Təkərlər üzərində ölümün

Dünya Bankının rolu

Yol hərəkəti təhlükəsizliyi gündəliyini ön plana çəkmək üçün Dünya Bankı 2006-cı ildə digər partnyorlarla yanaşı Qlobal Yol Təhlükəsizliyi Fondunun maliyyələşdirilməsində iştirak etmişdir. Fond AOGÖ-də səmərəli yol hərəkəti təhlükəsizliyi proqramlarının həyata keçirilməsinə dair potensialın artırılması məqsədilə beynəlxalq partnyorlarla birgə maliyyə və texniki yardımı təmin edir.

Yol hərəkəti təhlükəsizliyi artıq ümumi qaydada Dünya Bankının yol infrastrukturu layihələrinin əsas komponentinə çevrilmişdir. Məsələn, Bosniya və Herseqovina, Bolqarıstan, Gürcüstan, Polşa və Ukraynada təsdiqlənmiş layihələrə pilot tədbirlər (və monitorinq) daxil edilmişdir: yolların təhlükəsizliyinin icmalı, milli yol təhlükəsizliyi orqanlarının potensialının artırılması, yol infrastrukturunun təhlükəsizliyinin təkmilləşdirilməsi və nəqliyyatın təhlükəsiz idarə edilməsinə dair ictimai kampaniyalar. Vyetnamda beynəlxalq agentliklərlə dəstəklənən yol təhlükəsizliyinə və müvafiq tamamlayıcı tədbirlərə həsr olunmuş Dünya Bankı tərəfindən dəstəklənən layihə hökumətə yaxşı nəticələr əldə etməyə imkan verir (məsələn, təhlükəsizlik kaskalarının motosiklet sürücüləri tərəfindən mütləq qaydada istifadə edilməsini tələb edən qanun presedentsiz şəkildə tətbiq edilməsi yol hərəkəti təhlükəsizliyinin artırılmasına böyük töhfə vermişdir). Belə sektorlar-arası yanaşma misalına təşkilatların və potensialın gücləndirilməsi, yolların fiziki təkmilləşdirilməsi, istifadəçilərin maarifləndirilməsi və monitorinq və qiymətləndirmə daxildir. Gürcünstandakı yeni yol layihələri belə nəticələri üstələməyə çalışır və bunu spesifik yol dəhlizlərinə tətbiq edir. Dünya Bankının Rusiyadakı və digər ölkələrdəki layihələri YQX qurbanlarına xidmətin təkmilləşdirilməsi məqsədi ilə təcili tibbi yardım xidmətinin yenidən təşkili və gücləndirilməsi üçün səhiyyə sektorunu cəlb etmişdir.

Dünya Bankı, beynəlxalq partnyorlarla birgə iş sayəsində yol qəzalarının profilaktikası üçün ən ehtimal olunan tədbirlərin müəyyən edilməsi, seçilməsi, layihələndirilməsi və həyata keçirilməsi variantlarının araşdırılması və yol qəzaları zamanı təcili və bərpa xidmətlərinin təkmilləşdirilməsi vasitəsi ilə 2010-16-cı illər ərzində yol qəzalarının azaldılması cədlərində AMA ölkələrinə dəstək göstərə bilər. Bəzi AMA ölkələri, AB üzvləri olaraq həmin üzvlük vasitəsi ilə YQX problemi ilə məşğul olmaq imkanına malikdirlər. Qeyri AB üzvü AMA ölkələri həmin imkana malik olmadıqlarına görə Dünya Bankının dəstəyi onlara uyğun yanaşmaları tətbiq etməyə imkan verəcəkdir.

2009-cu ili Bərpa və yenidən investisiya qoyuluşu qanununa əsasən ABŞ tərəfindən dəstəklənən cəhdlərdən göründüyü kimi iqtisadi artımı və məşğulluğu canlandırmaq məqsədi ilə müxtəlif ölkələrin maliyyələşdirdiyi proqramlar AMA ölkələrin yol təhlükəsizliyi tədbirlərinin genişləndirilməsinə və təkmilləşdirilməsinə “fürsət qapısını açır”. Başqa sözlə, bütün yol və magistral yol layihələrinə təhlükəsizlik xüsusiyyətləri daxil edilməli və mövcud yol layihələrində yol təhlükəsizliyi planlarının dəstəklənməsi ilə tamamlanmalıdır.

AMA ölkələrinin müəyyən etdiyi prioritetlər əsasında və hər ölkənin özünə məxsus xüsusiyyətlərinin nəzərə alınması ilə, Dünya Bankı, elmi əsaslı və səmərəli yanaşmaların və ən yaxşı beynəlxalq təcrübələrin, modelləşmənin nəticələrinin, müxtəlif tədbirlərin yol təhlükəsizliyinin təkmilləşdirilməsinə olan təsirlərinin ekstrapolyasiyasını və mövcud iqtisadi dəlillərin nəzərə alınması ilə müəyyən yol təhlükəsizliyi təşəbbüslərinə daha çox investisiyaların yönəldilməsini dəstəkləyən yardım proqramlarını təmin edə bilər.

Dünya Bankının 2004-cü ili Dünya Hesabatının (Bliss and Breen 2009) tövsiyələrinin icra edilməsi məqsədi ilə qəbul edilmiş təlimatlarına uyğun olaraq, proqramlar aşağıdakı sahələrə yönələ bilər: