Termez davlat universiteti matematika talim yo’nalishi 207-guruh talabasi O’rinov Dilshodbekning falsafa fanidan tayyorlagan taqdimoti

Dinning jamiyat hayotida tutgan o’rni. Dinning mohiyati va jamiyat hayotida tutgan o’rni ilohiyot va fanda turlicha talqin etiladi. Ilohiyotshunoslar fikricha – din xudo tomonidan o’z payg’ambarlari orqali bashariyat olamiga joriy qilinishi zarur bo’lgan ilohiy qonunlardir. U azaldan insonning xudo bilan aloqa qilish ehtiyojidir.Din – tabiat, jamiyat, inson va uning ongini, yashashdan maqsadi hamda taqdirini bevosita qurshab olgan, atrof-muhitdan tashqarida bo’lgan, insonni yaratgan, ayni zamonda unga birdan-bir «to’g’ri», «haqiqat» va «odil» hayot yo’lini ko’rsatadigan va o’rganadigan ilohiy qudratga ishonch va ishonishni ifoda etadigan maslak, qarash ta’limotdir.

Dunyoviy, ilmiy nuqtai nazar bo’yicha esa din, ijtimoiy – tarixiy hodisa. Kishilik jamiyati tarixiy taraqqiyotining ma’lum bosqichida paydo bo’lgan ijtimoiy ong shakllaridan biri. Din – muayyan ta’limotlar, his-tuyg’ular, toat – ibodatlar va diniy tashkilotlarning faoliyatlari orqali namoyon bo’ladigan, odam, hayot yaratilishini tasavvur qilishning alohida tarzi, uni idrok etishning o’ziga xos usuli. Olamda odamlar jamoasi paydo bo’lganidan to bizgacha o’tgan davrlarni ilohiy tasavvurda aks ettirishdir. Dinning nima ekanligi turlicha izohlansa – da, umumiy nuqtai nazar shuki, din ishonmoqlik tuyg’usidir. Bu tuyg’u insonning eng teran va go’zal ruhiy-ma’naviy ehtiyojlaridandir. Darhaqiqat, «dunyoda dini, ishonchi, ehtiqodi bo’lmagan xalq, elat, millat yo’q. Chunki biron – bir xalq dinsiz, e’tiqodsiz, biror – bir narsaga ishonchsiz yashay olmaydi. Shuning uchun har qanday din jamiyatda ma’lum ijtimoiy, ma’naviy, ruxiy va ko’pgina boshqa vazifalarini bajaradi.

Inson svilizatsiyasida dinning oʻrni Insoniyat sivilizatsiyasi taraqqiyotining barcha bosqichlarida din har bir dindorning dunyoqarashi va turmush tarziga, umuman jamiyatdagi munosabatlarga ta’sir etuvchi muhim omillardan biri bo‘lgan va shunday bo‘lib qoladi. Har bir din gʻayritabiiy kuchlarga ishonish, xudoga yoki xudolarga uyushgan topinish va imonlilar tomonidan belgilab qoʻyilgan maʼlum qoidalar va qoidalarga rioya qilish zarurligiga asoslanadi. zamonaviy dunyoda ming yillar oldin bo'lgani kabi deyarli bir xil muhim rol o'ynaydi, chunki Amerika Gallup instituti tomonidan o'tkazilgan so'rovlarga ko'ra, 21-asrning boshlarida odamlarning 90% dan ortig'i Xudo yoki Xudoning mavjudligiga ishonishgan. yuqori kuchlar, va imonlilar soni yuqori rivojlangan mamlakatlarda va "uchinchi dunyo" mamlakatlarida taxminan bir xil. Zamonaviy dunyoda dinning roli hali ham katta ekanligi 20-asrda mashhur bo'lgan sekulyarizatsiya nazariyasini rad etadi, unga ko'ra dinning roli taraqqiyot rivojlanishiga teskari proportsionaldir. Bu nazariya tarafdorlari 21-asr boshlariga kelib ilmiy-texnikaviy taraqqiyot faqat rivojlanmagan mamlakatlarda yashovchi odamlarning yuqori kuchlarga ishonchini saqlab qolishlariga sabab boʻlishiga amin edilar. 20-asrning ikkinchi yarmida sekulyarizatsiya gipotezasi qisman tasdiqlandi, chunki aynan shu davrda ateizm va agnostitsizm nazariyasining millionlab tarafdorlari jadal rivojlanib, topildi, ammo 20-asr oxiri - 20-yillarning boshlari. 21-asr dindorlar sonining tez o'sishi va bir qator dinlarning rivojlanishi bilan ajralib turdi.