“tasdiqlayman” “O'zbekiston temir yo’llari” aj osfy menejep tosp muhandisi

Yuk saroyida yong'in xavfsizligi talablari?
Yuk saroylari hududi amaldagi yong'in xavfsizligi me'yorlari va qoidalariga javob 
berishi kerak: devor bilan o'ralishi, omborlarga, ramplar va saqlash joylariga olib 
boruvchi yo'llarga ega bo'lishi. Ish turlari bo'yicha texnologik jarayonning yuqori yong'in 
xavfi bilan bog'liq xodimlar o'qitilgan va yo'riqlangan bo'lishi kerak. Yuklami taxlashda 
ulaming yonuvchanlik xavfi bo'yicha xususiyatiga rioya etish va ulami har bir yuk uchun 
ajratilgan joy da saqlash zarur. Yuk saroylarida yong'in xavfsizligini ta'minlash uchun 
chekish taqiqlanadi, ishlar tugagandan keyin xonalami tozalash va ulardan yonuvchan 
ishlab chiqarish chiqindilarini olib chiqish, elektr tarmoqlarini, yoritgichlami, elektr 
uskunalami va isitish asboblarini va yorug'likni holatini kuchli nazorat etish, ish 
tugagandan keyin barcha alanga ta'sir etuvchi uskunalami va yoritgichlami 
(navbatchilardan 
tashqari) 
o'chirilishi 
zarur. 
Yuk 
saroylarida 
avtomobillar, 
avtoyuklagichlar, yuk ko'tarish avtokranlari, traktorlar va boshqa mexanizmlami yonilg'i 
bilan to'ldirish o't-o'chiriluvchilar tashkiloti bilan kelishilgan maxsus ajratilgan joylarda 
amalga oshirilishi kerak.
Harakat tarkibida yong'inni oldini olish bo'yicha ogoxlantirish?
Lokomotivlarda yong'inni oldini olish lokomotiv turiga (teplovoz, elektrovoz), 
qo'llaniladigan tok, yonilg'i turiga, lokomotivning ishlashiga to'g'ri keluvchi mahalliy 
sharoitlarga (manyovr yo'llariga, o'rmon massivi, cho'l hududidagi peregonlarga), yuk 
vagonlarida tashiladigan yuklami turiga bog'liq holda amalga oshiriladi. Teplovozlar va 
elektrovozlar uglekislotali o't-o'chirgichlar bilan jihozlanadi. Vagonlaming yong'in xavfi 
vagonlar quriladigan materiallar turiga va tashiladigan yuklaming olovga bardoshligiga 
bog'liq. Kuzovning metall va yog'och qoplamalari orasi ternioizolyatsiyali materiallar 
bilan to'ldirilishi, vagonlami isitish uchun yoqilg'i qopqoqli maxsus qutilarda yondirish 
bo’limi oldida saqlanishi, muzlagan quvurlami eritish uchun qizdirishda faqat issiq 
suvdan foydalanish, faneralar, yog'och bo'laklari, duradgorlik plitalari olovdan 
himoyalovchi vositalar bilan to'yintirilishi va ichki qoplama uchun olovga bardosh 
bemvchi bo'yoqlardan foydalanish zarur. Yo'lovchi vagonlaming elektr qurilmalari soz 
holatda bo'lishi zarur, yo'lovchi vagonlarda tez alanga oluvchi va engil yonuvchan 
moddalami tashish taqiqlanadi. Yuk vagonlarida yong'in xavfsizligini ta'minlovchi etib 
kuzovning sozligi, eshiklar va tuynukning zich yopilishi, vagonlarga xizmat ko'rsatish va 
kuzatishda xavfsizlik rejimi, bitta vagonda yong'in xavfi mavjud yuklami aralishishiga
19

---

yo'l qo'ymaslik xizmat qiladi. Vagonlami sifatli tashishga tayyorlash bo'yicha doimiy 
nazorat, yuk jo'natuvchilar tomonidan vagonlarga yuk ortish va tashish qoidalariga rioya 
etishi muhim hisoblanadi. Vagonlarda nosozlik aniqlanganda ulami darhol bartaraf etish 
yoki yuklami soz vagonlarga ko'chirishni amalga oshirish zarur.