Ташкент давлат транспорт университети «электр ҳаракат таркиби» кафедраси
Yüklə 168,55 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Kontaktli-yoyli
payvandlab qoplash jarayoni, yoki suyuqlik muhitida vibroyoyli payvandlab qoplash, boshqa turdagi payvandlab qoplash turlariga nibatan quyidagi o‘ziga xos xususiyatlarga ega: jarayon havoda olinadigan yoyga nisbatan ancha kichik kuchlanishlarda bajariladi. Yoy yonishi hududiga sovituvchi suyuqlik uzatiladi. Vibroyoyli payvandlab qoplash quyidagi bosqichlarda o‘tadi: - elektrod detalga tegadi. Salt ishlash kuchlanishi 12 dan 18 V gacha – ya’ni havodagi elektr yoyi qo‘zg‘atish kuchlanishidan kichik bo‘lganligi sababli elektr yoyi yuzaga kelmaydi. Kuchlanish nolgacha kamayadi, tok esa, qisqa tutashuv toki eng katta qiymatgacha ortadi, natijada sim uchi eriy boshlaydi; - elektrod erigan metall tomchisi qolgan detal yuzasidan ajratiladi. Bunda induktiv g‘altakning o‘zinduksiya EYUK si yuzaga keladi va payvand yoyini oziqlash kuchlanishiga qo‘shimcha o‘zinduksiya EYUK kuchlanishi qo‘shiladi. Umumiy kuchlanish miqdori payvand yoyi yuzaga kelishi uchun yetarli; - yuzaga kelgan elektr yoyi ulangan o‘ramlar sonini o‘zgartirish yo‘li bilan rostlanuvchi induktiv g‘altakda to‘plangan energiya zahirasiga ko‘ra keyingi tutashuvgacha yoki undan kamroq yonadi. Induktivlik ortib borishi bilan qisqa tutashuv toki kamayadi va yoyning yonish davomiyligi ortadi. 28 Payvandlab qoplash hududiga uzatiladigan suyuqlik suvga 2,5-6 % kalsiyli soda yoki 20 % li glitserin eritmasi qo‘shish yo‘li bilan tayyorlanadi. Payvandlab qoplash uchun NP-65G prujinasimon payvandlash simi qo‘llaniladi, u darzlar va g‘ovaklarsiz sifatli qoplangan metall olishni ta’minlaydi. Vibroyoyli payvandlab qoplash uglerodli, kichik legirlangan po‘latlar, qo‘ng‘ir, yuqori mustahkamlikka ega cho‘yanlardan tayyorlangan detallarni tiklash uchun ishlatiladi. Bu usul bilan tashqi va silliq ichki yuzalar, rezbalar va shlitsalarni payvandlab qoplash mumkin. Suyuqlik muhitida vibroyoyli payvandlab qoplashning sezilarli afzalligi detalni qizishi va deformatsiyasi mavjud emasligi, payvandlab qoplash davrida qoplangan metallni toblash imkoni mavjudligi hisoblanadi, bu esa keyingi termik ishlov berishni istisno qilish imkonini beradi. Vibroyoyli payvandlab qoplashning kamchiligi – termik ta’sir hududida qizigan metallni suv bilan sovitilishi natijasida cho‘zuvchi kuchlanishlar yuzaga kelishi sababli mustahkamlikni 40-45 % kamayishidir. Shuning uchun tormoz va boshqarish tizimlari detallarini bu usul bilan tiklash mumkin emas. Mashinalarning boshqa ko‘plab detallari ikki va undan ortiq mustahkamlik zahirasiga ega bo‘lganligi uchun ular vibroyoyli payvandlab qoplash usuli bilan tiklashga yaroqli. Qoplangan metallning ilashuvchanligi katta qiymatlarga erishadi va asosiy metalldan deyarli farq qilmaydi. 29 Karbonat angidrit muhitida avtomatik payvandlab qoplash. Havo tarkibidagi azot g‘ovaklar hosil bo‘lishiga, kislorod esa g‘ovaklar hosil bo‘lishi va legirlovchi elementlar hamda uglerodni kuyishini keltirib chiqaradi. Havo tarkibidagi azot va kislorodni payvand yoyi hududiga kirib borishini istisno qilish uchun himoya sifatida karbonat angidrid gazi qo‘llaniladi. Karbonat angidrid gazi muhitida payvandlab qoplash quyidagi afzalliklarga ega: flyus ostida payvandlab qoplashga taqqoslanganda jarayon avtomatlashtirilgan; payvandlab qoplangan metall sifati suyuq muhitda vibroyoyli payvandlashga ko‘ra yuqori; metallning charchoq mustahkamligi ham suyuq yoki karbonat angidrid gazi muhitidagi vibroyoyli payvandlashga ko‘ra yuqori. Karbonat angidrid gazining oksidlovchi ta’sirini istisno qilish uchun elektrod simiga xususiyatlariga ko‘ra kislorodga yaqin bo‘lgan materiallar – kremniy va marganets – kiritiladi. Marganets va kremniy kislorod bilan ta’sirlashib, erigan oksidlar – shlaklar hosil qiladi, ular payvand vannasi yuzasiga chiqadi va payvandlash jarayoniga halaqit bermaydi. Karbonat angidrid gazi muhitida payvandlab qoplash va payvandlash uchun Sv-O8GS, Sv-08G2S, 3OXGSA payvandlash simlari qo‘llaniladi. 30 Karbonat angidrid gazi payvandlash hududiga orasidan sim o‘tuvchi mundshtukni o‘rab turuvchi mis trubka orqali yetkaziladi. Karbonat angidrid gazi havodan 1,5 barobar og‘irroq, shuning uchun u payvand yoyi va erigan metall hududida yaxshi saqlanadi. Karbonat angidrid gazi 10 Yüklə 168,55 Kb. Dostları ilə paylaş:
|