Tibb Universitetində daha iki xəstəyə böyrək köçürüldü
MƏNSUR I kursa qəbul olunmuş rezidentlərlə görüş olub
Yüklə 264,48 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
MƏNSUR I kursa qəbul olunmuş rezidentlərlə görüş olub m Oktyabrın 6-da Azərbaycan Tibb Universitetinin Tədris Terapevtik Klinikasında I kursa qəbul olan rezidentlərlə görüş keçirilib. Tədbiri açan Tədris Terapevtik Klinikanın direktoru, professor Surxay Musayev rezident adını qazanmış gənc həkimləri və müəllimləri yeni dərs ili münasibətilə təbrik etdi və klinikanın yaradılması və fəaliyyəti haqqında geniş məlumat verdi. Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) bu ilin iyul ayından etibarən Azərbaycan Tibb Universiteti (ATU) ilə birgə “Səhiyyədə idarəetmə və səhiyyə menecerlərinin hazırlanması” layihəsinin icrasına başlayıb. İSİM-dən AZƏRTAC-a bildiri- lib ki, layihə Səhiyyə Nazirliyinin 2014-2020-ci illər üçün Strate- ji Planı üzrə Fəaliyyət Planının 3.1-ci bəndinin 6-cı hissəsinin (Səhiyyədə idarəetmə üzrə təlim proqramlarının həyata keçirilməsi və səhiyyə menecerlərinin hazırlanması) icrasını təmin etmək məqsədilə həyata keçirilir. Məqsəd ATU ilə əməkdaşlıq çərçivəsində beynəlxalq təcrübə və standartlara əsaslanaraq rezidentura pilləsi üçün səhiyyədə idarəetmə üzrə tədris planı və təlim-tədris materialları- nın tərtib edilməsidir. Bunun üçün İSİM və ATU tərəfindən müvafiq ekspertlər cəlb olunub, əvvəlki milli və beynəlxalq təcrübə öyrənilib. Bu təcrübə əsasında səhiyyədə idarəetmə və səhiyyə menecerlərinin hazırlanması üzrə tədris planının ilkin versiyası tərtib edilib, la- zımi ədəbiyyat siyahısı mütəxəssislər tərəfindən təsdiqlənib. İlin sonunadək tədris planının ye- kun variantı və səhiyyə menecmen- ti (səhiyyədə idarəetmə) üzrə ilk dərs vəsaitinin hazırlanması planlaşdırılıb. Səhiyyə menecerlərinin hazırlanması üzrə tədris planının ilkin versiyası tərtib edilib Vətəndaşların sə hiy yə ilə bağlı müra- ciətləri adə tən təcili həll olunmalıdır. Bu nu nəzərə alaraq, keçən ilin sonunda Elektron Səhiyyə Mər kəzi istifadəyə verilib. Vaxtilə və tən daşlar ərizə ilə, məktubla nazirliyə müraciət edib, xey li gözləməli olurdular. İndi isə bir növ Səhiyyə Nazirliyinin “Asan xidmət”i funksiyasını yerinə yetirən bu Mərkəz onların problemlərini rahat və qısa müddətdə həll etməyə imkan verir. Doqquz ay ərzində Elektron Səhiyyə Mərkəzinə 22 min insan müraciət edib, onların problemlərinin əksər hissəsi yerindəcə həll olunub. AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri Prezident İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Ka- binetinin 2015-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında səhiyyə naziri Oqtay Şirəliyev söyləyib. O.Şirəliyev bildirib ki, dərmanların əsassız qiymət artımının qarşısını almaq üçün İqtisadi İnkişaf və Sənaye Nazirliyi ilə birlikdə tədbirlər proqramı hazırlanıb və tətbiq olunur. Buraya həm aptek şəbəkəsinə nəzarətin gücləndirilməsi, həm satı- lan dərmanların qiymətinin və keyfiyyətinin uyğunluğuna, həkimlərin təyinatlarına nəzarət, həm də təlimlərin keçilməsi daxildir. Onun sözlərinə görə, bu günə kimi Tarif Şurası 2183 dərman vasitəsinin qiymətini təsdiqləyib və onların da qiyməti aşağı salınıb. Səhiyyə naziri ölkə başçısının təşəbbüsü ilə atılan bu addımın əhali arasında böyük əks-səda doğurduğunu və hər bir insanın gündəlik problemlərinin həllinə yönəldildiyini qeyd edib.
15 oktyabr 2015-ci il http://www.amu.edu.az 5 u İsveçin paytaxtı Stokholm- da Nobel Mükafatları Komitəsi ənənəyə uyğun olaraq ayrı-ay - rı elm sahələrində 2015-ci ilin Nobel mükafatı laureatlarının ad - larını açıqlayıb. Hər il oktyab - rın ilk günlərində Nobel həftəliyi (5-12 oktyabr) çərçivəsində tibb və fiziologiya, fizika, kimya, ədəbiyyat üzrə laureatların adla - rı açıqlanır. Oktyabrın 5-də İsveçin Karo- linsk İnstitutu ilk olaraq fiziolo- giya və tibb üzrə Nobel mükafatı laureatlarının adlarını açıqlayıb.
saytının məlumatına əsasən, 2015-ci il fi- ziologiya və tibb üzrə Nobel mü- kafatına iri qurd hüceyrələrinin yaratdığı infeksiyalara qarşı yeni müalicə metodlarını kəşf etdiklərinə görə Amerika ali- mi Uilyam Kempell (William C. Campbell) və yaponiyalı Satoşi Omura (Satoshi Omura), eləcə də malyariya ilə yeni mübarizə metodlarını kəşf etmiş Çin ali- mi Yu Tu (Youyou Tu) layiq görülüblər. Mükafatın (953 min ABŞ dolları) yarısı Uilyam Kem- pell və Satoşi Omura arasında bölüşdürüləcək, yarısı isə çinli alimə çatacaq. “Bu iki kəşf hər il milyonlarla insanı məhv edən çox ağır xəstəliklərlə mübarizədə bəşəriyyətə öz töhfəsini ve- rib. Bu kəşfin nəticələri insan- ların əzablarının azaldılması və sağlamlığının yaxşılaşması baxımından ölçüyəgəlməzdir”, - deyə Nobel komitəsinin say- tında yerləşdirilmiş məlumatda bildirilir. Uilyam Kempell və Satoşi Omura bütün dünyaya geniş yayılmış qurdların-parazitlərin (Onchocerca volvulus - çay kor- luğu) törətdiyi xəstəliklərin ef- fektiv müalicə üsullarını axtarıb- lar. Nobel mükafatı laureatları “fil xəstəliyi” adı ilə tanınan dəhşətli elefantiyazis xəstəliyinin (ba- ğırsaq qurdlarının yaratdı- ğı) müalicəsində uğur əldə ediblər. Onlar limfatik sistemin xəstəlikləri və dağıdıcı qurdlarla mübarizədə çox keyfiyyətli aver- mektin adlı dərman kəşf ediblər. Çin alimi Yu Tu ağcaqanadların xüsusi forması olan Anopheles- lərin geniş yaydığı malyariyanın müalicəsində əldə etdiyi uğur- lara görə mükafata layiq görü- lüb. O, malyariya xəstəlikləri nəticəsində ölüm hallarını azal- dan artemisinin maddəsini kəşf edib. Bu maddə yüz milyonlarla insanın həyatını xilas edib. Ma- raqlıdır ki, alim bu dərmanı adi alaq otu sayılan birillik yovşan- dan alıb. Qeyd edək ki, 2015-ci ildə tibb və fiziologiya sahəsində mü- kafatı almaq üçün 327 alimin namizədliyi irəli sürülüb ki, onlar- dan 57-si ilk dəfə namizədliyini verib. ____________________ Uilyam K.Kempell (William C.Campbell)
Amerika vətən- daşıdır. 1930-cu ildə İrlandiya- nın Ramelton şəhərində ana- dan olub. 1952-ci ildə Dublin Universitetinin Trinitti Kollecini bakalavr dərəcəsi üzrə biti- rib. 1957-ci ildə ABŞ-ın Medis- son-Viskonsin Universitetinin fəlsəfə doktoru elmi dərəcəsini alıb. 1957-1990-cı illərdə Merk farmasevtik şirkətinin Terapev- tik Tədqiqatlar İnstitutunda ça- lışıb. Baş elmi işçi, daha sonra direktor kimi elmi tədqiqatlara rəhbərlik edib. O, hazırda Nyu-Cersi ştatının Medison şəhərindəki Dryu Universite- tinin fəxri elmi əməkdaşıdır. Ali mükafata layiq görülməsi barədə məlumatı səhər yuxu- da ikən alan U.Kempell Nobel komitəsinin xəbəri çatdıran nümayəndəsinə “Siz , yəqin za- rafat edirsiniz”, - deyib. ______________________ Satoşi Omura (Satoshi Omura)
Yaponiya vətəndaşıdır. 1935- ci ildə Yaponiyanın Yamanasi prefekturasında anadan olub. 1963-cü ildə Tokio Universite- tinin magistr dərəcəsini, 1968- ci ildə farmokologiya elmləri namizədi, 1970-ci ildə isə kimya elmləri namizədi elmi adını alıb. 1963-1965-cı illərdə Yamanasi Universitetinin elmi işçisi kimi fəaliyyət göstərib. 1965-ci ildə Kitasato Universitetində elmi tədqiqatçı kimi fəaliyyətə baş- layıb. Farmokologiya və kimya üzrə iki doktorluq dərəcəsi alan S.Omura 1975-2000-ci illərdə Kitasato Universitetinin profes- soru olub. 2007-ci ildən Kitasato Universitetinin fəxri professo- rudur. 2008-2012-ci illərdə uni- versitetin fəxri prezidenti seçilib. Yaratdığı innovativ metodlar ona 470-dən artıq bioloji aktiv maddə əldə etməyə imkan verib. Nobel komitəsinin saytına verdiyi ilk müsahibədə alim ali mükafata layiq görülməsi xəbərini çox təəccüblə qarşıladığını, bununla belə, çox xoşbəxt gün yaşadığı- nı deyib. __________________ Yu Tu (Youyou Tu) Çin
vətəndaşıdır. 1930-cu ildə Çində anadan olub. O, 1955-ci ildə Pekin Tibb Universitetinin farmo- kologiya fakültəsini bitirib. 1965- 1978-ci illərdə Çin Ənənəvi Tibb Akademiyasının Xalq Təbabəti İnstitutunda professor-assistent işləyib, 1979-1984-cü illərdə do- sent, 1985-ci ildən isə institu- tun professorudur. 2000-ci ildən Çin Ənənəvi Tibb Akademiyası- nın fəxri professorudur. Alimin hazırladığı dərmanlar Dünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən malyariya xəstəliyinə tutulmuş xəstələrin müalicəsində tətbiq olunur. O, Dünya Mədəni Şura- sı tərəfindən təsis olunan Albert Eynşteyn mükafatına (1987-ci il), fundamental tibbi tədqiqatlara görə Albert Lasker mükafatına (2011-cü il) layiq görülüb. Y.Tu tibb sahəsində Nobel mükafatı almış sayca 12-ci qadındır. No- bel komitəsinin saytına verdiyi müsahibədə 85 yaşlı alim ali mükafata layiq görülməsini “Mil- li bayram üçün ən yaxşı xəbər” adlandırıb.
AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri Azərbaycan Tibb Univer- sitetinin Tədris-Terapevtik Klinikasının direktoru, Əməkdar Elm Xadimi, professor Surxay Musayev deyib. Son illər xüsusilə məktəblilər arasında bronx-ağciyər xəstəliklərinə (pnevmoniya, bronxit, bronxiolit) daha çox rast gəlindiyini söyləyən S.Musayev həmin xəstəliklərin məktəbəqədər yaşlı uşaqlar arasında daha geniş yayıldığın- dan təəssüfləndiyini bildirib. Klinikanın direktoru qeyd edib ki, uşaqlar arasında ürək, qan-damar, sinir sistemi xəstəlikləri də yayılıb. Bu, əsasən irsi keçir və ya sonradan yaranır. Dövrümüzün ən böyük problemi olan oturaq həyat tərzinin fəsadlarından danışan S.Musayev bildirib ki, elm və texnika- nın inkişafı insanların, xüsusən uşaqların fiziki aktivliyinin xey- li dərəcədə azalmasına gətirib çıxarıb. Halbuki fizioloqların fikrincə, uşaqların fiziki fəallığa tələbatı böyüklərə nisbətən iki dəfədən artıqdır. Aparılan tədqiqatlar göstərir ki, uşaqların 75 faizi hipodinamiyadan əziyyət çəkir və gələcəkdə də həmin uşaqlarda daha çox ürək-damar, sinir, onkoloji və endokrin sistemlərin patologiyasına rast gəlinir. Hipodinamiya uşaqlarda orqan və sistemlərin normal inkişaf və fəaliyyətinə mənfi təsir göstərir. Pediatr payız fəslinin gəlişi ilə uşaqları, xüsusilə kiçikyaşlı uşaqları narahat edən angina xəstəliyi barədə valideynlərə öz məsləhətini verib: “El arasında boğazda “qlanda” deyilən damaq badamcıqları əslində insan orqanizminə müxtəlif xəstəliklərin daxil olmasının qarşısını almaq kimi mühüm bir funksiyanı yerinə yetirir. Bu zaman badamcıqların özü sadə dildə desək, xəstələnir, lakin xaricdən ötürülən mikrobların orqanizmə daxil olmasına imkan vermir, bir növ möhkəm qoruyucu rolunu oy- nayır. Həmin vaxt həkimin məsləhəti ilə damaq badamcıqlarını müalicə yolu ilə sağaltmaq olur. Amma bir zaman gəlir ki, da- maq badamcıqları artıq öz funksiyasının öhdəsindən gələ bilmir və daxil olan mikroorqanizmlər, xüsusilə boğaz yolunda toplan- mış streptokoklar artıq orqanizmə, qana və ya birbaşa ürək, qan-damar sisteminə daxil olur, ürək qişalarını, qapaqları və yaxud orqanizmə keçirsə oynaqları, digər orqanları zədələyir. Əgər soyuqlamış damaq badamcıqları müxtəlif terapevtik müalicələrlə, fizioterapevtik üsulların köməyi ilə sağalmırsa, qo- ruyucu funksiyasını yerinə yetirə bilmədiyi təqdirdə “artıq ətə” çevrilir. Məhz bu zaman cərrahi müdaxiləyə ehtiyac yaranır. Bəzən valideynlər səhlənkarlıq göstərərək uşaqlarının boğa- zı ağrıyarkən “anginadır” deyib üstündən heç nə olmamış kimi keçirlər. Ən dəhşətli hal isə odur ki, bəzən boğazı ağrıyan uşağı həkimə deyil, türkəçarə ilə məşğul olan birinin yanına apara- raq həmin şəxsin xəstənin boğazını əli ilə basmağına imkan yaradırlar. Bu, boğaz yolunu zədələməklə yanaşı, bir çox in- feksiyaların yaranmasına səbəb ola bilər. Ona görə də mən bu məsələlərdə valideynlərdən həssaslıq göstərməyi, uşaqla- rının səhhəti ilə bağlı yalnız həkim göstərişinə müvafiq olaraq hərəkət etməyi tövsiyə edirəm”.
http://www.amu.edu.az 15 oktyabr 2015-ci il 6
İnsanı ətraf mühitə bağla- yan əsas orqanlardan biri də gözdür. Gözümüzün nurunu qorumaq üçün hansı tədbirlər görülməlidir? Bu orqanla bağ- lı nələri bilmək vacibdir? Azərbaycan Tibb Universiteti- nin Tədris Cərrahiyyə Klinika- sının oftalmologiya şöbəsinin müdiri Qurban İsmayılov göz və göz xəstəlikləri haqqında müsahibə verib. Universitetin mətbuat xidmətinə istinadən həmin müsahibəni təqdim edi- rik: - Adətən fəsil dəyişən ərəfə- də gözdə müəyyən allergik reaksiyalar gedir. Bu, nə ilə əlaqədardır? - Fəsillər arasında, əsasən də yazda gözdə allergiya əmələ gəlir. Məhz bu zaman yaranan “konyuktivit - pollinoz konyukti- viti” adlanan (latınca pollek - toz- cuq) xəstəlik bitki tozcuqları ilə törədilir. Bitkilərin, xüsusilə çöl otlarının, taxıl bitkilərinin, bəzi kol və ağacların çiçəklənməsi zamanı rast gəlinir. Fəsil dəyişiklikləri zamanı xəstələr daha çox gözlərdə qaşınma, qı- zartı, sulanma, gözlərin “zığ- lanması” şikayətləri ilə müraciət edirlər. Bundan başqa, ilin bütün fəsillərində az görmədən, bu- lanıq və ya dumanlı görmədən, yazıları oxumaqdan və iynə sap- lamaqdan çətinlik çəkən insanlar da klinikamıza müraciət edirlər. Həmçinin diabet xəstələri də adətən öz həkimləri tərəfindən ildə ən azı bir dəfə oftalmoloq müayinəsi üçün yönləndirilir.
- Bütün yaş kateqoriyasından olan insanlarda müşahidə olu- nur. Uşaqları adətən zəif görmə və çəpgözlüklə bağlı klinika- mıza gətirirlər. Orta yaşlılar və gənclər göz infeksiyası və aller- giyaları, yaşlılar isə adətən kata- rakta, diabetik retinopatiya, göz dibi dəyişiklikləri ilə əlaqədar müraciət edirlər.
- Bunun bir çox səbəbi ola bilər. Allergiya ilə bağlı sulanma ən çox rast gəlinən haldır. İstənilən halda belə şikayəti olanlar həkim- oftalmoloq tərəfindən müayinə ediləndən sonra səbəbi aydınla- şır. Göz yaşı kanalının tıxanıq- lığı, korneal və ya konyuktival yad cisimlər və keratit kimi digər göz xəstəlikləri mütləq həkim tərəfindən müayinə edilməlidir. Əks təqdirdə çox ciddi fəsadlar baş verə bilər. - Gözü infeksiyalardan necə qorumaq lazımdır? - Şəxsi gigiyena qaydalarına əməl etmək çox vacibdir. Hər səhər üz yuyularkən göz qapaqla- rına və kirpik dibinin təmizliyinə diqqətlə yanaşmaq lazımdır. Gözlər üçün istifadə edilən kosmetik vasitələri diqqətlə seçməlisiniz, keyfiyyətinə əmin olmadığınız vasitələrdən uzaq durmağa çalışmalısınız.
Səhiyyə Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzi (İSİM) Elmi Tədqiqat Mamalıq və Ginekologiya İnstitutu ilə birgə Azərbaycanda həmin metodika üzrə oktyabrın 6-8-də ilk dəfə seminar təşkil edib. İSİM-dən AZƏRTAC-a bildirilib ki, seminarda Abşeron Mərkəzi Rayon Xəstəxanasının və Bakı şəhərinin seçilmiş doğum evləri və xəstəxanalarının doğum şöbələrinin rəhbərləri iştirak ediblər. Seminarda beynəlxalq təlimçilər Qelmüs Şüpşinskas və Kanat Suxanberdiyev tərəfindən DST-nin audit prinsip və metodologiyası ilə bağlı məlumat verilib, səhiyyə müəssisələri səviyyəsində mamalıq praktikasında kritik hadisələrin təhlili aparılıb. İştirakçılar səhiyyənin təşkili səviyyəsində kritik hadisələrin auditini keçirmək üçün əsas bacarıqları mənimsəyiblər. Se- minarda, həmçinin metodikanın pilot tətbiqinin nəticələri təqdim edilib, eləcə də Azərbaycanda doğuşayardım müəssisələri səviyyəsində kritik hadisələrin auditini tətbiq etmək üçün tədbirlər planlaşdırılıb. İştirakçılar qazandıqları bilikləri qrup işlərində tətbiq ediblər. Seminarın nəticəsi olaraq “Ölümlə nəticələnməyən hamiləlik ağırlaşmaları və mamalıq fəsadlarının tədqiqi metodikası”nın Respublika Perinatal Mərkəzində, Bakı və Sumqayıt şəhərlərinin seçilmiş doğum evlərində sınaqdan keçirilməsi planlaşdırılır. Azərbaycanda ana və uşaq sağlamlığının qorunması səhiyyənin prioritet istiqamətidir və doğuşayardım xidmətinin təkmilləşdirilməsi sahəsində ciddi tədbirlər həyata keçirilib. Görülən tədbirlər nəticəsində ölkəmizdə ana və uşaq ölümü- nün səviyyəsi əhəmiyyətli dərəcədə azalıb. Plastik materialların insan orqanizminə nə qədər ziyanlı olması barədə yeni araşdırma aparılıb. AZƏRTAC “Focus-online” portalına istinad- la xəbər verir ki, tərkibində plastik material- lar olan qablarda hormonlara bilavasitə təsir göstərən kimyəvi elementlər mövcuddur. Avropa alimləri tədqiqatlar əsasında bu fikrə gəliblər ki, həmin maddələr kassa çekləri, konserv bankaları və kosmetik əşyalarda da var. Həmin elementlər qidaya keçir və nəticədə orqanizmdə maddələr mübadiləsi yaradaraq artıq çəki və şəkər xəstəliyinə səbəb olur. Plastik qabların tərkibində Bisfe- nol A karbohidratı, virus və bakteriya əleyhinə istifadə olunan pestisit adlı zəhərli kimyəvi maddələr var. Alimlər xəbərdarlıq edir ki, sintetik kimyəvi maddələr insan
orqanizmində şəkər,
piylənmə, sonsuzluq və xərçəngin müxtəlif növlərinin yaranmasında başlıca rol oynayır. Buna görə də qida məhsullarının mümkün qədər plastik qablarda deyil, şüşə qablarda saxlanılması tövsiyə edilir. Həmçinin diqqətə çatdırılır ki, qida məhsullarını plastik qabda qızdırmaq olmaz. Əks halda bütün zəhərli maddələr yeməyə keçə bilər. “Heliyon” jurnalında Yüklə 264,48 Kb. Dostları ilə paylaş:
|