Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
21.8-rasm.
Reversiv asinxron elektr dvigatelni boshqarish prinsipial elektr sxemasi. dastur qurilmalarining ishlash (ulanish) diagrammalari, PES ga kiruvchi elem entlar ro ‘yxati. PES ning tuzilishini aniq misollar asosida mufassalroq qarab chiqamiz (21.7-rasm ). A sinxron elektr dvigatel SB2 tugm achani bosib ishga tushiriladi. Bunda magnit yuritkich KM chulg‘amining ta ’m inot (manba) zanjiri ulanadi. Yurgizib yuborgich ishlaganda uning kuch zanjiridagi k o n ta k tla ri elektr dvigatelni ulaydi, boshqarish zanjirida esa SB2 tugm achani blokirovkalaydi (to ‘sadi). SB1 tugm acha bosilib elektr dvigatel uziladi, bu tugm acha yurgizib yuborgich chulg‘am i m anba zanjirini uzadi. Elektr dvigatelni ortiqcha yuklanishlardan himoya qilish uchun KK1 va KK2 issiqlik relelaridan foydalaniladi, ularning isitish elementlari kuch zanjirining ikkita fazasiga ulangan, kontaktlar esa yurgizib yuborgich chulg‘ami m anba zanjiriga ulangan. Elektr dvigatel va boshqarish zanjirlari qisqa tutashuvdan F U saqlagichlar yordamida himoya qilinadi. SA rubilnik m anba (va boshqarish zanjirlari)ni kuzatish ham da ta ’minlash vaqtida uzib q o ‘yish uchun m o‘ljallangan. Neytrali yerga ulangan uch fazali zanjirlarda boshqarish zanjirlari 220V li faza kuchlari bilan ta ’minlanadi. Reversiv asinxron elektr dvigatel (21.8-rasm) uchta tugmacha orqali boshqariladi: SB1 (,,T o‘x ta“ ), SB2 (,,01g‘a “ ), SB3 („O rqaga"). SB2 tugm acha bosilganda KM magnitli yurgizib yuborgich ulanib, u elektr dvigatelga kuchlanish uzatadi. Elektr dvigatelning aylanish yo‘nalishini o ‘zgartirish uchun SB1 tugm achani bosish, keyin esa KM2 magnitli 21.9- rasm. Rostlovchi organning elektr yuritmasini boshqarish prinsipial elektr sxemasi. yurgizib yuborgichni ulovchi SB3 tugmachani bosish lozim. N atijada kuch zanjiri fazalari ulanadi va elektr dvigatel teskari yo‘nalishda aylana boshlaydi. Uzuvchi KM1 va KM2 blok-kontaktlarning foydalanishi reversiv magnitli yurgizib yuborgichning ikkala chulg‘amini bir vaqtda ulanish imkoniyatini yo‘qotadi. Elektr dvigatelni tarm oq m anbaidan uzish u c h u n avtom atik QF uzgich qurilmasi ko‘zda tutilgan bo ‘lib, u elektr dvigatelni ortiqcha yuklanishlardan va qisqa tutashuvdan himoya qiladi. Boshqarish zanjirida fazalararo kuchlanish foydalanilgan. TJ avtomatlashtirishda elektr yuritkichli to ‘sqich va rostlovchi quril- m alar (shiberlar, klapanlar, ventillar va boshqalar) dan foydalaniladi, ular uchun PES lar ishlab chiqariladi. Ishlab chiqarish sharoitlarida qo ‘lda b o sh q arish ishlab ch iq arish xonasidan ham (m ah alliy ), d isp etch er punktidan ham (masofadan turib boshqarish) nazarda tutilishi kerak. 21.9- rasmda rostlovchi organning elektr yuritmasini ikki joydan boshqarish sxemasi tasvirlangan. Boshqarish rejimi SA ni tanlash kalitining vaziyatini mahalliy (M ) va masofadan turib (D) boshqarish variantlari belgilaydi. Kalitning neytral holati N harfi bilan belgilangan. Boshqarish rejimini tanlash boshqarish punktidan amalga oshiriladi. E lektr yuritkichni ishga tushirishda ulash m ahalliy rejim da SB3 tugm acha bilan, masofadan turib boshqarish rejimida SB4 tugm acha bilan amalga oshiriladi. KM T magnitli yurgizib yuborgich ulovchi kontaktlari bilan ishga tushirish tugmachalarini to ‘sadi va elektr dvigatelni ulaydi, uzuvchi k o n ta k t, bilan esa KM 2 yurgizib yuborgich zanjirini uzadi. |