Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari kafedrasi
Yüklə 1,42 Mb.
|
|
59-amaliy mashg’ulot
صدا و حرفSEDOVAHARFMATNI. Reja: “Sedo va harf ” matni. “Sedo va harf ” matnidagi so‘zlarning ma’nodoshini topng. “Sedo va harf ” matnidagi zid ma’noli so‘zlarni topng . “Sedo va harf ” matnidagi yangi so’zlarni o’zlashtirib, topshiriqlani bajaring. Sedo va harf matni. صدا و حرف همه زبان های دنیا از صدا ساخته می شود. صدا بوسیله اندامهای گفتار از قبیل : لب ها، زبان و جز آن به وجود می آید. مثلاً برای ساختن اول واژه " برف " لبها بسته میشود و سپس یک بار باز می شوند و برای ساختن صدا دوم آن دهان کاملاً باز می شود. هر زبانی صداهای مخصوص به خود دارد که ممکن است در زبان دیگر نباشد. مثلاً صدا اول واژه " قند" در زبان انگلسی وجود ندارد. و یا صدای اول و آخر واژه "زیز"* در زبان فارسی دیده نمی شود. صداهای هر زبان را می توان به دو گروه تقسیم کرد" ۱) واکه ها. ۲) همخوان ها . در زبان فارسی ۸ واکه و ۲۳ همخوان وجود دارد: –َ –ِ –ُ ... واکه هستند ولی ب، ل، م، ... همخوانند. واکه های زبان فاسی از لحاظ طول دو دسته اند: ۱) کوتاه، ۲) کِشیده. –َ –ِ –ُ واکه های کوتاه ولی آ، او، ای واکه های کشیده هستند. طول واکه های کشیده بیشتر از واکه های کوتاه است. مثلاً برای گفتن " کار " وقت بیشتری لازم داریم تا برای گفتن " کر " زیرا در اولی یک واکه کشیده است اما در دومی یک واکه کوتاه. حرف نشانه نوشتاری صداست. به سخن دیگر، صدا بوسیله حرف بر روی کاغذ می نویسیم. بنا بر این حرف، شکل نوشتاری صداست. صدارا می شنویم اما حرف را می بینیم. هر زبانی، شکلهای مخصوص برای صدای خود دارد . مثلاً صدای اول کلمه مادر را در انگلسی به صورت م* می نویسند. در خط فارسی برای بعضی از صداها چند نشانه یا حرف وجود دارد. مثلا برای صدای ز ، نشانه های ز، ذ، ض، ظ به کار میروند. البته هر یک از این حرف ها برای واژه مخصوص به کار می روند. مثلاً کلمه زرد را حتماً باید با " ز " نوشت. و کلمه ظهر را با " ظ " و واژه ذرت را " ذ " و واژه متضاد را با " ض". در خط فارسی –ُ –ِ –َ نوشته نمی شوند. مثلاً واژه زَرد که سه همخوان و یک واکه دارد ( ز، –َ، ر، د) به صورت زرد نوشته می شوند. یعنی فقط سه همخوان آن را می نویسند. و یا واژه متضاد را که ۴ همخوان و ۳ واکه دارد ( م، –ُ ، ت، –َ، ض، ا، د) بصورت متضاد می نویسند. یعنی از سه واکه فقط واکه کشیده نوشته می شود. بنا بر این، برای درس نوشتن فارسی باید متنهای فراوان خواند و املاء واژه ها را به خاطر سپرد. تمرین ۱: جواب سوال های زیر را به صورت جمله بنویسید. ۱. آیا صداها همه زبان ها مانند هم هستند؟ ۲. صدا چگونه بوجود می اید؟ ۳. آیا صدا و حرف یکی هستند؟ ۴. کدام واکه ها در خط فارسی دیده نمیشوند؟ ۵. در خط فارسی برای صدای س* چند حرف وجود دارد؟ آنها را بنویسید؟ ۶. واژه مترادف دکان چیست؟ آنرا بنویسید. ۷. در فارسی چند واکه کشیده وجود دارد؟ ۸. آیا درست است اگر بگوییم زبان از حرف ساخته می شود؟ چرا؟ ۹. در زبان شما چند همخوان وجود دارد؟ ۱۰. برای این که واژه های فارسی را درست بنویسیم ، چکار باید کرد؟ تمرین ٢: واژه های زیر را بدون واکه های کوتاه بنویسید. مُتَرادِف، اُستُخوان، مُتّحِد، حَرَکَت، گُذَشتَن، مُتأسِّفانه، دَوازدَه، مُوافِقَت، بَرایِ دُرُست نِوِشتَن، دَرسِ هِفدَهُم. مترادف
متضاد
تمرین ۳: به جای هر یک از واژه های زیر، مترادف آن را به کار ببرید. ۱. همه زبان های دنیا از صدا ساخته می شود. ۲. هر یک از زبان ها شکلهای مخصوص برای صدای خود دارد. ۳. طول واکه های کشیده زیاد تر از واکه های کوتاه است. ۴. واکه های فارسی به دو گوروه کوتاه و بلند تقسیم می شود. ۵. چون حرف نشانه نوشتاری صداست، بنا بر این صداها، واژه ها و جز آن را می توان نوشت. تمرین ۱٢٧: به جای هر یک از واژه های زیر متضاد آن را به کار ببرید. ۱) طول واکه های کوتاه کمتر از واکه های کشیده است. ۲) همه واکه های کوتاه در خط فارسی دیده نمی شود. ۳) روی واژه های درست خط بکشید. ۴) صدای ژ در زبان فارسی فراوان نیست. ۵) هر یک از حرف های فارسی در زبان ازبکی دیده می شود. تمرین۴: جمله های زیر را به صورت معلوم بنویسید. مثال: زبان از صدا ساخته می شود. (ساختن) Yüklə 1,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|