Telekommunikatsiya texnologiyalari

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT
TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

“TELEKOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARI”

FAKULTETI
MUSTAQIL ISH
FARG’ONA - 2023

Mavzu: Spektrni kengaytirish usullari va ularning simsiz aloqa tizimlarida ishlatilishi. Xatoliklarni aniqlash usullari. xatoliklarni korreksiyalash bilan kodlash, takroran uzatish avtomatik so’raladigan protokollar.

Reja:

1. Spektr.

2. Spektrni kengaytirish usullari.

3. Kengaytirilgan spektr tushunchasi.

4. Hulosa.

5. Foydalanilgan adabiyotlar.

Spektr

Spektr (lot. spectrum — „koʻrinish“) kontinuum ichida oʻzgaruvchi xususiyatlar toʻplamidir. Optikadan bir misol qilib kamalakni olish mumkin: undagi ranglar (yorugʻlik xususiyatlari) uzluksiz oʻzgarib boradi. Yorugʻlik spektrini spektroskopiya fani oʻrganadi.
Spektr (lot. spectrum — tasavvur, tasvir) (fizikada) — 1) tizimni yoki jarayonni tavsiflovchi birorbir fizik kattalikning barcha qiymatlari majmui. Spektr diskret (uzlukli) va uzluksiz boʻladi; 2) birorbir nurlanishda mavjud boʻlgan toʻlqin chastotalari majmui; 3) har bir yoʻnalishda muayyan uzunlikli yoki chastotali monoxromatik toʻlqin tarqaladigan qilib ajratilgan elektromagnit nurlanish; 4) ekran, fotoplastinkadagi tasvir; 5) elektromagnit nurlanish koʻrinadigan yorugʻlikdan iborat boʻlganda Spektr hosil qiladigan rangli yoʻl. Turli xil nurlanishlarning modda tomonidan yutilish va chiqarish Spektrlari, elektromagnit toʻlqinlar oʻzgaruvchan toklarining chastota Spektrlari, Quyosh xromosferasining Spektr va boshqa koʻpgina Spektrlar oʻrganilgan. Bu ishlar optik spektral asboblar, toʻlqin va chastota oʻlchagichlar va boshqa yordamida amalga oshiriladi. Koʻpincha tebranish chastotasi Spektridan foydalaniladi. Tebranishning tabiatiga qarab elektromagnit tebranishlar Spektri, akustik S, optik S. xillari mavjud. Elektromagnit tebranishlar Si, ayniqsa, optik diapazondagisi (toʻlqin uz. 103—10~3 mkm) yetarli daraja oʻrganilgan. Optik S.ning chiqarish (obʼyektdan yorugʻlik chiqayotganda hosil boʻladi), yutilish (moddadan yorugʻlik oʻtayotganda hosil boʻladi), sochilish va qaytarish jarayonlarida sodir boʻladigan xillari bor. U kimyoviy taxlidda, atom va molekulyar fizikada va boshqalarda qoʻllanadi. Tebranish Si chizikli va tutash xillarga boʻlinadi. Chizikli S. chastotalari birbiridan maʼlum kattalikda farq qiluvchi garmonik tebranishlarni, tutash S. esa chastotalari turlicha boʻlgan garmonik tebranishlarni oʻz ichiga oladi.