Texnologik jarayonlarni avtomatlashtirish va modellashtirish

Suv bugining agregat xolatini uzgarish (kondensatsiyalanish) jarayonining matematik ifodasi
Reaktor kobigi devorida xarorati t_kn bulgan kondensat xosil buladi. Kondensat xarorati kobikdagi bugning bosimiga R_b boglik bulib, ushbu bogliklikni umumiy kurinishda kuyidagicha yozish mumkin
t_kn = ( R_b) .
Bu bogliklikni anik kurinishini, ushbu parametrlar orasidagi bogliklikning jadval kiymatlaridan foydalanib, eksperimental statistik modellashtirish usulini kullab olish mumkin. Agar kobikdagi kizdiruvchi suv bugining doimiy bosimi R_b  400 kPa bulsa, uni kondensatsiyalanish xarorati (5-19) emprik tenglama buyicha xisoblanishi mumkin
t_kn = 86 + 0.15 R_b .
Suv bugining agregat xolatini uzgarish (kondensatsiyalanish) jarayonining matematik tavsifi 5.3 bandda keltirilgan.


Reaktor ishchi xajmi devorini isish jarayonining
matematik ifodasi
Reaktor ishchi xajmi devorida issiklikni yigilishi, ya’ni devor issikligini uzgarish jarayoni, devorga berilayotgan Q_kel va u orkali suyuklikka uzatilayotgan Q_ket issikliklar farkiga boglik
dQ_d / d = Q_kel - Q_ket , (5-28)
Reaktor devori issikligini kuyidagi ifoda buyicha xisoblash mumkin
Q_d = _d V_d s_d t_d , (5-29)
bu erda V_d – issiklik utkazuvchi devor xajmi; t_d – devor xarorati; _d va s_d – devor materialining zichligi va solishtirma issiklik sigimit.
Suv bugining devorga berayotgan issikligi
Q_kel = ₁ F₁ (t_kn - t_d1) , (5-30)
bu erda ₁ – kondensat katlamidan devorga issiklik berish koeffitsienti; F₁- devorni issiklik utkazish yuzasi (tashki tomoni).
Devor orkali suyuklikka berilayotgan issiklik mikdori
Q_kel = ₂ F₂ (t_d2 – t_s), (5-31)
bu erda ₂ – devordan moddaga issiklik berish koeffitsienti: F₂ – devorni issiklik utkazish yuzasi (ichki tomoni); t_s – modda xarorati.
YUkorida keltirilgan (5-29), (5-30) va (5-31) ifodalarni xisobga olib, kuyidagi tenglamani olamiz:
V_d _d s_d dt_d / d = ₁ F₁ (t_kn - t_d1) - ₂ F₂ (t_d2 – t_s)
yoki ushbu tenglamani devor xaroratiga t_d nisbatan echib, idish devorini isish jarayonining matematik ifodasini olamiz:
dt_d / d = [₁ F₁ (t_kn - t_d1) - ₂ F₂ (t_d2 – t_s )] /(_dV_d c_d) . (5-32)
Agar reaktorning issiklik uzatish yuzasi trubkalardan iborat bulsa, u xolda trubkalar devori xaroratining vakt buyicha uzgarishini ifodalovchi (5-15) tenglamadan foydalanish mumkin.