Tekshirdi: Ismailov O. Guruh: psi004-2 Toshkent 2023

O`zbekiston Respublikasi
Raqamli texnologiyalar vazirligi



Muhammad al- Xorazmiy nomidagi
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti
Kiberxavfsizlik fakulteti
Infokomunikatsiya tizimlarining elektr ta'minoti
1-topshiriq


Tayyorladi: Mirabdullayev F.
Tekshirdi: Ismailov O.
Guruh: PSI004-2

Toshkent 2023
1.1 - so’rovnoma. Elektr energiyasi iste’moli.
4- variant
Men hovlida istiqomat qilaman.

1. 
   Xonadoningiz qancha kuchlanishda elektr energiyasi iste’mol qiladi? –
   

220 V.
2. 1 oyda (to’lov amalga oshirilgan muddatda) xonadoningiz qancha elektr energiyasi iste’mol qiladi? - 200 kVt.soat.
3. 1 oyda (to‘lov amalga oshirilgan muddatda) elektr energiyasiga qancha sum to’ladingiz? - 150.000 sum.
4. 1 kVt soat energiyani narxi qancha? - 295 kVt soat/sum.
5. Xonadoningizdagi elektr yuklamalarni umumiy quvvat qancha ? - 200kVt.
6. Qanday avtomatik uzgich sizning xonadoningizda o’rnatilgan? Shit 180A


2.1 - topshiriq. Elektr energiyasi iste’moli.
4-variant

P_{nom1 =} 150Vatt. P_{nom2 =} 100Vatt, U_{nom =} 220Volt

Yechish: Quvvat va kuchlanishning nominal qiymatlari buyicha har bir lampaning nominal tokining qiymatlarini aniqlaymiz:
I_nom1 = P_nom1 / U_nom =150/220= 0.68A.
I_nom1 = P_nom2 / U_nom = 100/220= 0.45A
Lampa spiralining qarshiligi:
r_nom1 = U_nom / I_nom1 = 220/ 0,68= 323.5Om.
r_nom2 = U_nom / I_nom2 = 220/ 0.45=488.9 Om.
Lampalar 220 Volt kuchlanishga ketma-ket ulanganda zanjirdagi tok:
I = U / (r_ном1 +r_ном2) = 220 / (323.5+488.9) = 0.27 A.
Lampalardagi kuchlanish lampalarning qarshiliklariga to’g’ri proporsional taqsimlanadi, ya’ni


Xulosa: Quvvati R_nom1=100Vt bo’lgan lampa nominal kuchlanishidan yuqoriroq kuchlanishda birmuncha yoruqroq yonib, tezda kuyishi mumkin. Quvvati R_nom2=60`Vtbo’lgan lampa nominal kuchlanishidan pastroq kuchlanishda xira yonadi.


2.2 - topshiriq. Elektr energiyasi iste’moli.
4-variant
P_nom= 80 Vatt, U_nom = 220 Volt. U = 220 Volt.


Quyidagilar aniqlansin:
1) lampadagi va temir o’zakli induktiv g’altakdagi kuchlanish;
2) lampaning aktiv qarshiligi va temir o’zakli g’altakning induktivligi;
3) zanjirning reaktiv va to’la quvvati;
4) zanjirning quvvat koeffitsienti.


Yechish: Lampadagi kuchlanishni tarmoq kuchlanishining aktiv tashkil etuvchisi deb, temir o’zakli induktiv g’altakdagi kuchlanishni esa uning reaktiv tashkil etuvchisi deb hisoblash mumkin, chunki temir o’zakli induktiv g’altakning aktiv qarshiligi induktiv qarshilikdan juda xam kichik (r<_L).
1) Lampadagn tok kuchi:
I_nom = P_nom/U_{l nom} = 80/220 = 0.36 A.
2) Temir o’zakli induktiv g’altakdagi kuchlanish:
U = =  = 234 V.
3) Lampaning aktiv qarshiligi:

4) Lampa va temir o’zakli induktiv g’altak ketma-ket ulanganda o’tayotgan tokning qiymati bir xil. Temir o’zakli g’altakning induktiv qarshiligi:

D) Temir o’zakli g’altakning induktivligi:

J) Zanjirning reaktiv quvvati:

Z) Zanjirning to’la quvvati:
S= =  = 46.5 VA.
I) Quvvat koeffitsienti:
sosφ=P_nom/S=80/46.5=1.72.


2.3 - topshiriq. Quvvat isrofini aniqlash.
4-Variant
L = 120 metr, I = 85A, F = 16 mm²;
( ).
Yechish:
1) l=50m uzunlikdagi mis simning qarshiligi:

2) Mis sim o’tkazilgandagi kuchlanishning pasayishi:

3) l = 500 m uzunlikdagi alyumin simning qarshiligi:

4) Alyumin sim o’tkazilgandagi kuchlanishning pasayishi:

5) Liniya boshida orttirilishi kerak bo’lgan kuchlanishning qiymati:

6) Liniya mis simdan o’tkazilgandagi quvvat isrofi:

7) Liniya aluminiy simdan o’tkazilgandagi quvvat isrofi:

9) Simlarni almashtirish tufayli yuzaga kelgan qo’shimcha quvvat isrofi:



Xulosa: Mis simli elektr tarmoqlarida Alyuminiy sim elektr tarmoqlariga qaraganda kamroq elektr energiya isrofi kamroq boladi. Shuning uchun ham katta elektr tarmoqlarida mis elektr simlaridan foylaniladi.