Tetrafosfor geptasulfid asosida boradigan oksidlanish-qaytarilish jarayonini turli XIL metodlar yordamida reaksiya tenglamasini tenglashtirish usullari
Yüklə 149,23 Kb.
|
|
P4S7ning β-strukturasiga asosan valentliklar:2 dona fosfor V; 2 dona fosfor III; 7 dona oltingugurt II [1][2]
Oksidlanish darajasida yuqoridagi kabi +,- ishoralarni nisbiy elektromanfiylikdan aniqlandi. Ushbu moddaning β -strukturasida fosfor-fosfor bog` (ko`prik) mavjudligi sababli: 1 dona fosfor +5; 1 dona fosfor +4; 1 dona fosfor +3; 1 dona fosfor +2; 7 dona oltingugurt -2 oksidlanish darajalarni namoyon etdi.[5] +5 +5
+4 +5 P-1ĕ P 1 1ta fosfor atomi 1 dona elektron berib +3 +5 P-2ĕ P 2 62 3 1ta fosfor atomi 2 dona elektron berib +2 +5 P-3ĕ P 3 1ta fosfor atomi 3 dona elektron berib qaytaruvchi -2 +6
+5 +2 N+3ĕ N 3 62 1ta azot atomi 3 ta elektron qabul qilib – oksidlovchi 3P4S7+62HNO3+8H2O=12H3PO4+21H2SO4+62NO 3-usul: Quyidagi reaksiya tenglamasida P4S7ning oksidlanish darajasini aniqlashda P4S7ning strukturasini yozmagan holda, fosfor va oltingugurt nisbiy elektromanfiyliklari asosida + yoki – ishora topib olinadi, so`ngra jami oksidlanish darajalaridan 2 noma`lum tenglama tuzib, aniqlanadi. P4S7+HNO3+H2O H3PO4+H2SO4+NO N.E.M(P)=2.1, N.E.M(S)=2.5 [3] Nisbiy elektromanfiyligi katta bo`lgan element atomi nisbiy elektromanfiyligi kichik bo`lgan element atomidan elektronga moyilligi yuqori bo`lganligi sababli elektron tortib oladi. Nisbiy elektromanfiyligi kichik bo`lgan element atomi elektronini berib + ishora, nisbiy elektromanfiyligi katta bo`lgan element atomi elektronni olib – ishorali oksidlanish darajalarni namoyon etadi. Demak, oltingugurt – ishorali, fosfor esa + ishorali oksidlanish darajlarni namoyon etgan. Oltingugurtning – ishorali oksidlanish darajasi yagona –2. Fosforniki esa +3 va +5 oksidlanish darajalari mavjudligidan foydalanib tenglama tuzib olamiz. 7*2=14ĕ 4P 7S 4ta fosfordan 7ta oltingugurt jami 14 dona elektron oldi. Fosforning +3 va +5 oksidlanish darajalarida X va Y dona bor deb olamiz. X+Y=4 +3 va +5 oksidlanish darajadagi fosforlar yig`indisi 4 +3X+5Y=14 +3 va +5 oksidlanish darajadagi fosforlarning barchasi 14 dona elektron bergan X+Y=4 *3 3X+3Y=12 (-) +3X-3X+5Y-3Y=14-12 +3X+5Y=14 +3X+5Y=14 2Y=2; Y=1; X=3 [7] Tenglama natijasiga ko`ra +3 oksidlanish darajadagi fosfordan 3, +5 oksidlanish darajadagi fosfordan 1 dona bor ekan. +5 +5 P 0ĕ P 0 1ta fosfor atomlarida o`zgarish bo`lmaydi +3 +5 3P-6ĕ 3P 6 2ta fosfor atomi 6 dona elektron berib 62 3 qaytaruvchi -2 +6 7S-56ĕ 7S 56 7ta oltingugurt atomi 56 dona elektron berib +5 +2 N+3ĕ N 3 62 1ta azot atomi 3 ta elektron qabul qilib – oksidlovchi 3P4S7+62HNO3+8H2O=12H3PO4+21H2SO4+62NO Yüklə 149,23 Kb. Dostları ilə paylaş:
|