«Təsdiq edirəm»



Yüklə 12,9 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/17
tarix17.10.2019
ölçüsü12,9 Mb.
#29366
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17

               «Тясдиг едирям» 
__________________________________ 
__________________________________ 
__________________________________ 
      « ___ »  ___________  200_ – c_ ил 
 
_________________________________ иля  
груп мяшьяляси кечмяк цчцн 
ПЛАН-КОНСПЕКТ 
Мювзу: 14.  Фювгяладя щадисяляр заманы истещсал вя сосиал тяйинатлы обйектлярдя ишин 
                        дайаныглыьы. 
Тядрисин мягсяди: 
Обйектлярин ишинин дайаныглыьы (сабитлийи) щаггында анлайыш, 
фювгяладя  вязиййят  шяраитиндя  ишин  дайаныглыьынин  ясаслары, 
мащиййяти, йцксялтмя йоллары вя цсуллары барядя динляйиcиляря 
мялуматларын чатдырымасы. 
 
Мяшьялянин кечирилдийи йер:  Тядрис синифи 
 
Вахт: 2 саат. 
 
                        Тядрис суаллары вя тяхмини вахт бюлэцсц. 
Динляйиcилярин мяшьяляйя щазырлыьынын йохланылмасы – 5 дяг. 
 
1-cи тядрис суалы:  
Фювгяладя 
вязиййят 
шяраитиндя 
обйектлярдя 
ишин 
дайаныглыьынин ясаслары вя мащиййяти – 20 дяг; 
 
2-cи тядрис суалы:  
Дайаныглыьын    артырылмасы  мягсяди  иля  мцлки-мцдафия 
мцщяндис-техники тядбирляринин тяйинаты вя тятбиг олунмасы – 
30 дяг; 
 
3-cц тядрис суалы: 
Фювгяладя  щалларда  обйектлярин  ишинин  дайаныглыьынин  
йцксялтмя йоллары вя цсуллары– 30 дяг. 
 
Мяшьяляйя йекун вурулмасы – 5 дяг. 
 
Ядябиййат:        1) «Мцлки Мцдафия щаггында» Азярбайcан Республикасынын  
гануну 
                          2) Мцлки Мцдафия цзря норматив сянядляр. 
          3) Щ .Оcаговун « Мцлки мцдафия» китабы. 
 
Яйани вясаит:         Видеопройектор, стендляр. 
 
МЕТОДИКИ ЭЮСТЯРИШ 
Бу  мювзу  ММ  рящбяри  вя  ММ  гярарэащ  ряисляри  иля  груп  мяшьялясинин 
кечирилмяси цчцн нязярдя тутулур. 
Мяшьяляни апармаг цчцн мяшьяля рящбяри яввялcядян мювзу цзря нязярдя тутулан 
ядябиййаты, план вя схемляри щазырламалыдыр. 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
2
 
Дярс  кечириляcяк  мцдавимлярин  щансы  категорийадан  олдугларындан  асылы  олараг 
мяшьялянин рящбяри яввялcядян щансы суаллара даща чох фикир веряcяйини, щансы схем, 
плакат  вя  диэяр  яйани  васитялярдян  истифадя  едяcяйини  билмяли  вя  дярс  кечмяк  цчцн 
онлары щазырмалыдыр. 
 
1-cи тядрис суалы: Фювгяладя вязиййят шяраитиндя обйектлярдя ишин дайаныглыьынин 
ясаслары вя мащиййяти. 
 
Динc  вя  йа  мцщарибя  дюврцндя  мцмкцн  олан  зийан  вя  иткилярин  щяcминин 
максимум азалдылмасы мягсядиля тясяррцфат обйектляриндя ишин дайаныглыьынин тямин 
едилмяси  юлкянин  игтисадиййаты  иля  ялагядяр  ваcиб  мясялядир.  Бу  щямчинин  мцлки 
мцдафиянин гаршысында дуран ясас вязифялярдян бири сайылыр. 
Республикамызын  яразисиндяки  щяр  бир  обйект,  мцхтялиф  кортябии  щадисялярин,  о 
cцмлядян  дя  бунлардан  ян  фялакятлиси  олан  зялзялянин  тясир  даирясиня  дцшя  биляр. 
Йалныз  ону  гейд  едяк  ки,  юлкямизин  цмумян  щяр  йери 8 баладяк,  яразинин  дюрддя 
бири  гядяри  дя 9 баладяк  зялзяля  ещтималлы  сащяляр  сайылыр.  Йалныз 9 баллыг  зонада 
ящалинин 20%-и, сел тящлцкяли районларда ися 5%-дян чоху йашайыр. 
Бцтцн  бунларын  нятиcясиндя  йарана  биляcяк  динc  вя  мцщарибя  дюврляриндяки 
фювгяладя  щадисяляр  заманы  тясяррцфат  обйектляринин  зядялянмя  дяряcяси  няинки 
онларын  щансы  эцcдя  кортябии  щадися  районунда  йерляшдийиндян  щям  дя  бу 
обйектлярин мцдафияйя щазырлашмасы дяряcясиндян асылы олаcаг. 
Бу щазырлыьын мяьзини ися онун биналарын вя гурьуларын физики  давамлыьы да дахил 
олмагла,  бурада  ишин  сабитлийини  артырмаг  цчцн  эюрцлян  тядбирляр  тяшкил  едир.  Беля 
тядбирляр  эюрцлмцш  обйектляр,  нисбятян  аз  алаcаг,  шяхси  щей’ятин  мцдафияси  е’тибарлы 
олаcаг,  демяли,  обйекти  даща  гыса  мцддятдя  йенидян  ишя  салыб  лазыми  мящсуллары 
истещсал етмяйя хейли ялверишли имкан йаранаcагдыр. 
Фювгяладя  щадисяляр  заманы  обйектдя  ишин  сабитлийи  ня  демякдир  вя  онун 
йцксялдилмяси нядян ибарятдир? 
Обйектдя  ишин  дайаныглыьы – обйектин  гязалара,  кортябии  щадисяляря  вя  мцасир 
силащларын зядяляйиcи тясириня давам эятирмяси, бунларын тясири шяраитиндя беля, планда 
нязярдя  тутулмуш  щяcмдя  мящсул  бурахмасы,  мцщяндис-техники  аваданлыьы  зяиф, 
йахуд,  орта  дяряcядя  зядяляндикдя  истещсалын  мцмкцн  гядяр  тез  бярпа  олунмасы 
габилиййятиня дейилир. 
Мадди немятляр истещсал едилмяйян обйектлярин (няглиййат, рабитя, сящиййя, тядрис 
мцяссисяляри  вя  с.)  ишинин  дайаныглыьы  дейилдикдя  ися,  онларын  фювгяладя  щадисяляр 
заманы юз функсийаларын йериня йетирмяси баcарыьы нязярдя тутулур. 
Ишин  сабитлийинин  йцксялдилмяси  ися,  обйектлярин  мящз  бу  габилиййятинин  вя 
имканларын  артырылыб  мцвафиг  норматив  сянядлярин  тялябляри  сявиййясиня 
чатдырылмасындан  ибарятдир.  Ишин  дайанаглыьынын  артырылмасы  цчцн  обйектлярдя  щяля 
яввялcядян  мцщяндис-техники  технолоъи  вя  тяшкилати  тядбирляр  комплекси  ишляниб 
щазырланыр  вя  вахтында  щяйата  кечирилир.  Беля  тядбирлярин  эюрцлмясиндя  ясас  конкрет 
мягсядляр ашаьыдакылардыр: 

Истещсалат гязаларынын гаршысыны алмаг; 

гязалар,  тябии  фялакятляр  вахты,  щабеля  мцасир  силащларын  тясири  нятиcясиндя  баш 
веря биляcяк итки вя зяряри азалтмаг; 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
3

фялакятлярин,  гязаларын,  еляcя  дя  дцшмян  щцcуму  нятиcяляринин  тез  арадан 
галдырылмасына шяраит йаратмаг; 

позулмуш  истещсал  просесинин  гыса  мцддятдя  бярпа  олунмасы  имканыны  ялдя 
етмяк; 

екстремал  шяраитдя  ишчилярин,  онларын  аиля  цзвляринин  нормал  щяйат  шяраитини 
тямин етмяк. 
Фювгяладя  щадисяляр  заманы  истещсал  обйектляриндя  вя  сащяляриндя  ишин 
дайаныглыьынын  артырылмасы  чох  олдуьу  гядяр,  щям  дя  эениш  сащяли  вя  мцряккяб  бир 
проблемдир.  Бурада  истещсалатларын  яразидя  дцзэцн  йерляшдирилмяси,  явязедиcи 
истещсалат вя мцяссисялярин йарадылмасы, етибарлы мадди-техники тяcщизатын, няглиййат 
ялагяляринин  тямин  олунмасы,  ялавя  йанаcаг  нювцня,  диэяр  хаммал  вя 
технолоэийалара кечмяк цчцн щазырлыг тядбирляриндян башламыш, обйектлярдя ишчилярин 
мцдафия  едилмясиня,  фялакят  нятиcяляринин  арадан  галдырылмасынадяк  мцхтялиф  ишляр 
аиддир. Бунларын бир гисминин щяля обйектлярин лайищяляшдирилмяси вя тикилмяси вахты, 
диэярляринин  ися  сонрадан  йериня  йетирилмяси  нязярдя  тутулур.  Бцтцн  бу  тядбирляр 
сялащиййятли органлар тяряфиндян тясдиг едилмиш норматив сянядляря уйьун олараг иcра 
едилир.  
 
2-cц тядрис суалы: 
Дайаныглыьын  артырылмасы мягсяди иля мцлки-мцдафия 
мцщяндис-техники тядбирляринин тяйинаты вя тятбиг олунмасы. 
 
Мцлки  Мцдафия  органларынын  вязифяси  истещсалатын  тяркиб  щиссяляринин-ишчи 
гцввясинин,  аваданлыгларын,  хаммалын,  щазыр  мящсулларын  мцдафиясиня  йюнялдилмиш 
мцщяндис-техники  вя  диэяр  тядбирлярин  ишляниб  щазырланмасы  вя  йериня  йетирилмясиндя 
иштирак етмякдир. 
Фювгяладя  щадисяляр  заманы  обйектдя  ишин  дайаныглыьыны  артыран  тядбирляр 
комплексиндя  мцщяндис  техники  тядбирлярин  йериня  йетирилмяси  хцсусян  бюйцк 
ящямиййятя  маликдир.  Йухарыда  дейилдийи  кими,  беля  тядбирляр  бина  вя  гурьуларын, 
коммуникасийаларын  мцхтялиф  даьыдыcы  тясирляря  физики  давамлыьынын  артырмаг  цчцн 
эюрцлцр. 
Йени мцяссисяляр, диэяр мцхтялиф обйектляр лайищяляшдириляркян вя тикиляркян йериня 
йетирилян мцщяндис-техники тядбирляр даща сямяряли вя игтисади cящятдян хейли сярфяли 
олур. 
Бу  заман  илк  нювбядя,  обйектин  яразисиндя  бина  вя  гурьуларын  йерини  зоналар 
цзря планлашдырмаг, йяни истещсалат гурьуларыны, амбарлары, завод идаряси биналарыны 
вя  диэяр  мцхтялиф  мягсядли  тикилиляри  айры-айры  груплар  шяклиндя  (зоналарла) 
йерляшдирмяк  нязярдя  тутулур.  Хцсусян  партлайыш  тящлцкяли  сехляри,  лабораторийалары, 
эцcлц  тясирли  зящярли  маддя  тутумларыны  айрыcа  йерляшдирмяк  ваcиб  сайылыр.  Тяcрцбя 
эюстярир  ки,  бцтцн  бунлар  щям  дя  гязалар,  даьыдыcы  кортябии  щадисяляр,  башга  кянар 
тясирляр  шяраитиндя  икинcи  зядяляйиcи  амилляр  тюрямясинин,  учгун  галаглары 
йаранмасынын хейли дяряcядя гаршысыны алыр. 
Обйектляр  тикилян  дюврдя  щямчинин  орада  ишляйяcяк  ишчилярин  мцдафияси  (ММ 
мцдафия гурьуларынын тикилмяси вя с.) мясяляляри дя щялл едилир. 
Фяалиййятдя олан обйектлярдя ися беля тядбирляр мцяссисялярин йенидян гурулмасы 
вахты вя итещсалатын тякмилляшдирилмяси гайдасы иля щяйата кечирилир. 
Арашдырма  заманы  обйектин  истещсал  просесиндя  иштирак  едян  елементляринин 
мювcцд  вязиййяти  мцасир  силащларын  бцтцн  зящярляйиcи  амилляриня,  икинcи  амилляря, 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
4
щабеля  ещтимал  едилян  кортябии  щадисяляринин  тя’сириня  давамлыг  бахымындан 
гиймятляндирилиб  тяйин  едилир.  Бундан  мягсяд – обйектин  истещсал  фяалиййятиндя  ян 
зяиф сащяляри ашкара чыхармаг вя онларын етибарлыьыны, еляcя дя бцтцнлцкля мцяссисянин 
сабит  ишини  тямин  етмяк  цчцн  тяляб  олунан  мцщяндис-техники,  технолоъи  вя  тяшкилати 
тядбирляри мцяййянляшдирмякдир. 
Мцщяндис  техники  тядбирляр:    обйектдяки  биналарын,  гурьуларын,  аваданлыьын  вя 
коммуникасийаларын  зядяляйиcи  тясирляря  физики  давамлыьыны  артырмаг  цчцн  эюрцлян 
тядбирлярдир. 
Технолоъи  тядбирляр:  икинcи  зядяляйиcи  амилляр  йаранмасы  ещтималынын  гаршысыны 
алмаг мягсядиля обйектдя технолоъи реъимин дяйишдирилмяси нязярдя тутулур. 
Тяшкилаты тядбирляр: фювгяладя щадисяляр заманы йаранан шяраитдя обйектдя мцлки 
мцдафия гярарэащынын, гцввялярин, щабеля ишчилярин ян сямяряли фяалиййят гайдаларыны 
мцяййян етмякдян ибарятдир. 
Мящз  бцтцн  бу  тядбирляри  конкретляшдирмяк  цчцн  апарылан  арашдырмалар 
мцтяхяссисляр тярфиндян хцсуси методика цзря вя мцвафиг щесаблама cядвялляриндян 
истифадя едилмякля апарылыр. 
Ону да гейд етмяк лазымдыр ки, эюрцляcяк мцщяндис техники тядбирлярин щяcми вя 
характери обйектин ваcиблийиндян, динc  вя мцщарибя дюврляриндяки фювгяладя щаллар 
заманы  йарана  биляcяк  тящлцкянин  дяряcяси  бахымындан  щарада  йерляшдийиндян, 
ишчилярин сайындан вя диэяр шяртлярдян асылы олур. 
Щятта  ейни  бир  яразидя  йерляшян  мцясисяляр  беля,  юзляринин  тяйинатына,  истещсалат 
просесинин  характериня,  иш  шяраитиня  вя  с.  эюря  бир  бириндян  хейли  фярглянирляр.  Буна 
эюря  дя  бцтцн  обйектляр  цчцн  йарарлы  олан  ейни  бир  щяcмдя  ишлярин  сийащысыны  тяртиб 
етмяк,  ялбят  ки,  мцмкцн  дейил.  Щяр  бир  мцяссисядя  эюрцлмяли  мцщяндис-техники 
тядбирляр  конкрет  шяраитдян  асылы  олараг  мцяййян  едилир.  Лакин  беля  тядбирлярин  бир 
гисми бцтцн обйектляр цсцн цмуми сайылыр вя бунлар щяр бир обйектдя йериня йетириля 
биляр.  
Сцлщ  дюврцндя  идаряетмя  цчцн  инзибати  хидмят  биналарында,  диспетчер 
мянтягяляриндя  вя  диэяр  отагларда  йерляшдирилмиш  техники  рабитя  васитяляри,  нязарят-
юлчц  cищазлары,  мясафядян  идаряетмя  апаратлары  вя  саир  cищазлар  ишядилир.  Ясас 
идаряетмя  васитяляри  сайылан  бу  аваданлыглар  мцдафия  цчцн  нязярдя  тутулмамыш 
биналарда  гойулдуьуна  эюря  адятян  кифайят  дяряcядя  физики  давамлылыьа  малик 
олмурлар.  Щямин  аваданлыг  йерляшдирилян  тикилиляр  обйектин  ясас  истещсал 
гурьуларындан даща тез сырадан чыха биляр, бу ися мцяссисядя идаряетмянин итирилмяси 
вя истещсалын позулмасы иля нятиcяляняр. 
Буна эюря дя мцщарибя дюврцндя мцяссисянин фяалиййятинин етибарлы сурятдя идаря 
едилмяси  цчцн  бурадакы  сыьынаcагларын  бириндя  обйектин  идаряетмя  мянтягяси 
йарадылыб, лазыми рабитя вя хябярдарлыг васитяляриля тямин едилмялидир. 
Идаряетмянин дайаныглыьыны артырмаг мягсядиля беля мцщяндис-техники тядбирлярля 
йанашы  тяшкилаты  тядбирляр  дя  нязярдя  тутулур:  ишчилярин  мцхтялиф  нювлярдя  ишляйяcяк 
груплара айрылыр, бу груплары (нювбяляри) обйектдя ишляйяркян вя тящлцкясиз сащялярдя 
динcяляркян  идаря  етмяк  цчцн  онларын  сайына  мцвафиг  идаряетмя  груплары,  диэяр 
оператив груплар тяшкил едилиб фяалиййятя щазырланыр. 
Йанаcаг, эцcлц тясирли кимйяви маддяляр истещсал едилян вя диэяр йцксяк тящлцкяли 
заводларда  бу  тядбирляр  обйектин  динc  вя  мцщарибя  дюврляриндя  ММ  планында 
нязярдя  тутулур.  Бурада  ещтимал  олунан  гязаларын,  щабеля  йарана  биляcяк  икинcи 
зядяляйиcи  амллярин  характери  вя  мигйасы  эюстярилир,  адамларын  вя  мадди  сярвятлярин 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
5
хилас  едилмяси  цзря  тядбирляр,  гяза  нятиcяляринин  арадан  галдырылмасы  йоллары  вя 
цсуллары, бу заман ихтисаслашдырылмыш групларын, хиласедиcи, йаньынсюндцрян дястялярин 
фяалиййят гайдасы мцяййян едилир. 
ЭТЗМ ишлядилян вя онларын бухарлары иля зящярлянмя тящлцкяси олан отагларда 
автомат нейтраллашдырма гурьусу гойулур. Зярярли бухарлар мцяййян тящлцкяли 
консентрасийайа чатанда гурьу автоматик сурятдя ишя гошулараг дегазасийа майеси 
чиляйиб, зящярли маддяляри нейтраллашдырыр. Истещсал обйектляриндя, мцряккяб 
технолоъи гурьуларда гязалар адятян йаньынларла мцшайят олунур. Йаньын 
тящлцкясизлийини артырмагдан ютрц обйектдяки алыша билян мцхтялиф биналарын 
диварларына, конструксийа- 
ларын сятщиня одадавамлы бойаг чякилир,  йахуд суперфосфат мящлулундан суваг 
вурулур. 
Мцщарибя  вя  динc  дюврцндяки  фювгяладя  щаллар  заманы  обйектляр  тамамиля,  эцcлц 
сурятдя,  орта  вя  зяиф  дяряcялярдя  даьынтылара  мяруз  гала  биляр.  Тамамиля  вя  эцcлц 
даьылдылмыш  обйектлярдя,  хцсусян  мцщарибя  дюврцндя  истещсалын  бярпа  едилмясиня 
cящдляр эюстярилмяси адятян мягсядяуйьун сайылмыр, чцнки, игтисади cящятдян юзцнц 
доьрултмур.  Орта вя  зяиф  дяряcядя  зядялянян  мцяссисялярдя  ися  мцщарибя  дюврцндя 
беля,  мящсул  бурахылышын  бярпа  олунмасы  реал  сайылыр,  лакин  о  шяртля  ки,  бу  ишляря 
обйектин юзц вя онун шяхси щейяти яввялcядян щазырлашмыш олсун. 
Истещсалатын бярпа едилмяси планлары вя лайищяляри адятян ики вариантда зяиф вя орта 
дяряcялярдя  зядялянмя    щаллары  цчцн  тяртиб  олунур.  Бу  заман  щяр  ики  шяраит  цзря 
илкнювбяли бярпаетмя ишляринин характери вя щяcмляри мцяййянляшдирилир, тяляб едиляcяк 
ишчи  гцввяси,  материаллар,  аваданлыг  вя  с.  щабеля  онларын  гиймяти  щесабланыр,  бярпа 
мцддятляри эюстярилир. Бу заман о да нязяря алыныр ки, бязи щалларда обйектин бярпа 
едилмяси  мцвяггяти  характер  дашйа  биляр.  Буна  эюря  дя  ян  ваcиб  мящсулларын  гыса 
мцддятдя  истещсалына  наил  олмаг  мягсядиля  мцвафиг  норматив  сянядлярин 
тялябляриндян  мцяййян  дяряcядя  кянара  чыхма  щалларына  йол  вермяк  мцмкцндцр. 
Бярпа  мцддятлярини  азалтмагдан  ютрц  щямчинин  санядляшдирилмиш  тикинти 
щиссяляриндян,  йцнэцл  каркаслардан,  саламат  галмыш  конструксийалардан  да  эениш 
истифадя олунур. 
Мцяссисянин  бярпа  олунмасы  цчцн  ясас  шяртлярдян  бири  дя  яввялcядян  ишляниб 
щазырланмыш лайищялярин, тикинти цзря вя техники сянядлярин горунуб сахланмасыдыр. 
Беляликля,  динc  вя  мцщарибя  дюврляриндя  екстремал  шяраитдя  игтисадийат 
обйектляриндя  ишин  дайаныглыьынин  йцксялдилмяси  цзря  тядбирляр  ишчилярин  е’тибарлы 
мцдафиясиня,  хиласетмя  ишляринин  гыса  мцддятдя  иcрасы,  истещсалын  бярпа  олунмасына 
йюнялдилмякля  бярабяр,  щямчинин  динc  дюврдя  дя  истещсалат  гязалары  ещтималынын 
азалдылмасы  вя  гяза  нятиcяляринн  мящдудлашдырылмасы  цчцн  бюйцк  ящямиййятя 
маликдир. 
 
3-cи тядрис суалы: Фювгяладя щалларда обйектлярин ишинин дайаныглыьынин  йцксялтмя         
                            йоллары вя цсуллары. 
Фювгяладя  щадисяляр  заманы  ишин  дайаныглыьыны  йцксялдян  конкрет  тядбирляри 
мцяййян  етмякдян  ютрц  яввялcя  обйектдя  бу  сащя  цзря  арашдырмалар  (тядгигатлар) 
апарылыр. 
Мцвафиг  тяшкилатлар тяряфиндян  апарылан арашдырмалар  эюстярир  ки,  динc дюврцндя 
истещсалат гязаларынын  хейли  бир  гисми  «инсан  амили»  сайясиндя  баш  верир,  йяни  сябяб 
ишчинин юз вязифясинин ющдясиндян эяля билмямяси, йахуд юз ишиня, технолоъи реъимин, 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
6
истещсалат тялиматы тялябляринин иcрасына сящлянкарлыгла йанашмасыдыр. Бах, буна эюря 
дя  обйектлярдя  щяр  бир  ишчийя  истещсалатда  юзцнц  щифзетмя  щиссинин  ашыланмасы  гяза 
ещтималыны  азалтмаьын  вя  цмумиййятля  тящлцкясизлийин  артырылмасы  йолларындан  бири 
сайылмалыдыр. 
Характериня эюря беля тядбирляр груплашдырылыр, бунлара бязян, ишин дайаныглыьынин 
йцксялдилмяси йоллары вя йа истигамятляри  дейилир.  
Бунлар ашаьыдакылардыр: 
1.  фювгяладя щаллар заманы ишчилярин мцдафиясинин тямин едилмяси; 
2.  обйектин  ян  ваcиб  елементляринин  мющкямлийинин  артырылмасы  вя  технолоъи 
просесин тякмилляшдирилмяси; 
3.  мадди техники тяcщизатын дайаныглыьынын артырылмасы; 
4.  екстремал шяраитдя обйектин идаряетмя системинин етибарлыьынын йцксялдилмяси; 
5.  мцясядя  истещсалат  гязалары  баш  вермяси,  икинcи  зядяляйиcи  амилляр  тюрямяси 
ещтималыны вя онларын зярярини азалтмаг цзря тядбирлярин ишляниб щазырланмасы; 
6.  обйектдя истещсалын бярпа едилмяси цчцн щазырлыг эюрцлмяси. 
Бу тядбирляр ясасян яввялcядян ишляниб йериня йетирилир. Билаваситя фювгяладя щаллар 
заманы  эюрцлмяли  олан  ямялиййатлар  ися  габагcадан  планлашдырылыр,  онларын  дярщал 
иcрасы цчцн щазырлыг эюрцлцр. 
Щямин тядбирлярин мащиййятини нязярдян кечиряк: 
А)  Ишчилярин  мцдафияси  щяр  щансы  бир  обйектдя  ишин  дайаныглыьынын  йцксялтмяйин  ян 
ваcиб амилляридир, чцнки айдындыр ки, ишчи гцввяси олмадан щеч бир истещсалат мцмкцн 
дейил. Бу мягсядля эюрцлян мцщяндис-техники тядбирлярин ян башлыcасы бцтцн ишчилярин 
ММ  гурьулары  иля  тямин  едилмясидир.  Тялиматда  эюстярилир,  дяряcяли  шящярлярдя  вя 
мцщарибя  дюврцндя  даща  cидди  тящлцкя  йаранан  сащялярдя  ишини  давам  етдирян 
мцяссялярин  ишчиляри    сыьыныcагла,  галан  бцтцн  ящали  ися  далдаланаcагла  тямин 
едилмялидир. 
Б) Обйектин ян ваcиб елементляринин, бина вя гурьуларын мющкямлийинин артырылмасы 
– бурадакы аваданлыьы, дязэащлары, техноэен хятляри мцдафия цчцн ваcибдир. Мя’лум 
олдуьу  кими  тикилян  сянайе  биналары  вя  гурьуларынын  цмуми  сабитлийи  щиссялярин 
аьырлыьына вя кцляк нятиcясиндя йаранаcаг ялавя йцкляря щесабланыр. 
В)  Мадди-техники  тяcщизат,  обйектдя  тяcщизатын  дайаныглыьы  хаммал,  материал, 
комплектляшдириcи  щиссяляр,  аваданлыг  вя  йанаcаг  ещтийатларыны  йаратмагла  артырылыр. 
Бунлар щям истещсалы давам етдирмяк, щям дя фювгяладя щалларда позуларса, онун 
бярпасы цчцн нязярдя тутулур. Азалмайан ещтийатлар щалында тядарцк эюрцлян щямин 
материалларын мигдары назирликлярин щяр бир обйект цчцн тясдиг етдийи нормалар цзря 
мцяййян олунур. 
Мцхтялиф йерлярдяки мал эюндярян тяшктлатларла истещсал ялагяляринин вариантларыны 
щазырламаг,  диэяр  мцяссисялярдян  алынан  бир  сыра  ян  ваcиб  щиссялярин,  говшагларын 
обйектин юзцндяcя истещсал олунмасы вя с. тядбярляр дя ишин дайаныглыьыны артырар. 
Щазыр мящсулларын вахтында вя дярщал истещлакчыйа эюндярилмяси дя чох ваcибдир. 
Хцсусян,  нефтайырма,  кимйа  мцяссисяляриндя  щазыр  мящсулун  йыьылыб  галмасы  щям 
обйектин юзц, щям дя гоншу обйектляр вя йашайыш сащяляри цчцн cидди горху йарадар, 
икинcи зядяляйиcи амиллярин ян горхулу мянбяйиня чевриля биляр. 
Г)  Екстремал  шяраитдя  обйектдя  истещсал  просесинин  вя  ММ  идаря  етмяк  рящбяр 
щей’ятин  фяалиййятиндя  ясас  вя  ян  мясулиййятли  ишдир.  Идаряетмя  просеси  щяр  cцр 
щалларда ишчиляря, ММ дястяляриня даим рящбярлик едилмясини нязярдя тутур, ясас тяляб 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

 
7
ися  онун  фасилясизлийидир.  Идаряетмянин  рящбяр  щейят  рабитя  вя  хябярдарлыг 
васитяляриндян истифадя етмякля щяйата кечирир. 
Д) Мцясисялярдя истещсал гязаларыны вя икинcи зядяляйиcи амилляр ещтималыны азалтмаг 
цзря тядбирляр адятян бирэя щазырланыб йериня йетирилир. 
Е) Обйектдя позулмуш истещсалын бярпа олунмасы цчцн щазырлыг эюрцлмяси. Йухарыда 
дейилдийи  кими,  обйектин  мящсул  бурахмаьа  гыса  мцддятдя  щазырланмасы  имканы 
онун  ишинин  сабитлийинин  ваcиб  эюстяриcисидир.  Беля  щазырлыг  ня  дяряcядя  йцксякдирся, 
щяр щансы бир сябябдян зядяляндикдян сонра мцяссисядя истещсал просеси бир огядяр 
тез бярпа олунар. 
Щямин  ишляри  обйектин  рящбяри  тяшкил  едир.  Бу  мягсядля  онун  ямриня  ясасян 
мцхтялиф  сащяляр  цзря  (мясялян,  бина  вя  гурьуларын,  технолоъи  авданлыьын,  енеръи 
тяcщизатынын,  диэяр  тяcщизат  вя  няглиййатын  етибарлыьыны  тяйин  етмяк  цчцн)  мцвафиг 
арашдырма  груплары  йарадылыр,  онларын  конкрет  вязифяляри  вя  иш  програмлары 
мйяййянляшдирилир.  Бу  груплара  мцяссисянин  мцтяхяссисляри  иля  йанаш  елми  тядгигат 
идаряляринин  ямякдашлары  да  cялб  олуна  биляр.  Тядбирляр  игтисади  cящятдян  о  заман 
ясасландырылмыш  щесаб  едилир  ки,  онлар  ейни  заманда  яминаманлыг  дюврцндя  дя 
обйектин 
гязасыз 
фяалиййятинин 
тя’мин 
олунмасына, 
ямяк 
шяраитинин 
йахшылашдырылмасына вя истещсал просесинин тякмилляшдирилмясиня хидмят едир. 
Беля  арашдырмалар  нятиcясиндя  ики  cцр  план  тяртиб  едилир:  биринcиси,  динc  дюврцндя 
обйектдя ишин дайаныглыьынин йцксялдилмяси цзря тядбирляр планы вя икинcиси, мцщарибя 
тящлцкяси йаранан дюврдя обйектдя ишин сабитлийини артырмаг цзря тядбирляр планыдыр. 
Обйектин  рящбяри  тяряфиндян  тясдиг  едилиб  йухары  идаряляр,  назирликлярля 
разылашдырыландан сонра биринcи пландакы тядбирляр обйектин игтисади вя сосиал инкишафы 
цзря перспектив планлара, икинcи сяняддяки ишляр ися мцяссисянин мцщарибя дюврц цчцн 
мцлки мцдафия планына дахил едилир. 
 
______________________________________  
                                             «______________» 
 
 
 
 
 
Behruz Melikov
Behruz Melikov

               «Тясдиг едирям» 
__________________________________ 
__________________________________ 
__________________________________ 
      « ___ »  ___________  200_ – c_ ил 
 
_________________________________ иля 
груп мяшьяляси кечмяк цчцн 
ПЛАН-КОНСПЕКТ 
 
Мювзу-15: 
Дцшмян  мцасир  гырьын  васитяляри  ишлядян  шяраитдя  Мцлки 
Мцдафиянин щярби вязиййятя кечирилмяси. 
Тядрисин мягсяди: 
Обйектин  динc  шяраитдян  мцщарибя  шяраитиня  кечирилмяси 
заманы  щяйата  кечириляcяк  тядбирляри  шярщ  етмякля, 
динляйиcиляря бу сащядя ямяли вярдишляр ашыламаг. 
 
Yüklə 12,9 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin