Tema : Word programması Joba : 1.MS Word tekst redaktorı haqqında túsinik.
2.MS Word programmasın jumısqa túsiriw basqıshları.
3.MS Word programmasınıń interfeysi klassifikaciyası.
Microsoft Word tekst redaktorı. Kompyuterden paydalanıwshı jumıs processinde qandayda bir hújjetti tez hám joqarı retinde kirill yamasa lotin álippesinde tayarlaw hám de baspadan shıǵarıw zárúrshiligine kóbinese dus keledi. Bunday jaǵdayda ol Microsoft firması tárepinen jaratılǵan WORD programmasında islewdi biliwi kerek.
MS WORD - bul tekstli hújjetlerdi dúziw, názerden keshirim, redaktor qılıw hám baspadan shıǵarıw ushın xızmet etiwshi xamda Microsoft Office programmaları gruppaına kiretuǵın zamanagóy tekst redaktorı bolıp tabıladı.
MS WORD - tekstli hám grafiklı malumotlar ústinde júzden artıq operatsiyalardı orınlawshı xamda tekstli protsessorlar klasına kiretuǵın eń jetilisken ámeliy programmalardan biri esaplanadı.
MS WORD - járdeminde qálegen kórinistegi hújjetti júdá tez hám joqarı sapada tayarlaw múmkin. Programmanıń taǵı bir qolaylıq tárepi sonnan ibarat, ol jaǵdayda bir neshe hújjetler menen, yaǵnıy olardı qosıw, birinen ekinshisine kerekli jaydı alıp kóshiriw, tekst aldına suwret túsiriw, keste shólkemlestiriw, túrli shriftler menen islew, xarflarni qálegen formada jetkiliklishe úlken formatda baspadan shıǵarıw múmkin. Lekin MS WORD - ayırım " kemshilikler" den da holi emes. Mısalı : matematikalıq ańlatpalar hám ximiyalıq formulalardı kirgiziwde úlken qıyınshılıqlar bar. Bunnan tısqarı, júdá quramalı strukturalı poligrafik (atlaslar, albomlar hám jurnal muqabaları ) materialların tayarlawda qolaysızlıq júzege keledi.
Sonday etip, WORD tekst redaktorı járdeminde orıs hám anglichan tilinde xar qıylı hújjetler, xat, esabat, maqala, kommerciya xabarları sıyaqlı bir gruppa tekstli maǵlıwmatlardı asıǵıslıqta tayarlaw hám baspadan shıǵarıw múmkin. Bul tekst redaktorı járdeminde ózbek shriftinde hám lotin álippesi tiykarında, ózbek tilinde xar qıylı maǵlıwmatlardı ańsatlıq penen tayarlaw múmkin.
Word tekst redaktorı múmkinshilikleri.
-Tekstti kirgiziw, redaktor qılıw hám názerden keshirim;
-Qatar aralıqları taza jolın ornatıw ;
-Avtomatikalıq tárzde tekstti saxifalarga bolıw ;
-Tekst bólekti ajıratıw jáne onı kerekli jayǵa nusqalaw ;
-Hújjet mazmunın dúziw;
-Matematikalıq, ximiyalıq formulalardı jazıw ;
-Xar qıylı shriftlerde - ápiwayı, awma, tiyine sızıp jazıw ;
-Bir waqıtta bir neshe aynada hújjet tayarlaw ;
-Tekstte xar qıylı forma, grafik hám súwretlerden paydalanıw ;
-Túrli maǵlıwmatlı kesteler dúziw;
-Avtofiguralar sızıw, titul betalarini úskenelew hám sol sıyaqlı taǵı bir gruppa islerdi orınlawı múmkin;
Word programmasın jumısqa túsiriw hám odan shıǵıw.
Word programması, ádetde, programmalar dispechorining Microsoft Office bóliminde jaylasqan boladı. Word programmasın jumısqa túsiriw ushın " tıshqancha" kórsetkishin Word piktogrammasini ústine keltirilib, onıń shep tuymeshesi eki ret basıp, standart usılda jumısqa túsiriw múmkin. Yoxud " Pusk" tuymeshesi járdeminde " Programmi" bandiga kiritiledi hám programmalar diziminen Microsoft Word kórsetkish arqalı tabıladı xamda " tıshqancha" shep tuymeshesi basıladı. Nátiyjede ekranda daslep Word programması zarvaragi keyininen Worddıń jumısshı stoli payda boladı.
Microsoft Word programması jumıs stoli.
Úskeneler kompleksinde Word menyu buyrıqlarınıń derlik barlıǵına uyqas xamda qosımsha ámellerdi orınlaw ushın mólsherlengen arnawlı tuymesheler jaylasqan. Arnawlı tuymesheler ústindegi belgiler atqarılatuǵın ámellerdi kórsetip turadı. Mısalı, úskeneler kompleksinde printer tuymeshesi bar. Bul tuymesheni basıw ekran daǵı tekstti baspadan shıǵarıwǵa buyrıq beredi. Programmadan shıǵıw tómendegi usılda atqarıladı. Kórsetkishni sistema menyusı ústine keltirilib, eki ret basıw menen: Ayna qosımshasınıń sistema menyusın ashıp hám Close buyrıǵın tańlaw menen:
[Alt]-[F4] klaviatura tuymeshelerin birgelikte basıw menen: Fayl buyrıqlar kompleksinen Vixod buyrıǵın beriw menen:
Eger Word aynasın jabıw waqtında hújjetke ayırım ózgertiwler kiritilgen bolıp, ol diskta saqlanmagan bolsa, ekranda " Xotiteli vi soxranit' izmeneniya v dokumente? " degen soraw shıǵadı, ol túrde ózgeriwdi diskta saqlaw ushın " Da", ózgeriwdi saqlamaslik ushın " Net" yamasa redaktor qılıwdı dawam ettiriw ushın " Otmena" tuymechalari saylanadı.
Tekstlerdi kirgiziw hám saqlaw.
Eger buyrıqlar qatarında argumentsiz Wordtı jumısqa túsirgen bolsańız, ol túrde kompyuter jańa hújjetti " Dokument 1" shártli at menen baslawdı usınıs etedi. Bul hújjettiń shablonı Normal. Dat fayl standart fayl formasında saqlanadı. Jańa saxifa ashılǵannan keyin kerekli hújjet klaviatura tuymechalari arqalı kiritiledi. Ádetde, tekst klaviatura apparatınan terip kiritiledi. Daslep, kórsetkish ekranda kerekli jayǵa keltiriledi. Kiritilip atırǵan tekst kórsetkish turǵan jayǵa jaylasadı. Eger kirill álippesidan lotin álippesine ótiw kerek bolsa [Alt]-[Shift] tuymesheler kompleksinen paydalanıladı. Klaviatura drayverlari xar qıylı bolǵanlıǵı sebepli, kirill álippesinde lotin álippesine ótiw, bazan eki ret [Shift] yamasa [Ctrl]menen birgelikte basılǵanda bolıwı xam múmkin. Jańa taza joldan tekstti kirgiziwdi baslaw ushın qatar nixoyasida [Enter] tuymechasini basıw kerek, hákis túrde kórsetkish avtomatikalıq túrde qatar aqırınan jańa qatar basına keledi. Tekst degi kereksiz gáplerdi óshiriw ushın kórsetkish usı belgi old tárepine keltiriledi hám [Del] tuymeshesi járdeminde óshiriledi. Tekst degi qandayda bir qatardı ekige bolıw ushın bólinetuǵın tekst maydanına kórsetkish keltiriledi hám [Enter] tuymeshesi basıladı. Eki qatardı birlestiriw ushın birinshi qatar aqırına kórsetkish keltiriledi hám [Del] tuymeshesi basıladı. Hújjetti tayarlab bolǵandan keyin qálegen at hám DOC kengaytkichi menen " Soxranit kak" buyrugi arqalı saqlap qoyishingiz yamasa menyu daǵı fayl bólimine kirip, " Soxranit" qatarın tańlaw jolı menen onı yadta saqlap qoyıwıńız múmkin.
Yadta saqlap qoyılǵan fayldı taǵı redaktor qılıw zárúr bolsa, Word menyusındaǵı Fayl bóliminde Otkrit' buyrıǵı saylanadı hám fayl atı beriledi.
Nátiyjede jumıs stolida tekst payda boladı. Óz gezeginde tekstti redaktor qılıw yamasa baspadan shıǵarıwdı dawam ettiriw múmkin.
WD tekst redaktorı menyusı altı buyrıqtan ibarat. Hár bir buyrıq aldından onı orınlaw ushın bosilishi múmkin bolǵan tuyme (F1, F2, …/10,) kórsetilgen.
Leksikon tekst protsessori menyusı ichma-ish jaylasqan buyrıqlar sistemasına iye. Yaǵnıy menyudıń qandayda bir buyrıǵı tańlasa, Menyu qatarında qosımsha buyrıqlar payda boladı. F10 tuymesi basıladı. Nátiyjede yurgich menyular qatarına ótedi. Jónelis tuymeleri (shepke yamasa ońǵa ) járdeminde yurgich menyudıń " Tekst" menyusınıń ámelleri (" júklew", saqlaw" hám hakozo) payda boladı.
Joqarıda aytılǵanlardı esapqa alıp tekst kórinistegi informaciyalardı qayta islew usılları hám jol-jobaların házirgi kúnde eń jetilisken tekst protsessorlaridan biri bolǵan MICROSOFT WORD (qısqasha WORD) tekst protsessori mısalında kórip shıǵamız. Ol júdá kóp ámellerdi atqara alıwı menen basqa tekst protsessorlaridan ajralıp turadı. WORD grafik interfeyske iye bolıp, kópshilik buyrıq hám ámeller " tıshqancha" járdeminde ámelge asıriladı.
WORD bir waqıtta bir waqtıniń ózinde bir neshe hújjet menen islew múmkinshiligine iye. Hár bir hújjet " ayna" dep atalatuǵın ishki maydanında shólkemlestiriledi. Áyneklerdiń ólshemi hám jaylasıw tártibi paydalanıwshı óz qaleishiga qaray belgilep aladı.
MICROSOFT WORD tekst protsessorlarining ózbek tilindegi ańlatpası menen birge qawıs ishinde orıs tilindegi ańlatpasın berip barıwdı kerek taptık.
MICROSOFT WORD jumısqa túsirilgende ekranda onıń jumısshı maydanı hám basqarıw paneli payda boladı. Basqarıw paneli, ádetde bas bet qatarı, hám úskeneler panelinen ibarat
Úskeneler panelinde úskeneler suwreti sızılǵan tuymeler bolıp,
Olardan paydalanıw tekst protsessori menen islewde qolaylıq jaratadı.
Bas betlar qatarında islenip atırǵan hújjettiń atı sawlelenedi:
Menyular qatarı tómendegilerden ibarat.
- fayl menyusı
- tuwrılaw
- kórinis
- jaylastırıw
- format
- servis
- keste (tablitsa)
- ayna (okno)
- maǵlıwmat (spravka)
Usı menyular hújjetler tańlawda zárúrli áhmiyetke iye. Endi hár bir menyudıń tiykarǵı buyrıqları menen tanısıp shıǵamız
Fayl menyusı :
- ashıw (otkrit')
- payda etiw (sazdat')
- saqlaw (soxranit')
- …kabi saqlaw (soxranit' kak)
- hújjetlerdi baspadan shıǵarıw (pechat')
- WORD den shıǵıw (vixod)
" Tuwrılash" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı ;
- joytıw qırqıp alıw (vo'rezat)
- nusqalaw (kopirovat)
- jaylastırıw (vstavit)
- tekstti izlew hám almastırıw (poisk i zamenit teksta)
" Kórinis" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı.
- hújjetti kóriw rejimin tańlaw buyrıqları ;
- úskeneler paneli;
- kolontitul ornatıw
- hújjet teksti suwretiniń masshtabın sazlaw
" Jaylastırıw" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı ;
- túrli kórinistegi tekstler hám grafik suwretlerdi hújjet teksti ishine jaylastırıw.
" Format" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı.
- tekstlerdi formatlaw ;
- grafiklardı formatlaw (olardıń reńi hám ólshewin ózgertiw);
" Servis" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı.
- Hújjetlerdi tekseriw;
- WORD programmaların sazlaw
" Keste" tómendegi ámellerdi atqaradı.
- Kestelerdi payda etiw
- Tuwrılaw
- Formatlaw
" Ayna" menyusı tómendegi ámellerdi atqaradı
- ashıq hújjetler aynasın tártipke keltiriw;
- kerekli aynanı hújjette islew;