Terapevt-rezident :Qələndərova Şəbnəm Əhməd q.
ATU TTK
PL AN :
Giriş
HCV riskli xəstə qrupuna kimlər daxildir?
HCV -nin əlamətləri hansılardır?
HCV-də hansı laborator analizlər yoxlanılmalıdır?
Hansı ağırlaşmalar ola bilər ?
Müalicə planı necə olmalıdır?
Nəticə
GIRIŞ
• Hepatit qaraciyər hüceyrələrini zədələyən
virus mənşəli iltihabi xəstəlikdir.
• 1989-cu ildə kəşf edilib.NANBH adlandırılıb
• Dünyada 200 milyon insan HCV -yə
yoluxmuşdur.
• Yəni dünya əhalisinin 3% yoluxmuşdur
TÖRƏDICI
RNT tərkibli Flaviviridae ailəsinin Hepacivirus
növünün tək üzvüdür.
Ətraf mühitə davamlı virusdur(4 gün yaşaya bilər,60° -
30dəq, 100°-2 dəq)
Virusun replikasiyası çox sürətlidir(təxminən
1
sutkada 10 trilyon viral hissəcik istehsal edir.)
TÖRƏDICI
Virus qanda və qaraciyərdə
tapılır,tüpürcək,sidik,semen kimi bədən
mayelərində olmaz.(ancaq menstural qanda tapılır)
HCV qanda yoluxmadan 2-3 həftə sonra törədici
,8-12 həftə sonra isə anticisimlər tapılır.
6 genotipi (1a,1b,2,3,4,5,6) ve 96 subtipi var.
H C V R I S K L I Ş Ə X S L Ə R
K I M L Ə R Q A N D A H C V
Y OX L A M A L I D I R L A R ?
K I M L Ə R QA N DA H C V
YOX L A M A L I D I R L A R ?
MÜLAYİM
QATİL
!!!
SIMPTOMLARI
Spesifik simptomları yoxdur !!
ABŞ-da 2012-ci ildə aparılan araşdırmada 17000
xəstədən 2800 xəstədə yəni 15-16 % hallarda hər hansı
simptom aşkar olunur.
Yoluxmadan 12 həftə sonra yaranır.
SIMPTOMLARI
Ümumi halsızlıq,yuxusuzluq,iştahsızlıq
Ürəkbulanma,qusma,qarında ağrı,diareya
Əzələ-oynaq sistemində ağrı
Qaraciyər nahiyyəsində gərginlik
Dəridə qaşınma ,səpkilər
SIMPTOMLARI
Hərarətin yüksəlməsi
Sidiyin rənginin tündləşməsi,dəridə və sklerada
sarılıq
Qripəbənzər simptomlar
Çəkinin azalması
Depresiya,əsəbilik
Klinik Semptomlar
0
10
20
30
40
50
60
70
ALT artışı
Y o rg u n lu k ,h a ls izlik
K o n s a n tra s y o n b o zu k lu
ğ
u
A b d o m in a l
Ş
ik a y e tle r
K ilo K a y b
ı
A s e m p to m a tik
A n o re k s i
D i
ğ
e r K lin ik B u lg u la r
S a r
ı
l
ı
k
Prozent
AĞIRLAġMALARI
Xroniki HCV (75-85%)
Qaraciyər sirrozu (5-20%)
Qaraciyər yetməzliyi (2-5%)
Qaraciyərin xərçəngi( 1-5%)
Böyrək xəstəlikləri,yetməzliyi
2012
- C I I L D Ə A B Ş - DA A PA R I L A N
A R A Ş D I R M A N I N N Ə T I C Ə S I
100 HCV
xəstə
85%
xroniki
HCV
(85 xəstə)
20% sirroz
(17 xəstə)
80 % sirroz
yoxdur
(68 xəstə)
15% sağalma
(15 xəst
ə)
25 % ölüm
(4 xəstə)
75% sirroz
proqressivləşmi
r(13 xəstə)
ĠLKIN ANALIZ
Anti –HCV -Bu analizin müsbət çıxması HCV
virus ilə xəstənin qarşılaşdığını göstərir.
NÖVBƏTI
Real Time PCR – qanda virusun sayını
HCV-RNT -virusun hansı genotipe aid
olduğunu müəyyən edilir.
Fibroskan
Fibrotest
Qaraciyərin biopsiyasi
QA R AC I Y Ə R Z Ə D Ə L Ə N M A S I N I
G Ö S T Ə R Ə N T E S T L Ə R
Alanin aminotransferaza(ALT)
Aspartat aminotrasferaza(AST)
Gamma-qlutamil traspeptidaza(GGT)
Alkalin fosfataza(ALP)
Bilirubin fraksiaları
QA R AC I Y Ə R Z Ə D Ə L Ə N M A S I N I
G Ö S T Ə R Ə N T E S T L Ə R
Protrombin zaman , İNR
Albumin
Alfafetoprotein(AFP)
Qanın ümumi analizi
Abdominal USM
QARACIYƏR USM
Yüngül gedişli xroniki hepatitlərdə və kəskin hepatitlərdə
qaraciyər USM-də normal görünə bilər .
Exogenlik azalır,nadir hallarda arta bilər.
Ulduzlu səma simptomu aşkar olunur.
Parenximanın exogenliyi əsasən artır.
Ağır hallarda hepatomeqaliya olunulur.
MÜALICƏ
Müalicə nəticəsi və müddəti HCV RNT –
analizinin nəticəsindən asılıdır.Əgər
1
a və
1
b,4
genotipi aşkarlanarsa müalicə 6-12 ay müddətində
aparılmalıdır. Əgər
2,3,5,6
genotipləri aşkar olarsa
müalicə 3-6 ay davam edəcək.
MÜALICƏ
Pegasys və Pegintron (peginterferon α2a, α2b )
Ribovirin (Copegus,Rebetol,Moderiba)
Harvoni (ledipasvir+sofosbovir)
Sovaldi (sofosbuvir)
Olysio (simeprevir)
Victrelis (boceprevir)
Viekira Pak (ombitasvir)
0
10
20
30
40
50
60
70
IFN
IFN + RBV
PEG-FN
k
INTERFERON + RIBAVERIN
GENOTIP
Peqasusun dozası
Copegus dozas
ı
Müalicə
müddəti
Genotip 1
<800.000 IU/ml
180 mcg
<75kq=1000mg
>75kq=1200mg
24 həftə və ya
48 həftə
Genotip 1
>800.000 IU/ml
180 mcg
<75kq=1000mg
>75kq=1200mg
48 həftə
Genotip 4
180 mcg
<75kq=1000mg
>75kq=1200mg
24 həftə və ya
48 həftə
Genotip 2 və ya 3
<800.000 IU/ml
180 mcg
800mg
16 həftə və ya
24 həftə
Genotip 2 və ya 3
>800.000 IU/ml
180 mcg
800mg
24 həftə
Genotip 2 və ya
3(müalicəyə gec effekt
verirsə)
180 mcg
800mg
24 həftə
PEGİFN-ALFA 2A + RIBAVIRIN:
66%
84%
0
20
40
60
SV
R
(
%
)
80
60%
100
1
. Zeuzem S, et al. J Hepatol 2005; 43: 250
2. Hadziyannis S, et al. Ann Intern Med 2004; 140: 346
Bütün
qrup xəstələrdə
Genotip 1
Genotip 2/3
48 hafta
48 hafta
24 hafta
AASLD HCV MÜALICƏSI
Genotip 1a
1.Harvoni -12 həftə
və ya
2.Olysio +Sovaldi (ribavirin)
(serroz yoxdursa-12 həftə )
(serroz varsa 24 həftə) və ya
3.Viekira Pak + ribovirin (serroz yoxdursa-12 həftə )
(serroz varsa- 24 həftə)
Genotip 1b
1.Harvoni -12 həftə və ya
2.Olysio +Sovaldi (serroz yoxdursa-12 həftə )
(serroz varsa 24 həftə) və ya
3.Viekira Pak -12 həftə (serroz varsa+ ribovirin)
Genotip 2
Sovaldi+ Ribaverin 12 həftə (serroz varsa 16 həftə)
Genotip 3
Sovaldi+ Ribaverin 24 həftə
Genotip 4
1.Harvoni -12 həftə və ya
2. Sovaldi+ Ribaverin 24 həftə və ya
3.Viekira Pak + ribovirin-12 həftə
Genotip 5
Sovaldi+ Ribaverin+PEG 12 həftə
Genotip 6
Harvoni -12 həftə
Genotip 1
Sofosbuvir , simeprevir və RBV
12 həftə və ya 24 həftə
(F3 və ya serroz varsa)
Genotip
2 -3
Sofosbuvir , daclatasvir və RBV
12 həftə və ya 24 həftə
(F3 və ya serroz varsa)
Genotip4
Sofosbuvir ,simeprevir və RBV
12 həftə və ya 24 həftə
(F3 və ya serroz varsa)
Genotip 5-
6
Sofosbuvir , ledipasvir və RBV
və ya
Sofosbuvir , daclatasvir və RBV
12 həftə və ya 24 həftə
(F3 və ya serroz varsa)
M ÜA L I C Ə F O N U N DA YA R A N A
B I L Ə C Ə K Ə L A M Ə T L Ə R
Qripəbənzər hal,boğaz ağrıları,öskürək
Depresiya,əsəbilik,intihara meyllik
Ürəkbulanma,qusma ,iştahsızlıq,qarında ağrı,diareya
Ümumi halsızlıq,yuxululuq
Çəkinin azalması
Hərarətin yüksəlməsi
Ağızda ,dəridə,gözdə quruluq
Tükləri tökülməsi
M ÜA L I C Ə F O N U N DA YA R A N A
B I L Ə C Ə K Ə L A M Ə T L Ə R
Anemiya
Neytropeniya
Trombositopeniya
Əzələ oynaq ağrıları
M ÜA L I C Ə N I AĞ ı R L A Ş D ı R A N
FA K T O R L A R
Yaş
Cins
Ikincili yoluxma
Spirtli içkilərdən istifadə
Siqaret çəkmə
Qeyri-kafi tərəvəz və meyvə istifadəsi
Çox və davamlı heyvanı mənşəli zülal və yağ qəbulu
HCV VƏ HAMILƏLIK
QALXANVARI VEZ V Ə
HEPATIT
NƏTICƏ
Hər kəsdən diqqətli anamnez toplanmalı.
Hər kəs xüsusi ilə risk qruppasına aid olanlar
ildə 1 dəfə Anti-HCV analizi verməlidir.
Əgər HCVyə yoluxma düşünülürsə 6-12 həftə
ərzində Anti-HCVni yoxlamalıdır.
TəĢəkkürlər !!!
Dostları ilə paylaş: |