Takrorlash uchun savollar:
1.
Sertifikat nima? Sertifikatlashtirish – chi?
2.
Sertifikatlashtirish tizimi deganda nimani tushunasiz?
3.
Sertifikatlashtirishning qanday turlari bor?
4.
Sertifikatlashtiriluvchi mahsulotga nisbatan qanday talablar qoyiladi?
5.
Sertifikatlashtirish qanday tartibda amalga oshiriladi?
6.
Sertifikatlashtirishda qatnashuvchi tomonlarning javobgarliklari?
7.
Muvofiqlik belgisi deganda nimani tushunasiz?
8.
Sertifikatlashtirish ishlari qanday rasmiylashtiriladi?
9.
Akkreditlash bilan attestatlashning o‘zaro qanday farqi bor?
154
25-MAVZU:XORIJIY DAVLATLARDA
SERTIFIKATLASHTIRISH AMALIYOTI
REJA .
1.Xorijiy davlatlarda sertifikatlashtirish.
2.Standartlashtirish doirasi.
3.Muvofiklikni baxolash doirasi.
4.
Ma’lumot doirasida
Maxsulot, jarayon, xizmatlarning xavfsizligini nazorat qilish buyicha ishlar
butun jaxon amaliyotida utkaziladi. Xavfsizlikni nazorat qilishning bir kancha
tadbir va uslublari mavjud bulib, turli idora yoki tashkilotlar tomonidan
bajariladi.
Bu davlat nazorati maxsulotning sifatini nazorat qilish va xavfsizligini
ta’minlash uchun standart shartlariga rioya kilgan xolda sanitariya-gigienik,
maxsulotni qabul .qilishdagi bir kancha ishlarni olib boradi.
Kupgina davlatlarning qonuniyati maxsulotning anik turlari va guruxlariga
belgilangan shartlarida alohida qonunlaridan iborat buladi.
Standartlashtirish buyicha Fransuz uyushmasi (AFNOR)HHHr natijalariga
asosan Yevropa iktisodiy jamiyati a’zolari (YeES) va erkin savdo Yevropa
uyushmasi (YeAST) 5000 dan ortiq buyumlarni sertifikatlaydi, xamda
sertifikatsiyalashtirish buyicha 300 dan ortiq sertifikatlar va 700 dan ortiq
idoralarga ta’sir etadi.
Sertifikatsiyalashtirish 'rivojlangan va rivojlanib kelayotgan bir kancha
davlatlarda kullanilib. kelgan. Natijada, bu davlatlar milliy standartlari ga,
xamda boshka ta’sir etuvchi texnik me’yorlariga boglik bulmagan xolda
bozorlarini ximoya qilib kelishgan.
Turli davlatlarning u yoki bu maxsulotlarining standartlari va texnik
me’yorlari turlicha bulgan, xamda sertifikatsiyalashtirishni o’tkazish tartibida
xalkaro savdoda texnik tusiklarni keltirib chikargan. Shu sababli, eng muxnm
omillardan biri, xalkaro mikyosda jaxon bozorlarida xal kiluvchi rol uynashda
teng
xamkorlik
rakibini
ta’minlaydi.
Natijada,
maxsulot
va
sertifikatsiyalashtirish qonun-koydalariga standartlarning uygunlashuvi deyiladi.
Barcha mamlakatlarning sertifikatsiyalashtirish idoralaridan tashkari,
chegarada joylashgan maxsus xizmatga ega bulib, ular xayvon va xayvon
maxsulotlari veterinari, usimlik va ozik-ovkat maxsulotlari fito-sanitariyasi, tez
bo’ziluvchan maxsulotlar, uta xavfli kimyoviy moddalar, transport vositalari
ustidan turli nazorat ishlarini olib beradi.
.
Jaxon bozorlari savdosidagi qonun-qoidalarni yaratuvchi xalkaro tashkilot
muvofik bulgan mollarni tasdiklovchi usullarni kurib chiqadi. Unga tarif va
savdo buyicha Bosh bitam deyiladi (GATT). Bu bitim 1947 yildan ishlab
155
kelayapti.
Dostları ilə paylaş: |