Yonish turlari? Amaliyotda yonish quyidagi turlarga bo'linadi: chaqnash, alangalanish, o'z-o'zidan
alanganlanish va o'z-o'zidan yonish. “Chaqnash” deb yonuvchan moddaga alanga yoki
qizigan jismning ta'siridan paydo bo'luvchi bug'lar va gazlaming tez, qiska muddatda o'z-
o'zidan yonishi aytiladi. “Alangalanish” deb alanga yoki qizigan jismning ta'siridan
paydo bo'luvchi bug'lar va gazlaming barqaror, birdan alanga olishi aytiladi. “O'z-o'zidan
alangalanish” deb moddaning ochiq alangasiz, tashqi qizish ta'siridan yonib ketish
jarayoniga aytiladi. “O'z-o'zidan yonish” deb saqlashda paydo bo'ladigan o'zining
ekzotermik reaktsiyalaridan materiallarda paydo bo'ladigan ichki qizish oqibatidagi
yonishga aytiladi.
Korxona ishchi xodimining yong'in sodir bo'lganda harakati? Yong'in yoki alanga belgilari (tutun chiqishi, yonish xidi va hokazo) aniqlanganda
xodim darhol o'zining rahbari va telefon orqali 43-675 t.y. (Toshkent shaxri bo'yicha),
yoki 101 (shahamiki) telefon raqarni orqali o't-o'chiruvchilarga xabar berishi (ob'ekt
nomi, yong'in paydo bo'lgan joy va familiyasini aytishi), ishni to'xtatishi, elektr asbob-
uskunasini tarmoqdan uzishi zarur. Imkoniyat darajasida odamlar evakuatsiyasi, o't-
o'chirish va moddy qimmatliklami butligini saqlash choralarini ko'rishi shart. O't-
to'chirgichlar yordamida yong'inni o'chirishda kerakli xavfsizlik choralariga rioya etishi
zarur. O't o'chirishga kirishish faqatgina xayotiga xavf yo'qligida va o't-o'chirishning har
qanday holatida xavfli hududni tashlab ketish imkoniyati bo'lganida mumkin.
Kukunli o't-o'chirgichlar, ularning hususiyati va ishlatish yo'nalishi? Neft maxsulotlari, tez yonuvchan suyuqlik, qattiq va gazsimon yonuvchan
moddalar, hamda 1000 V ostidagi elektr uskunalari yonganda o'chirish uchun
mo'ljallangan. Kukunli o't-o'chirgichlar havosiz yonishi mumkin bo'lgan ishqorli
materiallami o'chirish uchun mo'ljallanmagan, (OP-1,2,3,5,8,10,50,100). Gaz bosimi
manbai o'matilgan va bosim berilgan o't-o'chirgichlar bo'ladi. O't-o'chirgichni ishlatganda
kukunni miqdorlab berish mumkin. Yonayotgan moddaga tegishi bilan kisloroddan
izolyatsiyalaydi.
