Tekshirdi: Bo’riyev S. Topshirdi: Toshniyozov Sh. 1-Mavzu : Anologli, deskretli va raqamli filtrlar. Reja

Analog signal
Analog signal, vaqtida ma'lumotlar uzatish usuli uzluksiz bo'ladi. A ziyon ba'zan ma'lumotlarning to'liq yo'qotadi olib keladi shovqin sovg'a, deb atash mumkin. Juda tez-tez u erda u erda kodi eng muhim ma'lumotlar aniqlash mumkin emas vaziyatlar bo'ladi, va qaerda odatdagidek buzilishlarni.


2-Mavzu: Erkin zaryad tashuvchilarning muvozanat holatidagi konsentrasiyasi


Reja:
1-Erkin zaryad tashuvchilar
2- Aynimagan yarimo'tkazgichlar
3-Aynigan yarimo'tkazgichlar

Erkin zaryad tashuvchilar Absolut noldan farqli temperaturalarda yarimo'tkazgichda elektronkovak juftliklarining generatsiya va rekombinatsiyasi hamda kiritmalar atomlarining ionlashuvi va neytrallashuvi sodir bo'ladi. Bunda elektronlar W energiyali u yoki bu energetik sathlarni egallaydilar. Muvozanat holatda ( T=c o n s t ) o'tkazuvchanlik elektronlari va kovaklarining o'zgarmas konsentratsiyalari yuzaga keladi. Kvant statistikasiga muvofiq elektron W energiyali sathni to'ldirish ehtimolligi Fermi-Dirak taqsimot qonuniga ko'ra aniqlanadi:

f(W)=1/(1+exp((W-W_F/kT)))

Ushbu qonunda к — Bolsman doimiysi, T — tizimning absolut temperaturasi, WF — Fermi sathi energiyasi. W =W F boiganda f(W F)= 0,5 ekanligi ko‘zga tashlanib turibdi. Mos ravishda, \ l-f(W )\ ifoda valent zonadagi W energiyali sathning t o ‘ldirilm aslik ehtimolligini, ya’ni kovak hosil bo'lish ehtimolligini anglatadi.

Aynimagan yarimo'tkazgichlar


f(W)=(-(W-W_F)/kT)

Bunday yarimo'tkazgichlar aynimagan yarimo'tkazgichlar deb ataladi. Agar yarimo'tkazgichda Fermi sathi 2kT ga yaqin bo'lib, zonalar chegaralari yaqinida yoki zonalar ichida joylashsa, faqat (1.5) ifodadan foydalanish kerak. Bunday yarimo'tkazgich aynigan yarimo'tkazgich deb ataladi. Yarimo'tkazgichlarda aynish kiritmalar konsentratsiyasi juda yuqori (1019 — 1020 sm-3) bo'lganda sodir bo'ladi. Aynigan yarimo'tkazgichlar, xususan, tunnel diodlarni hamda tunnel teshilishga ega stabilitronlarni hosil qilishda ishlatiladi Kiritmali yarim o'tkazgichlarda elektronlar va kovaklar konsentratsiyasini (1.10) va (1.11) ifodalar yordamida topish uchun Fermi sathining energiyasini bilish zarur. Lekin shunday bo‘lishiga qaramasdan, (1.13) dan tashqari, lokal elektr neytrallik shartidan kelib chiqadigan tenglikdan foydalanilsa, qiyinchilik bartaraf etilishi mumkin. Zaryadlarning saqlanish qonuniga muvofiq yarimo‘tkazgich elektr neytral bo'lishi, ya’ni yarimo'tkazgichdagi barcha zaryad tashuvchilar yig‘indisi nolga teng bolishi kerak.