Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

 
7.5. Logistikada avtomatlashtirilgan shtrix kodni aniqlash 
texnologiyasidan foydalanish 
Logistika tizimini samarali boshqarish uchun har qanday vaqtda 
kirish va chiquvchi material oqimlari, shuningdek, logistika tizimida 
aylanib yuradigan material oqimi haqida ma'lumot bo'lishi kerak.
Ushbu muammo har bir yuk birligini aniqlash qobiliyatiga ega bo'lgan 
mikroprosessor texnologiyasi yordamida hal qilinadi. Turli shtrix-
kodlarni o'qiydigan uskunalar, logistika operatsiyasi to'g'risida, uni 
bajarish vaqti va joyida (sanoat korxonalari omborlarida, ulgurji 
bazalarda, do'konlarda va transportda) ma'lumot olish imkoniyatini 
beradi. Olingan ma'lumotlar real vaqt rejimida qayta ishlanadi. 
Shtrix kod-bu ma'lum qoidalarga muvofiq qurilgan, turli xil 
kenglikdagi qorong'u va yorug’lik chiziqlar almashinishidir. Shtrixli 
kodning tasviri ob'ektga, ya'ni logistika tizimidagi boshqarish ob'ekti 
sifatida qo'llaniladi. Ushbu mahsulotni ro'yxatdan o'tkazish uchun 
skanerlash operatsiyasini bajaring. Bunday holda, skanerlash 
moslamasidan kichkina nurli nuqta yoki lazer nuri shtrix-kod bo'ylab 
siljiydi va o'zgaruvchan qorong'i va yorug'lik chiziqlari bilan kesishadi.

---

87 
Yorug'lik chiziqlaridan aks ettirilgan yorug'lik nurlari fotosensitiv 
qurilma tomonidan ushlanib, diskret elektr signaliga aylantiriladi. 
Qabul qilingan signalning o'zgarishi aks ettirilgan nurning o'zgarishiga 
bog'liq. EHM, shifrni ochish signalini yaratib, uni raqamli kodga 
o'zgartiradi. 
Avtomatlashtirilgan ma'lumotlarni yig'ish har xil turdagi shtrix-
kodlardan foydalanishga asoslangan bo'lib, ularning har biri o'zining 
texnologik afzalliklariga ega. Keling, EAN-13 kodini batafsil ko'rib 
chiqaylik - iste'mol tovarlarini kodlash uchun ishlatiladigan 13 xonali 
kod (5.4-rasm), unda mamlakat, tovar ishlab chiqaruvchisi, 
tovarlarning xususiyatlari va chek raqamlari to'g'risidagi ma'lumotlar 
mavjud. Mahsulotni ishlab chiqarishga joriy etish bosqichida unga 13 
raqamli raqamli kod beriladi, keyinchalik u ushbu mahsulotga 
chiziqlar va bo'shliqlar ko'rinishida qo'llaniladi. Dastlabki ikki yoki 
uchta raqam EAN uyushmasi tomonidan unga belgilangan tartibda 
berilgan mamlakat kodini ko'rsatadi. Kodning ushbu qismini bayroq 
deb nomlash odatiy holdir.