligi – 5-150 mm keladigan turli shakldagi, o'tkir qirrali mayda toshlar (toshmaydalagichlarda olinadi) – betonga to'ldirgich sifatida qo'shiladi, poydevor tagiga solinadi va hokazo;
shag'al – yirikligi – 5-150 mm keladigan, sirti tekis toshlar—karyerlar, daryo, dengizlar va ko'llar tubidan olinadi, beton tayyorlaganda to'ldirgich sifatida qo'shiladi, trotuar va yo'llar qurishda to'shama sifatida solinadi va hokazo;
Katta chuqurlikda, katta bosim va harorat ostida ajoyib go'zallik minerallari - yoqutlar tug'iladi. Ularning shakllanishi yoqut qazib olinadigan ma'lum bir kondan farq qiladi, lekin ko'pincha u 450 daraja haroratda va 30 km gacha chuqurlikda amalga oshiriladi. Transformatsiya natijasida cho'kindi jinslar metamorfik jinslarga aylanadi. Yaqut konlari nazariy jihatdan Antarktidadan tashqari barcha qit'alarda mavjud bo'lishiga qaramay, qimmatbaho marvaridni qazib olish hamma joyda amalga oshirilmaydi. Hozirgi vaqtda eng mashhur yoqut konlari Osiyoning janubi-sharqida (Birma), Shri-Lanka orolida (Seylon) va Tailandda joylashgan. Birma yoqutlari inkor etilmaydigan idealdir, ular sifati va go'zalligi bo'yicha boshqa namunalardan ustun turadi va shunga mos ravishda ular qimmatroqdir. O'sha erda bir vaqtning o'zida eng katta va eng mashhur yoqut topilgan, uning og'irligi to'rt yuz karatga etgan. To'g'ri, asl holatida u bugungi kungacha saqlanib qolmagan - u uch qismga bo'lingan. Ammo hozir, afsuski, Birma yoqutlari konlari deyarli to'liq ishlab chiqilgan. Buning ajablanarli joyi yo'q, chunki ular ko'p yillar davomida dunyodagi eng yaxshi marvaridlarning manbai bo'lgan! Hozirda yoqut qazib olinadigan eng istiqbolli hudud Hindistondir. Zargarlik bozoriga eng yaxshi yoqutlarni etkazib beradigan Hindistondagi taniqli Kashmir konlari ham eng yaxshi yoqutlarning manbai bo'lishi mumkin. U yerda a'lo sifatli qizil yoqutlar allaqachon topilgan va Shri-Lanka orolining konlari o'zining eng noyob yulduz toshlari bilan mashhur bo'lishga muvaffaq bo'lgan.
Tabiiy tosh mashhur va izlanadigan qurilish materiallari toifasiga kiradi. Uning ekologik tozaligi, uzoq xizmat qilish muddati, tabiiy tuzilish, turli xil shakllar va ranglar uni keng ko‘lamda qurilish, obodonlashtirish, yo‘lak va yo‘l chetlari, yo‘l va platformalarni yotqizishda ishlatish imkonini beradi.
Shuningdek bugungi kunda tabiiy pardozbop tosh mahsulotlaridan binolarni bezatish uchun turli xil fasad tizimlarida faol foydalanilmoqda.
Hozirgi kunda 101 ta tabiiy pardozbop tosh (marmar, granit, gabbro va h.k.) konlari davlat zahirasiga kiritilgan (umumiy zahirasi – 118,7 mln.m3) bo‘lib, shundan 51 ta kondan yoki 43%dan (50,9 mln.m3) foydalanilib kelinmoqda.
Navoiydan yo'lga chiqib, Nurota tog' tizmasidan o'tishingiz bilan magistralning ikki tomonida qir-adirliklar boshlanadi. Yo'lning chap tomondagi keng yaylovlar G'ozg'ontog' tizmalariga borib tutashadi. Uzunligi 40, eni 6 kilometrgacha cho'zilgan mazkur tog' buramalarida eng nodir marmar va granit konlari joylashgan. Ular ko'kish, bulutli, pushti, och sariq, yashil — jami 45 xildan ortiq rangga ega. O'ta issiqqa va namga chidamliligi, ishlov uchun qulayligi uning noyobligini yanada oshiradi.