Tema: Insannıń ruwxıy keshirmeleri reje: Insannıń ruwxıy keshirmeleri dúnyası bes komponent menen ańlatıladı

TEMA: Insannıń ruwxıy keshirmeleri
REJE:

1. 
   Insannıń ruwxıy keshirmeleri dúnyası bes komponent menen ańlatıladı
   
2. 
   Insannıń ruwxıy dunyası
   
3. 
   Sezimler insan salamatlıǵına qanday tásir etedi
   

Sezimler insan hám basqa joqarı haywanlardıń faktorlarǵa reakciyasınıń ajıralmaytuǵın bólegi bolıp tabılatuǵın ortalıq. Olar mudamı payda bolıp, hár qanday oylaw janzattıń pútkil ómiri dawamında turpayı hám minez-qulqlarına tásir etedi, sol sebepli insannıń tek ǵana ruwxıy jaǵdayı, bálkim onıń fizikalıq salamatlıǵı da málim dárejede sezimiylik fonǵa baylanıslılıǵı anıq.
" Sezim" sóziniń ózi latınsha " emoveo" den kelip shıqqan bolıp, tınıshsızlanıw, zarba, tájiriybe degen mánisti ańlatadı. Yaǵnıy, bizde payda bolatuǵın sezim-sezimlerdi pútkil deneden ótip, barlıq aǵzalar hám sistemalarǵa tásir etetuǵın, olardı bir-birine baylanıstıratuǵın dalgalanmalar retinde qabıllaw logikalıq jaqtan tuwrı keledi.
Áyyemgi zamanlardan berli medicinaǵa háwesker ilimpazlar ámeldegi sezimiy jaǵday hám insan salamatlıǵı ortasındaǵı baylanıslılıqtı kúzetedi. Bul haqqında shıǵıs shıpakerlik kásibi qollanbalarında, Gippokrat hám basqa áyyemgi grek ilimpazlarınıń dóretpelerinde jazılǵan. Sonıń menen birge, xalıq arasında psixikalıq salamatlıq hám fizikalıq salamatlıq ortasındaǵı baylanıslılıqtı túsiniwimiz múmkin: “quwanısh seni jas, qayǵı seni qartaytadı”, “tat temirdi jegen sıyaqlı, qayǵı júrekti buzadı”,”. salamatlıqtı satıp alalmaysız - bul aqıl beredi", " barlıq kesellikler nervlardan". Bul bayanatlar basqa organlar hám sistemalardıń sawlıgına unamsız tásir kórsetetuǵın salmaqlı sezimiylik stresstiń nerv sistemasına zıyanlı tásirine itibar beriwge shaqıradı.
IN zamanagóy pán Fizikalıq salamatlıq hám sezimler ortasındaǵı baylanıslılıqtı Nobel sıylıǵın alǵan, neyrofiziolog Charlz Sherington tastıyıqladı. Ol bir naǵıs shıǵardı : nátiyjede payda bolǵan sezimiy tájiriybeler somatik hám vegetativ ózgerislerge aylanadı.
- sezimlerdiń organizmge tásiri fiziologiyasi.
Átirapımızdaǵı dúnyaǵa reakciya, birinshi náwbette, oraylıq nerv sistemasında júz boladı. Sezim shólkemleriniń receptorları miyge signal jiberedi hám ol payda bolatuǵın eskertiwlerge juwap beredi, júzege keletuǵın tosıqtı jeńip ótiwge yamasa tuwrı háreketti bekkemlewge járdem beretuǵın buyrıqlar kompleksin payda etedi.
- unamsız sezim-sezimlerdiń tásiri sxeması.
Unamsız sezim-sezimler menen, mısalı, ókpeshilikke juwap retinde, adrenal gormon norepinefrin menen bekkemlengen hújim payda boladı ; qáwipti sezim etkenińizde, adrenalin menen bekkemlengen qáweter payda boladı ; resurslar ushın qarsılas yamasa básekishiniń payda bolıwı kóre almaw hám kóre almawshılıq sebebine aylanadı.
Úzliksiz tırnaw ózgesheligi ádetdegi, basqarılatuǵın sezim-sezimlerdi basqa zatqa aylantıradı :
birinshi halda, hújim jerkenishge,
ekinshiden, qáweter uwayımǵa (jábirleniwshiniń jaǵdayı ),
úshinshiden, ashıwlanıw hám narazılıqqa aylanadı.
- unamlı sezim-sezimlerdiń háreket sxeması.
Unamlı sezim-sezimler baxıt gormonlarınıń (endorfinlar, dofamin) shıǵarılıwı menen birge keledi, olar eyforik tásir kórsetedi, bul bolsa adamdı taǵı quwanısh hám tınıshlıqqa erisiw ushın kóbirek háreket etedi. Tap sonday, serotonin da isleydi, onıń dárejesi qan daǵı awrıw hám fizikalıq faktorlarǵa bayqaǵıshlıqtı belgileydi (bul sebepli balalar jaralardı júdá ańsat unutadilar hám uzaq waqıt dawamında kesiklar, jaslar hám taǵı basqalar sıyaqlı anıq jaralardı itibarsız qaldıradı. waqıt).
- sezim-sezimlerdiń fiziologikalıq kórinisleri.
Gormonlar deneni tırnaw ózgesheligi menen juwap beriwge tayarlaydı : júrek urıwı tezlesedi, qan tamırları keńeyedi, xarakterli júz ańlatpaları payda boladı, qarın boslıǵı bulshıq etleri qısqaradı, dem alıw tezlesedi, asqazan -ishek traktınıń evakuatsiya funkciyası jaqsılanadı, " ǵazlar" payda boladı (hawa temperaturasına iykemlesiw)., ısıtpa, tınıshsızlanıw.
Turaqlı tásir shegarası jeńip shıǵılsa, bul adam mashqalanı ózi hal etpegenligin ańlatadı, bul mudamı tiyisli sezim-sezimlerdi keltirip shıǵaradı. Arnawlı bir shegaraǵa eriskennen keyin, hár biri ushın individual bolıp tabıladı, denediń ózi deneni basqarıw ushın tutqıshlardı aladı. Sonday etip, qozǵawtıwshınıń jańa kórinisi menen ózliktiń sanalı bólegi qadaǵalawdı joǵatadı. Bunday halda, adam ózin haywan sıyaqlı tuta baslaydı, ózine yamasa basqalarǵa zıyan jetkiziw ılayıq, yaǵnıy sezim-sezimler tekǵana zálel etkazishi múmkin. fizikalıq dene bálki ruwxıy salamatlıqtı da saldamlı buzadı.
Turaqlı sezimiy tásir jaǵdayında, ol unamlı yamasa unamsız bolsın, dene ózin ózi joq etedi, sebebi insan óziniń tiykarǵı mútajliklerine itibar beriwdi toqtatadı. Turaqlı kúshli reakciya (tınıshsızlanıw, uwayım, qáweter, eyforiya) deneni charchatadi, bul keselliktiń sebebine aylanadı.
Hár birimiz bilgenimizdey, hár qanday hádiyse nátiyjesinde payda bolǵan sezim-sezimler keypiyattı qáliplestiriwge járdem beredi. hám keypiyat, óz gezeginde, arnawlı bir mashqalalardi engish qábiletine baylanıslı. Ruhdıń kewilliligi mudamı tabıs hám quwanısh menen birge keledi hám túskinlik hám sharshaw mudamı kesellik hám baxıtsızlıqlar menen birge keledi.
Shıǵıs shıpakerlik kásibi bólek ishki organlar hám olardıń jaǵdayınıń sırtqı kórinisleri ortasındaǵı munasábetti tabıw ushın keń bilim bazasına iye. Mısalı, shıǵıs shıpakerleri biologiyalıq aktiv noqatlar kartaların, sidik analizi sistemasın, tildegi blyashka túri hám reńi bahaları sxemaların jarattılar hám ol yamasa bul kesellik júz qásiyetlerinde qanday ózgerisler bolıwı múmkinligin anıqladı.
Qanday unamsız sezim-sezimler salamatlıqqa tásir etedi:
Anksiyete, uwayım, túskinlik - bul sezim-sezimler adamda energiya kórinetuǵın bolıwın óshiredi, olardı átirapdaǵı dúnyadan qáweterge saladı. Turaqlı sheklewdiń nátiyjesi badamsiman bezler (tonzillit) hám tamaq (bronxit, laringit) menen baylanıslı máseleler, dawıstı joytıwge shekem;
Qızǵanshaqlıq - jaqın adamdıń erkinligin sheklew hám ashkózlıq, uyqısızlıq hám tez-tez migrenlarni qozǵawtıw isteginden kelip shıqqan tártipsizlikler;
Jerkenish - kútpegende deneni basıp alatuǵın, hesh qanday payda bermeytuǵın, insan ruwxıylıǵın qorqıwǵa keltiretuǵın energiya tolqınları. Ol tez-tez hám júdá kishi áwmetsizliklerden azap shegedi hám nadurıs impulsiv minez-qulqlar ót qaltası, as qazan hám bawır menen baylanıslı máselelerge alıp keledi.
Ashıwlanıw - hár bir kishi zat adamdı tınıshsız etkende, biz qorǵaw funkciyalarınıń tómenlewi sebepli denediń sensibilizatsiyasi haqqında sóylewimiz múmkin. Bunday adamlar tez-tez kewil aynıwı (záhárleniwge fiziologikalıq reakciya ) menen azaplanıwı ájep emes, bul hesh qanday dári menen shıdam bere almaydı ;
Tákabbirlik hám tákabbirlik - tákabbirlik adamdıń átirapındaǵı zatlar hám adamlardan turaqlı narazılıqtı keltirip shıǵaradı, bul bolsa bo'g'imlar, ishekler hám as qazan astı bezi menen baylanıslı mashqalalardi keltirip shıǵaradı ;
Qáweter - tiykarǵı maqset aman qalıw bolǵan adamlarda payda boladı. Qáweter energiyanı ózlestiredi, adamdı , ózine tartadı, qurǵaqlay hám suwıq etedi. Dúnyanıń dushpanlıǵına shubha hám isenim bunday adamda artrit, gereńlik hám ǵarrı demansni qozǵatadı ;
Óz-ózinen gumanlanıw - hár bir qadaǵalaw hám qáte ushın ayıpkerlik pikirlerdi artıqsha júkleydi hám sozılmalı bas awrıwına sebep boladı ;
Tushkunlik, zerigiw, qayǵı - bunday sezim-sezimler denedegi energiya aǵımın toqtatadı, turaqlılıqtı, motivatsiyanı joǵatadı. Ózin qawip-xaterlerden hám jańa qosımshalardan qorǵaw ushın adam óz qayǵısına kiredi hám jaqtı unamlı sezim-sezimlerdi alıw múmkinshiligin joǵatadı. Nátiyjede, onı ish qatıwı, astma, immunitet jetispewshiligi, iktidarsizlik, frigidlik basıp aladı.
Hádden tıs quwanısh sezimlerdiń unamsız kórinetuǵın bolıwına da tiyisli bolıp tabıladı, sebebi bul sebepli adamdıń energiyası izsiz tarqaladı, adasıp, paydasız jumsaladı. Turaqlı joytıw sebepli adam jańa zawıqlardı izlewge májbúr boladı, ol taǵı saqlay almaydı. Cikl jabıladı hám turmıs oyın-kúlki ushın turaqlı izertlewge aylanadı, bul uwayımǵa (siz qálegen zatngizga kirisiwdi joytıw qáweteri), úmitsizlik hám uyqısızlıqqa alıp keledi.
Álbette, unamsız sezim-sezimlerdiń bir retlik, kemnen-kem kórinetuǵın bolıwı hár bir adamda ámeldegi bolǵan máselelerge ulıwma normal munasábet ekenligin esta saqlaw kerek. Málim dárejede, olar hátte paydalı bolıp shıǵadı, sebebi, birinshiden, olar adamdı zárúrli sheshimge úndewi hám ońlaw qálewin oyatıwı múmkin. mashqalalı jaǵday tuwrı jóneliste, ekinshiden, olar unamlı sezim-sezimler kóbirek árman etilgen hám jaqsılaw anıq bolatuǵın qarama-qarsılıq bolıp tabıladı.
Máseleler waqıt ótiwi menen patologikalıq jaǵdayǵa keletuǵın uzaq múddetli sezimiy tásirinlerdi keltirip shıǵaradı. Áyne olar deneni ishkerinen buzadı hám insandı átirap -ortalıqtıń zıyanlı faktorlarınan qorǵawız etip, barlıq túrdegi keselliklerdiń rawajlanıwı ushın tiykar jaratadı.
Biziń pikirlerimiz hám sezim-sezimlerimiz turmısımızdıńǵa tikkeley tásir etedi. Turmıs tárizi, genetikalıq beyimlik hám sırtqı faktorlarǵa tásir etiwden tısqarı, biziń sezimiy jaǵdayımız da sawlıgımızǵa tásir etedi. Sezimler insannıń párawanlıǵına, onıń ushırasıw qábiletine hám hátte jámiyettegi poziciyasine tásir etedi, sol sebepli sezim-sezimlerińizdi qanday etip tuwrı ańlatıwdı úyreniw júdá zárúrli - eger siz unamsız hám basqa unamsız sezim-sezimlerge jol qoymasangiz, bul oxir-aqıbet júz bolıwı múmkin, salamatlıǵıńızǵa tásir etedi..
Sezimler insan salamatlıǵına qanday tásir etedi
Jaqsı sezimiy jaǵday búgingi kúnde kemnen-kem ushraydı. Unamsız sezim-sezimler salamatlıq jaǵdayına sezilerli tásir kórsetiwi múmkin. Ókiniw menen aytamız, ózińizdi unamsız sezim-sezimlerden qorǵawdıń ılajı joq : bosatıw, finanslıq qıyınshılıqlar, ishdegi máseleler. Jeke turmıs hám basqa máseleler anıq túrde insannıń keypiyatına hám geyde párawanlıǵına tásir etedi.
Sol sebepli, sizge tómendegi unamsız sezim-sezimler insan salamatlıǵına qanday tásir etiwin aytıp beredi:
ǵázep;
tınıshsızlanıw ;
qayǵı ;
stress;
jalǵızlıq ;
qáweter;
jerkenish hám shıdamsızlıq ;
kúnshillik hám kúnshillik;
uwayım.
Qanshellilik tez-tez uwayım insan salamatlıǵına tásir etedi
Tez-tez qızıw talaqtıń jaǵdayına tásir etedi, as qazandı tómenletedi hám neyrotransmitterlardıń, ásirese serotonnıń funkciyasın buzadı. Sol sebepli turaqlı tınıshsızlanıw oǵıwı, diareya, as qazan máseleleri hám basqa sozılmalı keselliklerge alıp keliwi múmkin. Anksiyete sonıń menen birge, tómendegiler menen baylanıslı :
tós awrıwı ;
joqarı qan basımı ;
Tómen immunitet qorǵawı ;
erte qarmaq.
Psixologlar, sonıń menen birge, turaqlı uwayım insannıń social munasábetlerine ırkinish beredi hám uyqı aynıwına alıp keledi, bul bolsa óz gezeginde salamatlıqqa unamsız tásir etedi.
Qanshellilik tez-tez qayǵı salamatlıqqa tásir etedi
Qapalıq, itimal, insan salamatlıǵına tásir etetuǵın, ókpe funkciyasın tómenlesken, sharshaw hám dem alıwda qıyınshılıqlarǵa alıp keletuǵın eń uzaq dawam etetuǵın sezimlerden biri bolıp tabıladı.Biz júdá qayǵılı bolsaq, bronxiolalar qısılıp, ókpege hawa kiriwi hám shıǵıwı qıyınlasadı. Usınıń sebepinen, qayǵıǵa beyim bolǵan adamlar bronxlar hám dem alıw menen baylanıslı máselelerge dus kelisedi.
Depressiya hám melankolik teriniń jaǵdayı hám salmaǵına da unamsız tásir etedi, sonıń menen birge, náshebent elementlarǵa ǵárezlilikti asıradı.
Eger siz qapa bolsańız, jılaw jaqsılaw bolıp tabıladı - bul stress gormonları hám neyrotransmitterlar dárejesin kemeytiwge járdem beredi.
Sozılmalı stresstiń insan salamatlıǵına tásiri
Biz stresske túrli jollar menen juwap beremiz. Qısqa múddetli stress denediń iykemlesiwi hám islewine járdem beredi, biraq sozılmalı stress sharayatında qan basımı artıp baradı, astma, as qazan jarası hám irritabiy ishek sindromi rawajlanıw qáwipi artadı júrek-qan tamır sisteması - qan basımı artıp baradı, xolesterin dárejesi, sonıń menen birge, beyimlik sebepli turaqlı stresstiń ulıwma áqibeti jaman ádetler hám artıqsha awqatlanıw.
Sozılmalı stress de bir qatar máseleler menen baylanıslı :
migren;
bruksizm;
bas aylanıwı ;
uyqısızlıq ;
shash tógiliwi;
ashıwlanıw;
denediń túrli bólimlerinde awrıw ;
akne
ekzema;
tasbaqa keselligi;
reproduktivlik sistema daǵı buzılıwlar ;
asqazan-ishek kesellikleri
Qáweter insan denesine qanday tásir etedi
Bul sezim óz-ózin húrmet etiwine tásir etedi, uwayım tuwdıradı, bunıń nátiyjesinde búyrekler, búyrek ústi bezi hám reproduktivlik sistema azaplanadı.
Eń áhmiyetlisi, qáweter búyreklerdiń jaǵdayına tásir etedi, olardıń iskerligin jamanlastıradı. Geyde, basqa zatlar qatarında, qáweter sezimi nátiyjesinde tez-tez siyish baqlanadı.
Búyrek ústi bezine kelsek, qáweter waqtında olar kóbirek stress gormonların islep shıǵaradı, bul bolsa denediń jumisına unamsız tásir etedi.Bunnan tısqarı, tez-tez qáweter tómengi arqa bóleginde awırıw keltiriwi múmkin.Denedegi qanday ózgerisler shok jaǵdayına alıp keledi Shok jaǵdayı adamdıń shıdam bere almaytuǵın qápelimde jaǵdaydan kelip shıqqan zıyan aliwına juwap payda bolıwı múmkin. Shok nerv sistemasına, búyreklerge hám júrekke tásir etedi. Bul reakciya adrenalinniń shıǵarılıwına alıp keledi, nátiyjede júrek urıw tezligi, múmkin bolǵan uyqısızlıq hám uwayım payda boladı.Shok jaǵdayı hátte frontal korteksga tásir etip, mıy dúzilisin ózgertiwi múmkin.
Fizikalıq dárejede zarba tómendegilerge alıp keliwi múmkin:
energiya jetispewshiligi;
quwraǵan teri;
dem alıw máseleleri;
kardiopalmus;
uyqısızlıq ;
libidonmiń tómenlewi;
Shıdamsızlıq hám jerkenishtiń salamatlıqqa tásiri
Jerkenish hám yamasa shıdamsızlıqqa beyim bolǵan adamda kóbinese ishek hám júrek máseleleri bar.
Bunday sezim-sezimler denege de tásir etedi, sebebi olar stress gormonlarin islep shıǵarıwdı aktivlestiredi, bul bolsa óz gezeginde qan basımı hám júrek urıw tezligin asıradı, sonıń menen birge:kletka dárejesinde qarmaqtı tezlestiriw; bawır hám sidik qaltasına zıyan jetkiziw.
Insannıń ruwxıy keshirmeleri dúnyası bes komponent menen ańlatıladı :
sezimler;
tásir etedi;
sezim-sezimler;
sezimler;
stress.
Insannıń ruwxıy keshirmeleri joqarıdaǵı barlıq strukturalıq bólimleri sub'ekttiń minez-qulqınıń tiykarǵı regulyatorlarınan biri bolıp, haqıyqatlıqtı biliw dáregi bolıp xızmet etedi, adamlar ortasındaǵı óz-ara munasábetlerdiń hár qıylı variantların ańlatadı hám belgileydi. Sonı atap ótiw kerek, tap sonday sezimiy process bir neshe sekunddan bir neshe saatǵa shekem dawam etiwi múmkin. Bunnan tısqarı, hár bir tájiriybe túri minimal kúsh menen ańlatılıwı yamasa júdá kúshli bolıwı múmkin.
Sezimler
Sezim - bul sub'ekttiń ómiriniń málim bir dáwirindegi tájiriybesi, júz bolıp atırǵan waqıyaǵa jeke ataq beriw, onıń real jaǵdayǵa, hádiyselerge munasábeti haqqında sıpatlama beriw. ishki dúnya hám waqıyalar sırtqı ortalıq. Insan sezim-sezimleri bir demde payda boladı hám júdá tez ózgeriwi múmkin. Sezimlerdiń eń zárúrli ózgesheligi olardıń sub'ektivligi bolıp tabıladı.
Basqa barlıq psixik processler sıyaqlı barlıq túrdegi emotsional jaǵdaylar da miydiń aktiv jumısı nátiyjesi bolıp tabıladı. Sezimlerdiń payda bolıwınıń tándar mexanizmi házirgi waqıtta átirap daǵı rasında júz bolıp atırǵan ózgerisler bolıp tabıladı. Tema ushın dawam jetip atırǵan ózgerisler qanshellilik zárúrli hám áhmiyetli bolsa, ol basdan keshirgen sezim sonshalıq keskin hám jaqtılaw boladı.
Sezim payda bolǵanda, qozǵalıwdıń waqtınshalıq oshaǵı mıy yarım korteksida hám keyinirek subkortikal oraylarda - mıy yarım korteksi astında jaylasqan nerv kletkaları jıynaqlarında payda boladı. Naǵız ózi mıy segmentlerinde denediń fiziologikalıq iskerligin tártipke salıwdıń tiykarǵı bólimleri jaylasqan. Sol sebepli bunday qozǵalıw oshaǵınıń payda bolıwı aktivlikti asırıwǵa alıp keledi ishki organlar hám sistemalar. Bul bolsa, óz gezeginde, sezilerli sırtqı sáwlelendiriwdi tabadı.
Paydalanılǵan ádebiyatlar.
1. Averin V.A. Shaxsiyat psixologiyasi: Qollanma... - SPb .: Mixaylov V.A. nashriyoti, 1999 .-- 89 b.
2. Anoxin P.K. Tuyg'ular // Tuyg'ular psixologiyasi: Matnlar. - M., 1984 .-- S. 173.
3. Bodrov V. A. Axborot stressi: universitetlar uchun darslik. - M .: PER SE, 2000 .-- 352 b.
4. Vilyunas V.K. Hissiyotlarning psixologik nazariyasining asosiy muammolari. - M .: Pedagogika, 1988 yil.
5. Dashkevich O.V. Ekstremal sharoitlarda faoliyatni hissiy jihatdan tartibga solish: Muallif referatı. dis. ... Doktor psixolog. fanlar. M., 1985 yil. 48 s.
6. Izard K. Inson tuyg'ulari / K. Izard - M., 1980.
7. Izard K.E. Hissiyotlar psixologiyasi. boshiga. ingliz tilidan SPb., 1999.464 b.