aniqlash
va tenglamalarini tuzish; − tovarlar va xizmatlar bozorida qisqa va uzoq
muddatli muvozanatni ta’minlash mexanizmini tushuntirib berish; − pul bozorida
muvozanat yuzaga kelishining o’ziga xos xususiyatlarini aniqlash; − makroiqtisodiy
siyosatning iqtisodiy jarayonlar va alohida ko’rsatkichlarga ta’sir ko’rsatishi
qonuniyatlari aniqlash; − turli makroiqtisodiy vaziyatlarda byudjet-soliq yoki pul-
kredit siyosatini qo’llash hamda o’zaro muvofiqlashtirish shartlarini tushuntirib
berish; 4 − tashqi savdo siyosati va valyuta kursini tartibga solish orqali to’lov
balansi holatiga, yalpi talab va yalpi taklif hajmlariga ta’sir ko’rsatish usullarini
tavsiflab berish; − ochiq iqtisodiyot sharoitida makroiqtisodiy
jarayonlarning
kechishi hamda makroiqtisodiy siyosatning o’ziga xos xususiyatlarini, milliy va
jahon iqtisodiyoti darajasida bozor mexanizmi qanday amal qilishini izohlab berish
ko’nikmalariga yega bo’lishi kerak.
21. INTECO6
Ekonometrika
ga kirish (6
ECTS)
Yekonometrik usullar oddiy an’anaviy usullami inkor yetmaydi, balki ulami yanada
rivojlantirishga va obyekliv o’zgaruvchan natija ko’rsatkichlarini boshqa
ko’rsatkichlar orqali muayyan tahlil qilishga yordam beradi. Yekonometrik
usullaming va yelektron hisoblash mashinalarining milliy iqtisodiyotni boshqarishda
afzalliklaridan biri shundaki, ular yordamida modellashtiruvchi obyektga
omillaming ta’sirini, natijaviy ko’rsatkichga resurslaming o’zaro munosabatlarini
ko’rsatish mumkin. Bu yesa o’nlab tarmoqiar va minglab korxonalarda ishlab
chiqarish natijalari va milliy iqtisodiyotning ustuvor yo’nalishlarini
ilmiy asosda
bashorat yetishgaprognozlashtirish va boshqarishga imkon beradi. Yekonometrik
modellaming ahamiyatini quyidagilarda ko’rish mumkin: 1. Yekonometrik usullar
va modellar iqtisodiy va tabiiy fanlami rivojlantirishda yetakchi vosita bo’lib xizmat
qiladi. 2. Yekonometrik usullar yordamida moddiy, mehnat va pul resurslaridan
oqilona foydalaniladi. 3. Yekonometrik usullar va modellar yordamida tuzilgan
bashoratlami umumiy amalga oshirish vaqtida ayrim tuzatishlami kiritish mumkin
bo’ladi. 4. Yekonometrik modellar yordamida iqtisodiy jarayonlar faqat chuqur
tahlil qilibgina qolmasdan, balki ulaming yangi o’rganilm agan qonuniyatlarini ham
ochishga imkoni yaratiladi. Shuningdek, ular yordamida iqtisodiyotning kelgusidagi
rivojlanishini oldindan aytib berish mumkin. 5. Yekonometrik usullar va modellar
hisoblash ishlarini avtomatlashtirish, aqliy mehnatni yengillashtirish, iqtisodiy soha
xodimlarining mehnatini ilmiy asosda tashkil yetish
va boshqaruv qarorlarini
sifatliroq tayyorlash imkonini beradi. Bu kompleksnihg bitta tahlil obyekti bor -
ya’ni, iqtisodiyot, iqtisodiy tizimlar, asosiy o’rganish predmeti yesa, ulardagi
miqdoriy bog’lanishlardir. Boshqa iqtisodiy fanlarga qaraganda, ushbu kompleks
iqtisodiyotni har xil yekonometrik usullar va modellar asosida tahlil qiladi.
6
4
22. BANFM6
Bank va
moliya
Kurs an'anaviy "pul va bank ishi" iqtisodiyoti kursi va standart "pul va kapital
bozorlari" kursida yoritilgan materiallar aralashmasi. Biroq, u o'tgan
mavzularga
6
4
bozorlari
umumiy yondoshishi bilan farq qiladi. Kursning maqsadi moliya bozorlari va
institutlarining mohiyati, funktsiyalari va ahamiyatini tushunishga imkon beradigan
tahliliy asoslarni taqdim etishdir. Kursning yondashuvi asosan dasturlarga va
natijalarga yo'naltirilgan. Ushbu yondashuvning maqsadi talabani moliya bozorlari
ishtirokchilari doimiy ravishda duch keladigan real muammolar va muammolar
bilan tanishtirishdir. Bundan tashqari, pul va kapital bozorlari haqiqatan ham
"globallashgan" bozorlar bo'lib, xalqaro istiqbollar materialga to'liq qo'shilib ketgan.
Bundan tashqari, moliya bozorlari yangilanishda va rivojlanishda davom
etayotganligi, tabiati va harakatlantiruvchi
kuchlari sababli, bunday yangiliklar
e'tiborga loyiqdir. Va nihoyat, moliya bozorlarining barqarorligi umumiy
iqtisodiyotning barqarorligi va barqarorligiga sezilarli ta'sir ko'rsatishi sababli, pul
siyosatini shakllantirish va amalga oshirish nuqtai nazaridan Markaziy bankning
rolini hisobga olish kursning muhim tarkibiy qismidir.
Dostları ilə paylaş: