Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qilish qurilmalari

 
 
 
 
 
 
 
6.18- rasm. 
QPSK
yulduzlar turkumi asosida sinfaz va kvadraturali tashkil 
etuvchilarni shartli kodlash qurilmasi
Ikki bit ma’lumotni bitta simvol bilan kodlashni amalga oshirish uchun 
signallar 
turkumi 
6.17- 
rasmdagi 
QPSK 
vektorlar 
diagrammasida 
tasvirlanganidek, to‘rtta nuqtalardan tashkil topishi kerak. U holda biz ham 
I(t)
, 
ham 
Q(t)
noldan farqli bo‘lishi, signallar turkumining barcha nuqtalari birlik 
aylanada joylashishini olamiz. Bunda kodlashni quyidagi tarzda amalga oshirish 
mumkin. Bitlar oqimi juft va toq bitlarga bo‘linadi, 
I(t)
juft bitlarni, 
Q(t)
esa toq 
bitlarni kodlaydi. Ikkita bir-birlaridan keyin ketma-ketma keladigan ma’lumotlar 
I(t)
 
Q(t)
 
b
0
(t)
 
Q(t)
 
I(t)
 
𝟏 √𝟐
⁄
𝟏 √𝟐
⁄
𝝅 𝟒
⁄
0
 
01
 
00
 
10
 
11
 

---

101
bitlari bir vaqtda sinfaz 
I(t)
va kvadraturali 
Q(t)
signallar bilan kodlanadi. Bu 6.20- 
rasmda keltirilgan «1100101101100001» axborot oqimi uchun ossillogrammalarda 
yaqqol tasvirlangan. 
Ma’lumot: «1100101101100001» 
6.20- rasm. QPSK signalning sinfaz va kvadraturali tashkil etuvchilarini hosil 
qilish
Yuqoridagi grafikda kirish oqimi 6.17- rasmda tasvirlangan 
QPSK 
signallar 
turkumining bitta nuqtasiga mos keladigan bitlar juftligiga bo‘lingan. Ikkinchi 
grafikda uzatiladigan axborotga mos keladigan 
I(t)
ossillogramma tasvirlangan. 
Agar juft bit 1 ga teng bo‘lsa (e’tibor bering, bitlar birdan boshlab emas, balki 
nolda boshlab nomerlanadi, shuning uchun navbatdagi birinchi bit 0 nomerga ega 
bo‘ladi, u tartib bo‘yicha juft bo‘ladi), 
I(t)>
0 bo‘ladi, agar juft bit 0 ga teng bo‘lsa, 
I(t)<
0 (ya’ni 
b
0
(t)<
0) bo‘ladi. Shunga o‘xshash tarzda Q(t) kvadraturali kanal toq 
bitlar bo‘yicha quriladi. Bitta simvolning davomiyligi 
T=Sr
dastlabki ma’lumot 
bitining davomiyligidan ikki martaga katta bo‘ladi. 
QPSK
signallar turkumiga 
muvofiq bunday 
I(t)
va 
Q(t)
kodlashni bajaradigan qurilma shartli 6.18- rasmda 
tasvirlangan. 

---

102
6.21- rasmda 
QPSK
-signalning sinfaz va kvadraturali tashkil etuvchilarini 
kodlash qurilmasining tuzilish sxemasi keltirilgan. 
6.21- rasmda QPSK-signalning sinfaz va kvadraturali tashkil etuvchilarini kodlash 
qurilmasi 
Kirishdagi 
b
0
(t)
bitlar juftliklariga bog‘liq ravishda chiqishda bu bitlar 
juftliklari davomiyliklari chegaralarida doimiy bo‘lgan qiymatlari uzatiladigan 
ma’lumotlarga bog‘liq bo‘ladigan 
I
0
(t)
va 
Q
0
(t)
signallarni olamiz. 
Kodlangan signalni olinishiga misol 6.22- rasmda keltirilgan