Ta’lim jarayonida multimedia vositalarini qo’llash ikromova Ominaxon Elmurod qizi

METOD VA METODOLOGIYA 
Bugungi kunda jamiyatimizning turli sohalarida faoliyat ko’rsatuvchi mutaxassislarning 
professionallik darajasi ularning kompyuter texnologiyalarini egallaganligi bilan ham 
belgilanadi. Bu hol zamon talabiga aylanib qoldi. Mazkur talabga javob berish uchun 
mutaxassislarni tayyorlash jarayonida , ya’ni ta’lim muassasalarida yetarli baza yaratilishi kerak.
Hozirgi vaqtda ta’lim muassasalarida yangi pedagogik texnologiyalarning ilmiy asoslarini 
yaratish , ularni tasniflash , metodik ahamiyatini belgilash kabi dolzarb muammolar ustida ish 
olib borilmoqda. Yangi pedagogik texnologiyalar deganda , an’anaviy va noananaviy metodlar 
bilan bir qatorda ta’limni kompyuterlashtirish ham tushuniladi. Shu ma’noda tobora shakllanib 
borayotgan kompyuter-axborot madaniyati axborot madaniyati axborotni yetkazish va qabul 
qilishda yangi munosabatlarni vujudga keltiradi , fikrlashning yangi turini hosil qiladi. Bunda 
inson informatsion koinot bilan o’zaro muloqotga kirishadi. Telekomunikatsiya (telefon , 
televideniya , radio) tarmoqlarining kompyuter tarmoqlari bilan birikishi yagona jahon axborot 
makonini multimediani tashkil etadi. Ushbu makonning eng muhim qismi internet tarmog’i 
ayniqsa 
uning 
giper-media 
xizmatlari 
(Vorld-Vide 
Veb) 
, 
gipermediapochta 
, 
videokonferensiyalardir.
Multimedia (‘’ko’p muhitlik’’ degan ma’noni bildiradi) – zamonaviy axborotlar 
texnologiyasi bo’lib kompleks tushunchani anglatadi. Multimedia axborotning turli ko’rinishlari-
matn , jadval , grafika , nutq , animatsiya , multiplikatsiya) , video tasvir , musiqa yordamida 
axborotni yig’ish , saqlash , qayta ishlash va uzatish vazifalarini bajaradi. Multimedia ‘’inson 
kompyuter’’ interaktiv (dialogig) muloqotning yangi , takomillashgan pog’onasi bo’lib , unda 
foydalanuvchi juda keng va har tomonlama axborot oladi. Multimedia vositalaridan xordiq 
chiqarish , ta’lim olish va reclama kabi sohalarda foydalaniladi. Multimedia vositalari asosida 
kichik maktab yoshidagi o’quvchilarga ta’lim berish hozirgi kunning dolzarb masalalaridandir. 
Ta’lim jarayonida multimedia vositalarini qo’llash pedagogik va psixologik nuqtai nazardan 
juda katta ahamiyatga ega. Unda beriladigan material chuqurroq o’zlashtiriladi , vaqtni tejash 
imkoniyatiga erishiladi , olingan ma’lumot kishi xotirasida uzoq vaqt saqlanadi , kichik maktab 
yoshidagi o’quvchilarning passiv tiglovchi sifatida ishtirok etishi qisqarib , izlanuvchanlik va 
bilish faoliyatini takomillashtirishga qaratilgan multimedia dasturlari tatbiq etiladi , ta’lim 
jarayoniga badiiylik kiritiladi. Boshqacha qilib aytganda , multimedia ta’limning emotsional-
estetik ta’sirlanish , maqsadga intilish , tadqiqotchilik kabi motivlarni faollashtiradi. Ma’lumki , 
ta’lim oluvchi birinchi marta eshitgan mavzusining faqat to’rtdan bir qismini , ko’rgan 
materialining esa uchdan bir qisminigina eslab qoladi; ham ko’rib , ham eshitsa axborotning ellik 
foizini yodda saqlaydi. Interaktiv multimedia texnologiyalarida foydalanganda esa bu 
ko’rsatkich 75% tashkil etadi.