Tarix fakulteti j ahon tarixi kafedrasi maxsus tarix fanlari

Mustaqil ish mavzulari (soatlar hisobida)

№	Mustaqil ish mavzulari	soati
1	Xronologiya fanining vujudga kelishi va va uning rivojlanish tarixi;	2
2	Yil va davrlarni aniqlash;	2
3	Quyosh, Oy, Oy-Quyosh kalendarlari;	2
4	Qadimgi Hindiston va Eron xalqlari kalendarlari;	2
5	Arab kalendari va Xijriy yil hisobi;	2
6	Yuliy Sezar kalendari;	2
7	Grigory kalendarining umumyevropa kalendari sifatida qabul qilinishi;	2
8	Sharqiy Osiyo mamlakatlari kalendarlari;	2
9	Xitoy kalendarining o’ziga xos xususiyatlari;	2
10	Kavkaz xalqlari kalendarlari;	2
11	Amerka xalqlari kalendarlari;	2
12	Slavyan xalqlari kalendarlari;	2
13	O’n ikki va o’n uch oylik kalendarlari;	2
14	O’rta Osiyoda qo’llanilgan kalendarlar;	2
15	Era va uning turlari;	2
Jami:		30

IV. GLOSSARIY

• 
  Kalendar - Calendarium - Kalendar atamasi lotincha - «qarz daftari» degan ma'noni beradi
  
• 
  “Oy” - o’lchov birligi, hafta vaqt birligi
  
• 
  Oy kalendarlari - ko’chmanchi (chorva) xalqlarda paydo bo’lgan
  
• 
  Oy - quyosh kalendarlari - O’troq (deqqonchilik) xalqlar kalendari
  
• 
  Vaqt o’lchov birliklari - soat, minut, sekundlar
  
• 
  Oy fazalari - Oyning Er atrofidagi harakatlanishi davrida quyoshga nisbatan egallaydigan vaziyatlari.
  
• 
  Tropik yil – quyosh o’zining ko’rinma harakati bo’yicha bahorgi teng kunlik nuqtasi Y dan ikki marta ketma-ket o’tishi uchun ketgan vaqtga aytiladi.
  
• 
  "laugarsday” - qadimgi Skandinaviya xalqlarida shanba "hammom kuni" degan ma'noni bildirgan.
  
• 
  Fravashi (hozirgi nom Farvardin) - butun mavjudotning ruhi-xudo Axuramazdaning sifatlaridan biri.
  
• 
  Ashi Vaxishta (hozirgi nom Ordibehesht chinakam) taqvodorlik.
  
• 
  Xarvatot (hozirgi nom Xo’rdod)-butunlik va salomatlik xudosi.
  
• 
  Tishtriya (hozirgi nom Tir)-Sirius yulduzi-zardushtiylar bunga ham sig’inganlar.
  
• 
  Ameretot (hozirgi nom Mo’rdod)-abadiylik.
  
• 
  Xshatra-varya (hozirgi nom Shahrevar)-oliy hokimiyat.
  
• 
  Mitra (hozirgi nom Mehr)-qadimdan bo’lgan xudo, zardushtiylikda yorug’lik, ahd va osmon xudosi.
  
• 
  Apu (hozirgi nom Obon)-juda qadimgi suv xudosi.
  
• 
  Odar (hozirgi nom Ozar)-olov hudosi.
  
• 
  Dotush (hozirgi nom Dey)-yaratuvchi.
  
• 
  Vohu Manoh (hozirgi nom Baxmon)-yaxshi fikr.
  
• 
  Spenti Omoti (hozirgi nom Esfand) taqvodorlik asosiy aqidalardan biri.
  
• 
  Farvardin-xamal (ho’y)
  
• 
  Ordibexisht-savr (xo’kiz)
  
• 
  Xurdod-javzo (egizak)
  
• 
  Tir-saraton (hishichbaha)
  
• 
  Murdod-asad (arslon)
  
• 
  Shaxrivar-sunbo’la
  
• 
  Mexr -mezon
  
• 
  Obon -ahrab (chayon)
  
• 
  Ozar-havs (yoy) 76
  
• 
  Day -jadi (echki)
  
• 
  Baxman-dalv (hovha)
  
• 
  Isfand-xut (balih)
  
• 
  Fravashi (hozirgi nom Farvardin) - butun mavjudotning ruhi - xudo Axuramazdaning sifatlaridan biri.
  
• 
  Ashi Vaxishta (hozirgi nom Ordibehesht chinakam) tahvodorlik.
  
• 
  Xarvatot (hozirgi nom Xo’rdod) - butunlik va salomatlik xudosi.
  
• 
  Tishtriya (hozirgi nom Tir)-Sirius yulduzi-zardushtiylar bunga ham sig’inganlar.
  
• 
  Ameretot (hozirgi nom Mo’rdod) - abadiylik.
  
• 
  Xshatra-varya (hozirgi nom Shahrevar) - oliy hokimiyat.
  
• 
  Muharram - "ta'hihlangan", "man etilgan", "muhaddas" ma'nolarini beradi. Muharramda johiliyat davrida urush harom hilingan.
  
• 
  Safar - "sarih", "za'faron" degan ma'noni beradi. Bu oyda arablarga halok hiluvchi yara toshar edi. Shuningdek, boshha bir farazga ko’ra, safar oyida arablar "safariya" nomli guruh bilan birgalikda oziq-ovqat qidirganliklari uchun bu oyga shunday nom berilgan.
  
• 
  Rabi ul-avval - "Rabi'" so’zi arab tilida "bahor" ma'nosini beradi. Ammo qadimgi arablar "rabi'" so’zini "kuz" ma'nosida xam qo’llaganlar. Ushbu oy kuz faslida kelgani uchun "birinchi kuz" ma'nosini anglatgan.
  
• 
  Rabi us-soniy - "ikkinchi kuz" ma'nosini anglatgan
  
• 
  Jumodu-l-avval, Jumodu-s-soniy - bu ikki oy qish kunlariga, sovuh qattiq bo’lib, suv muzlagan paytini anglatuvchiga arabcha "jamoda" so’zidan olingan bo’lib, "qotib qolmoq", muzlamoq ma'nosini beradi.
  
• 
  Rajab - arablar bu oyni uluhlaydilar, yana bu oyni "kar oyi" ham deb nomlaydilar, chunki bo’lar bu oyda urush ovozini eshitmasdilar
  
• 
  Sha'bon - "tashaaba" so’zidan olingan bo’lib, "tarqalmoq" ma'nosini beradi Ramazon - "yondirmoq", "jazirama oy" ma'nolarini anglatadi. Bu oy yozning eng issih paytiga to’g’ri kelgani uchun shunday atalgan
  
• 
  Shavvol - "ko’tarilmoq", "olib bormoq", "ko’chirmoq" ma'nolarini beradi. Arab qabilalari bu oyda o’z joylaridan ko’chib ketardi, shuning uchun shavvol deb nomlangan
  
• 
  Zulha'da - "o’tirmoq", "uyda qolmoq" ma'nolarini anglatadi. Bu oyda urushlar bo’lmaydi
  
• 
  Zulxijja - "haj" so’zidan olinib, "haj qilish" ma'nosini beradi. Arablar bu oyda haj qilganlar.
  
• 
  Martius - ilgari chorvachilik va dehqonchilik, keyinchalik esa urush xudosi Marsga atab qo’yilgan.
  
• 
  Aprilis - lotincha “aperire”- “namoyon bo’lmoq”, “ochmoq” ma'nolarini bildiradi. Bu oyda hamma daraxt va o’simliklar ochilib gullay boshlagan.
  
• 
  Mayus - xudo Merkuriyning onasi yer ma'budasi Maya nom sharafiga.
  
• 
  Yunius - Yupiterning rafiqasi, osmon ma'budasi, ayollarning qimoyachisi Yunona sharafiga qo’yilgan.
  
• 
  Kvintilis – “lotincha”-beshinchi
  
• 
  Sekstilis-oltinchi
  
• 
  September–ettinchi
  
• 
  Oktober-sakkizinchi
  
• 
  November-to’qqizinchi
  
• 
  Detsember-o’ninchi degan ma'nolarni bildiradi.
  
• 
  Yanuaris deb atalib, ikki yuzli xudo Yanus nomga qo’yilgan.
  
• 
  Februarius - yer osti podshosi februs nomga qo’yilgan.
  
• 
  Februane so’zi “tozalanmoq”, “poklanmoq” degan ma'nolarni bildiradi.