“Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor prof. A. Soleev

Matnni Insert usulida o’rganganda quyidagi jadvaldan foydalanish mumkin 
“V” 
“-” 
“+” 
“?” 
“Ha” 
o’qiganlaringiz 
dan aniq bilgan yoki 
bilaman deb 
o’ylagan ma’lumot. 
“Manfiy” 
o’qiganlarin 
giz, bilganlarin 
gizga qarama-
qarshi ma’lumot. 
“Musbat” 
o’qiganlarin 
giz orasida siz 
uchun yangi 
bo’lgan 
ma’lumot 
“Savol” 
o’qiganlaringiz 
dan siz uchun 
tushunarli 
bo’lmagan yoki shu 
haqida ko’proq 
narsa bilishni 
istagan ma’lumot. 
«Insert» metodidan
foydalanilganda quyidagilarga e’tibor bering: 
1.Ma’ruza matni xoshiyasida quyidagi belgilarni qoldirib o’qing: 
V- o’zimdagi bilimlarga mos keladi. 
- bilimlarimga qarama - qarshi keladi. 
+ men uchun yangi ma’lumot. 
? tushunarsiz # aniqlik talab qiladi # qo’shimcha ma’lumot. 
№ 
Mavzu bo’yicha 
savollar 
Bilaman 
Bilishni 
xohlayman 
Bildim 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
2 
3 
4 

---

145 
 “Tarmoqlar metodi” 
 
(KLASTER) 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
“Bumerang” texnologiyasi
Фикрларнинг тармоқланиши - бу педагогик стратигия бўлиб, у 
ўқувчиларни Бирон бир мавзуни чуқур ўрганишларига ёрдам бериб, 
ўқувчиларни мавзуга тааллуқли тушунча ва аниқ фикрни эркин ва очиқ 
равишда кетма-кетлик билан узвий боғлаган ҳолда тармоқлашларига 
ўргатади. 
Бу метод Бирон мавзуни чуқур ўрганишдан аввал ўқувчиларнинг 
фикрлаш фаолиятни жадваллаштириш ҳамда кенгайтириш учун ҳизмат 
қилиши мумкин. Шунингдек, ўтилган мавзуни мустаҳкамлаш, яхши 
ўзлаштириш, умумлаштириш ҳамда ўқувчиларни шу мавзу бўйича 
тасаввурларини чизма шаклида чизма шаклида ифодалашга ундайди.
Мазкур технология бир машғулот давомида 
ўқув материаллини чуқур ва яхлит ҳолатда 
ўрганиш, ижодий тушуниб етиш, эркин 
эгаллашга йўналтирилган. У турли мазмун ва 
характерга (муомала, муноазарали, турли 
мазмунли) эга бўлган мавзуларни ўрганишга 
яроқли бўлиб, ўз ичига оғзаки ва ёзма иш 
шаклларини қамраб олади ҳамда бир машғулот 
давомида ҳар бир иштирокчининг турли 
топшириқларни бажариши, навбат Билан 
ўқувчи ёки ўқитувчи ролида бўлиши, керакли 
баллни тўплашига имконият беради. 

---

146 
“Bumerang” texnologiyasi tanqidiy fikrlash, mantiqli shaqllantirishga, 
imkoniyat yaratadi; xotirani, g’oyalarni, fikrlarni, dallillarni yozma va og’zaki 
shaqllarda bayon qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi. 
Ta’lim Bilan bir qatorda mazkur metod tarbiyaviy xarakterdagi qator vazifalarni 
amalga oshirish imkonini beradi: 
-Jamoa bilan ishlash mahorati; 
-Muomalalik; 
-Xushfe’llik; 
-Ko’nikuvchanlik; 
-O’zgalar fikriga hurmat; 
-Faollik; 
-Rahbarlik sifatlarini shaqllantirish; 
-Ishga ijodiy yondoshish; 
-O’z faoliyatining samarali bo’lishiga qiziqish; 
-O’zini xolis baholash. 
Asosiy tushunchalar quyidagilar: 
Ochiq savollar - bu savollar muomala, so’zlashuvni davom ettirishga imkon 
beradi. Ularga qisqa, bir xil javob berish mumkin emas. 
Yopiq savollar - bu savollar oldindan “ha” yoki “yo’q” tipidagi to’g’ri, ochiq, 
javoblarni berishni ko’zda tutadi. 
Ko’ndalang so’roq - bir-biriga guruhlab beriluvchi qisqa savollar qatori bo’lib, 
bu o’ziga xos axborotlar izlash hamda dallillarni, opponentlar pozisiyasini aniqlash 
va muayyan qarorlar qabul qilish uchun ajoyib imkoniyatdir. 
Ko’ndalang so’roq paytida munoazaraga kirishish mumkin emas. Bu vaqtda 
faqat savollar beriladi, munozaraga kirishilmaydi.