TarġXĠ ən qədimdən bizim eranın III əsri yeddġ CĠlddə

Qəbir  abidələri.  Atropatenanın  qəbir  abidələri  indiyədək  kifayət  dərəcədə 

öyrənilməmişdir.  Əslində  iri  gil  qablardan  ibarət  olan,  ədəbiyyatda  "küp  qəbirlər" 

adını almış qəbirlərdən başqa Atropatena  ərazisindən qəbirlərin digər növləri hələlik 

məlum deyildir. 

Küp  qəbirlər  təsərrüfat  təyinatlı  iri  gil  qablarda  (hündürlüyü  1,50-1,80  metr, 

eni isə çox hallarda 1 metrdən artıq) dəfn adətinin təzahürüdür. Küp qəbirləri heç bir 

məzarüstü  qurğulara  malik  deyildir.  Meyit  çox  zaman  üfüqi  vəziyyətdə  olan  küpün 

---

265 

 

içərisində sıx bükülü vəziyyətdə küpün boğaz hissəsinə doğru yönəlmiş halda, sağ və 

ya sol böyrü üstə yerləşdirilirdi. Belə bir fikir irəli sürülmüşdür ki, kişilər sol, qadınlar 

isə  sağ  böyrü  üstə  dəfn  edilirdi.  Dəfn  üçün  nəzərdə  tutulmuş  küpün  içərisində  xırda 

avadanlıq  və  bəzək  əşyaları  (qolbaqlar,  boyunbağılar,  üzüklər,  muncuqlar  və  s.) 

yerləşdirilir,  küpün  yanında  isə  gil  qablar  qoyulurdu.  Gil  qabların  içərisində  qırmızı 

və  qara  rəngli  boyalarla,  həndəsi  ornamentlərlə  bəzədilmiş  qabları  (əsasən  küpləri), 

içərisi oyma və ştamp bəzəklərlə naxışlanmış qara cilalı camları qeyd etmək lazımdır. 

Dəfn küplərinin oriyentasiyası sərbəstdir. 

Küp  qəbirlər  uzun  müddət  ərzində  əsasən  eramızdan  əvvəlki  dövrün  son 

əsrlərinə aid edilirdi. Lakin son zamanlar Naxçıvan ətrafında və Ağcabədi bölgəsində 

(Mil düzündə) tədqiq olunmuş qəbirlər ən erkən küp qəbirlərini e.ə. VI-III əsrlərə aid 

etməyə imkan verir.