Texnologiyalari va kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi
Yüklə 1,25 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI Muhammad Al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Qarshi filiali “Telekommunikatsiya texnologiyalari va kasbiy ta’lim” fakulteti Telekommunikatsiya texnologiyalari yo'nalishi TT-11-21S guruh talabasi Qulmatov Abbosning Fizika fanidan birinchi MUSTAQIL ISHI Reja: 1. Gers vibratorlari 2. Yorug’lik interferensiyasini kuzatish usullari 3. Kontakt hodisalar 4. Yarim o’tkazgich chegaralarida kontakt hodisalar 5. Dia-para va perromagnetizm tabiati 1. Gers vibratori Gers bu tajribasi natijasida yopiq tebranish konturidan ochiq tebranish konturini ( Gers vibratorini ) hosil qiladi . Ochiq tebranish konturida elektromagnit maydon konturni o’rab turgan bo’shliqda mujassamlashgan bo’ladi va shuning uchun ham elektromagnit nurlanishning intensivligi keskin ortadi . Bunday tizimda tebranish , kondensator qoplamalariga ulangan EYK manbai hisobidan quvvatlanib turadi . Uchqunli bo’shliq esa kondensator qoplamalari orasidagi potensiallar farqini dastlab zaryadlangan potensiallar farqigacha orttirish uchun ishlatiladi va bo’lganligidan L va C ning kamayishi bilan tebranish chastotasi ortadi . Bu vibratordan endi o’zgaruvchi elektr maydon kondensator ichida mujassamlashgan bo’lmay , balki vibratorni tashqi tomondan o’rab turadi . Natijada elektromagnit nurlanishning intensivligi keskin ortadi .Gers birinchi ochiq vibrator tarqatadigan elektromagnit to’lqinlarni shu to’lqinlar chastotasiga moslangan ikkinchi vibrator ( resonator ) yordamida qayd etdi Gerts uchqun hosil qilish uchun uchida metall sharlar bo’lgan mis simlardan foydalangan . , uchqun bo'shlig'iga Rumkorf o’ramini kiritadi . Bu tuzilma yuqori kuchlanish bilan ishlatilsa , bo'shliqda uchqun pasayadi va tebranishlar uchqunning yonish vaqtidan qisqa vaqtda tebranadi . Elektromagnit to'lqinlarning uzunligi vibratorning o'zidan taxminan ikki baravar katta . Gers tomonidan ishlatiladigan eng kichik tebranishlar (0,26 m) to’lqin uzunligidan 0,6 m to'lqin uzunligiga qadar bo’lgan . Gers tebranishlarni yo'naltiruvchi tekis to'lqinlarni olish uchun sferik oynalardan foydalandi . Metall , nometall va prizma yordamida Gers ko'rinmas spektrning elektromagnit to'lqinlarini aks ettirish va sinish qonuniyatlari spektrining geometrik optika qonunlariga bo'ysunishiga a’min bo’ladi . Gers shuningdek , elektromagnit to'lqinning tezligini o'lchab , tik turgan to'lqinni yaratdi va uning uzunlgini o'lchadi . Rumkorf g’altagi Elektromagnit to’lqinlar ikkinchi vibratorga yetganda unda elektromagnit tebranishlar vujudga keladi va uchqunli oraliqda uchqun chaqnashi ro’y beradi . Elektromagnit to’lqinlarning qayd qilinishi va chaqnash ro’y berishi elektromagnit to’lqinlar energiya tashishini ko’rsatadi . Gers vibrator va rezonatordan foydalanib , elektromagnit to’lqinlar boshqa to’lqinlarga xos bo’lgan xususiyatlarga ham ega ekanligini ko’rsatadi . Parallel tebranish konturidan tashqi generatorning ichki qarshiligi konturning to’liq qarshiligi tartibida yoki undan katta bo’lgan hollardagina foydalanish mumkin. Tebranish konturining ishlash prinsipi kondensator qoplamalari orasida to’planadigan elektr maydon energiyasining induktivlik g’altagining magnit maydon energiyasiga va aksincha, magnit maydon energiyasining elektr maydon energiyasiga uzluksiz aylanib turishiga asoslangandir. Bunda energiya almashuvini tutib turuvchi kuch bo’lib induktivlik g’altagida hosil bo’ladigan o’zinduksiya EYuK hisoblanadi. Konturdagi bunday tebranishlar xususiy yoki erkin tebranishlar deb ataladi. Bundan rеzоnansga sоzlangan kеtma-kеt kоnturda gеnеratоr kuchlanishini Q marta yuksaltirib оlishi. Yüklə 1,25 Mb. Dostları ilə paylaş:
|