Tibb Universitetində daha iki xəstəyə böyrək köçürüldü



Yüklə 264,48 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə3/3
tarix15.03.2017
ölçüsü264,48 Kb.
#11344
1   2   3

dərc 

olunmuş 

məqalədə yazılır ki, yayda doğulan qızların 

yaşa  dolanda  sağlam  qalmaları  üçün 

maksimal  şansları  var.  Bu,  çox  güman  ki, 

hamiləliyin ikinci trimestrində olan ananın 

orqanizmində  D  vitamininin  səviyyəsinin 

artması ilə bağlıdır.

Böyük Britaniyanın Kembric univer sitetindən 

Con Perri deyib: “Biz bu hadisənin nə ilə bağlı 

olduğunu  hələ  bilmirik.  Biz  bu  mexanizmləri 

açmalıyıq  ki,  onun  nəticələrindən  insanların 

sağlamlığının yaxşılaşması üçün istifadə edə 

bilək. Ola bilsin ki, burada D vitamininin rolu 

var və biz hamını bu vitaminin cinsi yetkinliyin 

erkən yaranmasına və uşaqların sağlamlığı-

na təsirini öyrənməyə çağırırıq”.

AZƏRTAC RİA Novosti agentliyinə istinadla 

xəbər verir ki, Perri və onun həmkarları belə 

bir  nəticəyə  gəliblər.  Onlar  450  min  britani-

yalı kişi və qadının iştirak etdiyi UK Biobank 

layihəsində  doğum  tarixini  və  insanın  sağ-

lamlığına  aid  müxtəlif  göstəriciləri  müqayisə 

ediblər.

Britaniyalı  tibb  işçiləri  bu  təşəbbüs 

çərçivəsində genetik faktorların, pəhrizin, zi-

yanlı vərdişlərin və həyat tərzinin orqanizmin 

müxtəlif  xəstəliklərə  meyilli  olmasına  necə 

təsir göstərdiyini açmağa cəhd ediblər.

Orta  hesabla,  iyun,  iyul  və  avqustda  do-

ğulan  insanlar  yaşıdlarından  bir  neçə  qram 

ağır  və  bir  qədər  hündürdürlər.  Zərif  cinsin 

nümayəndələri isə həm də daha gec böyüyür. 

Alimlər  izah  edirlər  ki,  bu,  böyük  yaşlarında 

və  ömrün  yaşlı  çağında  möhkəm  sağlamlıq 

ilə assosiasiya olunur.

Azərbaycanda Dünya Səhiyyə 

Təşkilatının metodikası tətbiq olunur

Plastik qablarda saxlanılan 

ərzaq məhsulları insan 

orqanizmi üçün təhlükəlidir

Körpənin sağlamlığı onun 

doğulduğu ayla müəyyən edilir

A

zərbaycan Tibb 

Uni ver sitetinin 

mik ro  bi ologiya 

və  immunologiya  ka-

fed ra sının 

dosenti, 

tibb 

üzrə 

fəlsəfə 

doktoru  Vidadi  Əvəz 

oğlu  Nərimanovun  60 

yaşı  tamam  olur.  O, 

1955-ci il oktyabrın 12-

də Zəngilan rayonunda 

qulluqçu 

ailəsində 

anadan olmuşdur.  

Orta  məktəbi  bitirdikdən 

sonra  1977-cı  ildə  Azər-

baycan  Tibb  İnstitutunun 

sanitariya-gigiyena  (hazirkı 

tibbi-profilaktika) fakültəsinə 

daxil  olmuş,  1983-cü  ildə 

buranı  fərqlənmə  ilə  bitir-

mişdir.  İnstitutda  oxuduğu 

müddətdə ictimai işlərdə fəal 

iştirak  edən  V.Nərimanov 

fakültə  komsomol  təşkilatı-

nın  katibi  vəzifəsində  çalış-

mış, bu illərdə tələbə inşaat 

dəstələrinə komissar və ko-

mandir kimi rəhbərlik etmiş-

dir.

İnstitutu  bitirdikdən  sonra 



1984-1986-ci  illərdə  Əli-

Bayramli (Şirvan) şəhərində 

həkim kimi çalışmışdır. 1986-

1989-cu  illərdə  Azərbaycan 

Tibb  İnstitutunun  əyani  as-

piranturasında mikrobiologi-

ya ixtisası üzrə təhsil almış, 

1989-cu ildə həmin kafedra-

ya  asisstent  vəzifəsinə  se-

çilmişdir. Bu ildən müəllimlik 

fəaliyyətinə 

başlayan 

V.Nərimanov  1992-ci  ildə 

mikrobiologiya  ixtisası  üzrə 

namizədlik 

dissertasiyası 

müdafiə  etmişdir.  1993-cü 

ildə  baş  müəllim,  2007-ci 

ildə  isə  dosent  vəzifəsinə 

seçilmişdir.  Bu  illər  ərzində 

təkcə kafedranın deyil, bütün 

Universitetin 

əməkdaşları 

və  tələbələri  arasında  dərin 

hörmət qazanmışdır.

30  ilə  yaxın  elmi-peda-

qoji  fəaliyyəti  müddətində 

çoxsaylı  dərslik,  metodik 

vəsait,  elmi  məqalə,  müəl-

liflik 


şəhadətnaməsi 

və 


səmərələşdirici 

təkliflərin 

müəllifidir.  Peşəkar  müəl-

limik  fəaliyyəti  ilə  bərabər, 

elmi  fəaliyyətini  də    müvəf-

fəqiyyətlə  davam  etdirən 

dosent  V.Nərimanov  hazır-

da  doktorluq  dissertasiyası 

üzərində  çalışır.  O,  ATU-da 

təşkil  olunmuş  Dissertasiya 

Şураsının  nəz dindəki  Apro-

basiya  Şураsının  elmi  kati-

bidir. Azərbaycan Tibbi Mik-

robioloqlar və İmmunoloqlar 

Cəmiyyətinin  yaradılması-

nın  təşəbbüskarlarından  və 

təşkilatçılarından  biri,  hazır-

da isə onun elmi katibidir. 

Dosent  V.Nərimanov  ATU-

nun mikrobiologiya kafedra-

sının  nəzdində  elmi,  tədris 

və  diaqnostika  sahəsində 

fəaliyyət  göstərən  Klinik 

mikrobioloji  laboratoriyanın 

təşkilatçılarından biri olmuş, 

hazırda  isə  orada  praktiki 

həkim kimi çalışır.

Vidadi müəllim yüksək ixti-

saslı,  təcrübəli  pedaqoq  ol-

maqla yanaşı həm də gözəl 

ailə  başçısı,  2  övlad  atası-

dır.  Atasının  yolunu  davam 

etdirən  qızı  Gülzar  xanım 

hazırda  bioloji  kimya  kafed-

rasının müəllimidir.

Dosent  V.Nərimanov  təc-

rübəli  pedaqoq  kimi  yüksək 

ixtisaslı  tibb  kadrlarının  və 

həkim  mütəxəssislərin  ha-

zırlanması işində bu ğün də 

əzmlə çalışır. 

Kafedranın    kollektivi  do-

sent  Vidadi  Nərimanovu  60 

illik  yubileyi  münasibətilə 

ürəkdən  təbrik  edir,  ona 

möhkəm  can  sağlığı  və 

gələcək  fəaliyyətində  uğur-

lar arzu edir.



ATU mikrobiologiya və 

immunologiya 

kafedrasının əməkdaşları

Təcrübəli və qayğıkeş 

müəllim

15 oktyabr 2015-ci il

http://www.amu.edu.az

7

Qaragilənin qeyri-adi müalicəvi xüsusiyyətləri çoxdan 

məlumdur.  Qaragilənin  bütün  faydalı  xüsusiyyətləri 

onun şirəsindədir.

Uşaq  düzgün  qidalanmalı,  doyunca  yatmalı  və 

müntəzəm qaragilə şirəsi içməlidir. Qaragilə tərkibli 

içkilər qəbul edən uşaqlar yeni informasiyanı daha 

yaxşı yadda saxlayırlar. AZƏRTAC “The Daily Mail” 

nəşrinə istinadla xəbər verir ki, 1,5 stəkan qaragilə 

şirəsi uşağın sinir sisteminə əla təsir göstərir.

Tədqiqatçıların  fikrincə,  bunun  sirri  qaragilənin 

flavonoid  birləşmələri  ilə  zəngin  olmasındadır.  Bu 

maddələr  baş  beyində  qan  dövranını  sürətləndirir, 

habelə neyronlararası informasiya ötürülməsi prose-

sini fəallaşdırır. Qeyd edək ki, flavonoid birləşmələri 

təkcə qaragilənin deyil, digər meyvə və tərəvəzlərin 

də tərkibində var.

 

                          

S

tresə qalib gələ bilmirsiniz? Elə isə 

bu qidalardan başlayın:  

      

  

  1. Fındıq yeyin: Maqneziumla zəngin 

olan fındıq kortizol səviyyəsini aşağı sal-

mağa kömək edir. Ancaq kalorisi yüksək 

olduğu üçün çox yemək məsləhət deyil 

(Məsələn gündə on ədəd) .

2. Şəkər yeyin: şəkər stres hormonu 

olan kortizol səviyyəsini aşağa salır. 

Belə ki, dilinizin üzərinə qoyacağınız 

bir qədər şəkər özünüzü yaxşı hiss etmək 

üçün kifayətdir. 

3. Keks yeyin: (meyvəli də ola bilər) 

karbohidratla zəngin olan qidalar sero-

tonin səviyyəsini yüksəldir. Bu isə özü-

müzü yaxşı hiss etməmizə səbəb olur. 

4.Qızılbalıq yeyin: qızılbalığın 

tərkibində olan omega-3 yağ turşuları 

beyin hüceyrələrinin fəaliyyətini ni-

zamlayır. Bu isə stresə qarşı daha asan 

mübarizə aparımağımıza imkan yaradır. 

5. Qara şokolad yeyin: ən yaxşı endor-

fin mənbəyi olan  şokoladda 300-dən 

çox müxtəlif komponent var. Mümkün 

qədər kakosu 70 fazi və daha çox olan 

qara şokoladlara üstünlük verin. 

6. Süd için: tərkibində triptofan olan 

süd tədricən stresi neytrallaşdıran 

serotoninə çevrilir.  Digər tərəfdən

südün tərkibində olan kalsium, maq-

nezium və kalium qan təzyiqinin aşağı 

səviyyədə qalmasına kömək edir. 

7. Kakao için (təbii ki, isti olmaq 

şərtilə): isti içkilər orqanizmin tempera-

turunu artırır. Bu da, özümüzü yaxşı hiss 

etməmizə kömək edir. 

8. Qara çay için: London 

universitetində aparılan tədqiqatlar 

6 həftə ərzində hər gün 4 dəfə qara 

çay içdikdə stres hormonu kortizol 

səviyyəsinin aşağı düşdüyü göstərilir. 

9. Yaşıl çay için: yaşıl çayda olan tanin 

adlı amin turşusu alfa beyin dalğalarının 

fəaliyyətini artırır. Bu da özümüzü yaxşı 

hiss etməmizə kömək edir. 

10.Soyuq su için: Su qanın hərəkətini 

təmin edir.

 

                          

B

əzi bitkilər ağciyərlərin təmizlən mə-

sinə,  güclənməsinə  və  daha  rahat 

nəfəs ala bilməyimiz üçün köməkçi 

ola  bilər.  Ağciyərə  yaxşı  gələn 

bitkilər bunlardır.  

      

  

 Biyan kökü səhiyyədə ən çox istifadə 

edilən bitkilərdən biridir. Xüsusilə 

ənənəvi Çin təbabətində geniş bir 

yeri vardır. Ağciyərləri təmizləməyə 

və sinəni yumşaltmağa kömək edir. 

Bəlğəm qovucudur, öskürəyi kəsər və 

nəfəs darlığına faydalıdır.

Biyan kökü çayını sağlam in-

sanlar gündə üç stəkana qədər içə 

bilərlər. Ancaq biyan kökü çox miq-

darda və uzun davamlı istifadələrdə 

yüksək təzyiqə səbəb ola bilər. Hər 

hansı bir ciddi xəstəliyiniz varsa

istifadə etməzdən əvvəl həkiminizlə 

məsləhətləşməlisiniz.

Zəncəfil güclü bir antioksidandır 

və bu sayədə ağciyərləri çirkləndirən 

zəhərli maddələrin bədəndən atıl-

masına köməkçi olur.  Eyni zaman-

da bədəndə istilik və tərləmə mey-

dana gətirərək də toksinlərdən 

təmizlənməsinə kömək olur.

Zəncəfilin tənəffüs yollarını açmaq 

kimi bir təsiri də vardır. Toz halında-

kı zəncəfil bal ilə qarışdırılaraq yeyilə 

bilinər. Bundan əlavə də zəncəfil tozu 

və bal qarışığı da çay kimi içilə bilinər.

Öskürək otu, ağciyərləri 

gücləndirmək üçün istifadə edilən bir 

bitkidir. C vitamini anbarı olan öskürək 

otu, bəlğəm sökdürücü xüsusiyyətə 

malikdir. Aparılan araşdırmalarda 

astma, bronxit, öskürək və digər bir 

çox ağciyər narahatlığına yaxşı təsir 

göstərildiyi  görülmüşdür. Öskürək 

otunu çay içmək üçün qurudulmuş for-

mada apteklərdə tapa bilərsiniz.

Kəklikotunun sinə tutulmalarına 

qarşı yaxşı təsiri vardır. Eyni zamanda 

bakteriya meydana gəlməsinin qarşısı-

nı alar. Öksürək və üst tənəffüs yolları 

iltihabında çayı çox təsirlidir.

Alban bibəri tənəffüs kanallarını 

təmizləyərək və onların tıxanaraq da-

ralmasının qarşısını alaraq astmanın 

yaxşılaşmasına kömək edir. Xroniki 

bronxitin qarşısını ala bilir.



qadin.net

Stresə qidalarla qalib gəlin!

Ağciyərə faydalı olan bitkilər

Qaragilə şirəsi içən uşaqlar 

yeni informasiyanı daha yaxşı 

yadda saxlayırlar

Uşaqlar  düyü  yeməklərini  həftə  ərzində  4  dəfədən 

çox yeməməli, 6 yaşdan kiçik uşaqlara, ümumiyyətlə, 

düyü  kökələri  verilməməlidir.  Bu  tövsiyələrlə  İsveç 

Dövlət Qida Məhsulları İdarəsinin alimləri çıxış ediblər.

Alimlər  tərkibində  düyü  olan  100-dən  çox  qida 

məhsulunu  tədqiq  ediblər.  Tədqiqatın  nəticələrinə 

görə,  bu  ərzaqların  çoxunda  külli  miqdarda  qeyri-

üzvi  arsen  aşkarlanıb.  Alimlərin  fikrincə,  qeyri-üzvi 

arsen müxtəlif xərcəng xəstəliklərinin yaranmasına 

səbəb olur. Öz növbəsində İsveçdə populyar uşaq 

qəlyanaltısı  sayılan  düyü  kökələrindəki  qeyri-üzvi 

arsenin səviyyəsi tədqiq edilən bütün məhsullardan 

daha yüksək olub.

İsveç  alimləri  yoxlamaların  nəticələrindən  çıxış 

edərək  belə  qənaətə  gəliblər  ki,  uşaqlara  düyü  və 

düyü məmulatlarını həftədə 4 dəfədən çox yemək, 6 

yaşdan kiçik uşaqlara düyü kökələri vermək məsləhət 

deyil.  Bu  məsləhətlər  həftədə  7  dəfədən  çox  düyü 

yeyən böyüklərə də şamil olunub. Bədxassəli şişlər 

qazanmaq  istəməyənlər  öz  rasionunda  bu  ərzağı 

məhdudlaşdırmalıdır.



İsveç Dövlət Qida 

Məhsulları İdarəsi düyü 

yeməklərini uşaqlara 

gec-gec verməyi 

məsləhət görür

http://www.amu.edu.az

15 oktyabr 2015-ci il

u

 



Son illər 

ölkəmizdə 

psixi pozğunluğu olan 

şəxslərə yardımın 

təkmilləşdirilməsi 

istiqamətində 

əhəmiyyətli addımlar 

atılıb.


Səhiyyə Nazirli-

yinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, 

2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi 

tərəfindən psixi sağlamlıq haqqında qanunvericiliyə 

psixi pozğunluğu olan şəxslərin hüquq və maraqlarının 

qorunmasına yönəldilmiş dəyişikliklər edilib. Həmçinin 

2011-ci ildə psixi sağlamlıq sahəsində Milli Strategiya 

və Milli Fəaliyyət Planı qəbul edilib.

Bu sənədlərdə psixi sağlamlıq sahəsində yardımın 

təkmilləşdirilməsi üzrə konkret tədbirlər, əsas prinsip 

və məqsədlər əks olunub. Mühüm məsələlərdən biri isə 

ilkin səhiyyə səviyyəsində psixi sağlamlıq və sosial 

yardım xidmətinin inkişaf etdirilməsidir.

Son zamanlaradək Azərbaycanda psixi sağlamlıq 

problemləri olan şəxslərin əksəriyyətinə ixtisaslaşmış 

müəssisələrdə - psixiatrik xəstəxanalar və psixonevro-

loji dispanserlərdə yardım göstərilirdi. Psixi sağlamlıq 

sahəsindəki xidmətlərin Səhiyyə Nazirliyinin ilkin 

yardım sisteminə inteqrasiyası məqsədilə psixonevro-

loji dispanserlərin ləğv edilməsi və həkim-psixiatrların 

ilkin yardım müəssisələrinə köçürülməsi qərarı qəbul 

edilib. Bu qərar nəticəsində psixi sağlamlıq sahəsindəki 

xidmətlər əhalinin yaşayış yerinə yaxınlaşdırılıb. Eyni 

zamanda, həm psixi, həm də somatik problemi olan in-

sanların müraciət etməsi əhəmiyyətli dərəcədə asanlaş-

dırılıb. Bundan əlavə, psixiatrik müəssisələrdə müalicə 

ilə əlaqədar olan stiqma xeyli azalıb.

II 


müalicə-profilaktika 

fakül tə sinin  II  kurs,  243

b

  qrup 


tələbəsi  Mehmet  Enizin  adına 

verilmiş tələbə bileti itdiyi üçün 

etibarsız sayılır.

Bakı  şəhər  sakini  Alıyeva 

Elfrida  Şaban  qızının  adına 

Azərbaycan 

Respublikasının 

Daşınmaz  Əmlakın  Dövlət  Re-

yestri  Xidməti  tərəfindən  30 

dekabr  2014-cü  il  tarixində 

verilmiş  “Hüquqların  Dövlət 

Qeydiyyatı Haqqında Daşınmaz 

Əmlakın  Dövlət  Reyestrindən 

ÇIXARIŞ”  (kupça)  itdiyi  üçün 

etibarsız sayılır. 

Stomatologiya  fakültəsinin 

IV  kurs,  761

b

  qrup  tələbəsi  Urş 



Mehmetin adına verilmiş tələbə 

bileti  və  qiymət  kitabçası  itdiyi 

üçün etibarsız sayılır.

Stomatologiya  fakültəsinin 

I  kurs,  702

a

  qrup  tələbəsi  Ra-



mazanov  Emin  Vüqar  oğlunun 

adına verilmiş tələbə bileti itdiyi 

üçün etibarsız sayılır.

Səfərov Elşən Səyyadulla oğ-

luna  2006-cı  ildə  Azərbaycan 

Tibb  Universiteti  tərəfindən 

onkoloq  ixtisası  üzrə  verilmiş 

internatura  vəsiqəsi  itdiyi  üçün 

etibarsız sayılır.

II müalicə-profilaktika fakül-

təsi nin  IV  kurs,  306

a

  qrup 



tələbəsi Rüstəmli Şükufə Elxan 

qızının adına verilmiş tələbə bi-

leti itdiyi üçün etibarsız sayılır.

II müalicə-profilaktika fakül-

tə sinin II kurs, 255

a

 qrup tələbəsi 



Şuayev Mövlam Murad oğlunun 

adına verilmiş tələbə bileti itdiyi 

üçün etibarsız sayılır.

Rəhimzadə Elçin Rauf oğluna 

1997-ci  ildə  Azərbaycan  Tibb 

Universiteti  tərəfindən  toksi-

kologiya  ixtisası  üzrə  verilmiş 

internatura  vəsiqəsi  itdiyi  üçün 

etibarsız sayılır.

Bakı şəhər sakini, Azərbaycan 

Tibb  Universitetinin  Tədris  Te-

rapevtik  Klinikasının  baş  tibb 

bacısı  Qasımova  Zərgül  Sa-

bir  qızının  adına  Azərbaycan 

Respublikasının 

Daşınmaz 

Əmlakın 

Dövlət 


Reyestri 

Xidməti  tərəfindən  24  noyabr 

2006-cı  il  tarixində  verilmiş 

“Hüquqların  Dövlət  Qeydiyyatı 

Haqqında  Daşınmaz  Əmlakın 

Dövlət Reyestrindən ÇIXARIŞ” 

(kupça) itdiyi üçün etibarsız sa-

yılır. 


Baş redaktor

ELDAR İSMAYIL

Müəlliflərlə  redaksiyanın 

mövqeyi  üst-üstə düşməyə bilər.

Əlyazmalar  geri  qaytarılmır.

Qəzet “Təbib”  qəze ti nin  

kompyuter mər kə zində yığılır, 

səhi fə lənir, “Bəxtiyar-4” İKŞ-də 

çap olunur. 

     


Ü N V A N I M I Z:

Mərdanov qardaşları - 100

2-ci mərtəbə,

Tel.: 595-24-97

tabibqazeti@gmail.com

Lisenziya Н - 022633

İndeks -0269

Sayı 4000

Sifariş: 263

 Düzəliş     

-Azərbaycan Tibb Universitetinin “Təbib” qəzetinin 30 sentyabr 

2015-ci il tarixli sayında dərc olunmuş “Kafedralar üzrə yerləri tutmaq 

üçün müsabiqə elanı”nda “Kafedranın dosentləri” bölməsində Onko-

logiya kafedrası 1 yer kimi oxunmalıdır.

Tez-tez  ət  və  şokolad  yemək  insan  psixikasını  məhv 

edir  və  uzunsürən  depressiyaya  səbəb  olur.  Bu  qəribə 

nəticəyə ispan tədqiqatçıları gəliblər.

AZƏRTAC  Informing  saytına  istinadla  xəbər  verir  ki, 

alimlər 10 il ərzində 15 min könüllünün analizini toplayaraq 

onların psixi durumunu və qida rasionunu dəyərləndiriblər.

Tədqiqatların  yekununa  əsasən  müəyyən  edilib  ki,  şir-

ni, xüsusilə şokolad və yağlı ət həvəskarları əsəb siste-

minin  pozulmasından  daha  çox  əziyyət  çəkirlər.  Onlar 

sakitləşmək və normal hala düşmək üçün daha çox se-

dativ preparatlar qəbul edirlər.

Alimlər  depressiyanın  inkişaf  riskini  azaltmaq  üçün 

şirnisevənlərə  və  “ət  yeyənlərə”  bir  müddət  ət  və  şoko-

laddan  uzaq  olmağı,  yaxud  heç  olmasa  pəhriz  günləri 

keçirməyi məsləhət görürlər.



İspan alimləri şokolad və ətin 

insan psixikası üçün zərərli 

olması qənaətinə gəliblər

Azərbaycanda psixi sağlamlıq 

sahəsindəki xidmətlər təkmilləşdirilir

Dünya əhalisinin psixi sağlamlıq problemləri ilə bağlı 

məlumatlılıq  səviyyəsini  yüksəltmək  məqsədilə  hər  il 

oktyabrın  10-da  Dünya  Psixi  Sağlamlıq  Günü  (World 

Mental Health Day) qeyd edilir. Bu gündə qlobal miqyasda 

psixi pozuntular mövzusu cəmiyyətdə daha açıq şəkildə 

müzakirə  edilir,  bu  sahədə  profilaktika  və  müalicə 

xidmətlərinə  sərmayə  qoyulmasını  stimullaşdırmaq 

üçün müəyyən tədbirlər görülür.

Dünya Səhiyyə Təşkilatının (DST) məlumatına görə, 

dünyada 450 milyondan çox insan psixi pozuntulardan 

əziyyət çəkir. Psixi sağlamlıq insanın öz qabiliyyətlərini 

reallaşdıra bildiyi, adi həyat stresslərinin öhdəsindən 

gəldiyi,  səmərəli  çalısa  bildiyi  vəziyyətdir.  Konkret 

məqamda  insanın  psixi  sağlamlıq  səviyyəsi  bir  çox 

sosial,  psixoloji  və  bioloji  amillərdən  asılı  olur.  Dün-

ya  üzrə  faktlar  göstərir  ki,  davamlı  sosial-iqtisadi 

təzyiq, yoxsulluq, o cümlədən təhsil səviyyəsinin aşa-

ğı olması həm ayrı-ayrı fərdlər, həm də icmalar üçün 

psixi  sağlamlığın  risk  amillərinə  aiddir.  Sürətli  sosial 

dəyişikliklər, işdə stress vəziyyəti, gender ayrı-seçki-

liyi,  sosial  təcrid,  qeyri-sağlam  həyat  tərzi,  zorakılıq 

təhlükəsi,  fiziki  xəstəliklər,  eləcə  də  insan  hüquqla-

rının pozulması da DST tərəfindən psixi sağlamlığın 

pozulmasını şərtləndirən faktorlara aid edilir. Bundan 

əlavə,  insanları  psixi  pozuntulara  həssas  edən  xü-

susi psixoloji və şəxsiyyət amilləri, həmçinin genetik 

faktorlar  və  beyində  kimyəvi  maddələrin  tarazlığının 

itməsi kimi bioloji səbəblər də var.

Hesablamalara  görə,  dünyada  bütün  uşaq  və 

yeniyetmələrin  təxminən  20  faizinin  psixi  pozuntu-

ları  və  ya  problemləri  var.  Bununla  belə,  ölkələrin 

əksəriyyətində  uşaq  psixiatrlarının  sayı  çox  az-

dır.  Depressiya  dünyada  başlıca  əlillik  səbəbi  olan 

xəstəliklərdəndir. Hər il yer üzündə orta hesabla 800 

min insan intihar edir. Halbuki intiharın əksər hallarda 

səbəbi  olan  psixi  pozuntuları  müalicə  etmək  müm-

kündür.  Psixi  pozuntular  infeksion  və  qeyri-infeksi-

on  xəstəliklərin  inkişafının  risk  amillərinə  aid  edilir. 

Müharibələr  və  digər  fəlakətlər  də  psixi  sağlamlığa 

əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərir.

Dövlət  Statistika  Komitəsinin  məlumatına  görə, 

Azərbaycanda 2014-cü ildə ilk dəfə qoyulan diaqnozla 

qeydə alınan psixi xəstələrin sayı cəmi 4 276 nəfərdir.

Statistik  rəqəmlər  ötən  il  Azərbaycanda  psixi 

xəstələrin  sayında  azalma  müşahidə  olunduğunu 

göstərir.  Belə  ki,  ilk  dəfə  qoyulan  diaqnozla  qeydə 

alınan psixi xəstələrin sayı 2000-ci ildə 6 907 nəfər, 

2005-ci  ildə  5  621  nəfər,  2010-cu  ildə  4  984  nəfər, 

2012-ci ildə 4 948 nəfər, 2013-cü ildə isə 4 904 nəfər 

olub.  Ötən  il  müalicə-profilaktika  müəssisələrində 

qeydiyyatda olan psixi xəstələrin sayı 102 807 olub. 

2013-cü ildə isə bu rəqəm 124 134 nəfər təşkil edib.

İlkin  İmmun  Çatışmazlıq  Vəziyyəti,  bir  çox  xroniki 

xəstəliklər, digər ciddi və uzun sürən patologiyalar xəstə 

uşaqları aktiv həyatdan məhrum edir. 

Onların  özlərini  cəmiyyətin  fəal  üzvü  hesab  etməsi 

üçün  bir  çox  üsullar  və  vasitələr  var.  Hər  bir  xəstə 

uşağın  öz  arzusu  var,  onların  bu  istəklərini  həyata 

keçirmək, gizli istedadlarını üzə çıxarmaq məqsədi ilə 

bütün dünyada bir çox tədbirlər keçirilir. Oktyabrın 8-də 

İranın  paytaxtı  Tehran  şəhərində  bizim  kolleqalarımız 

ilk dəfə Xəstə Usaqların 1-ci Beynəlxalq Rəsm Festiva-

lını keçirməyi qərara almışlar. Biz də bu tədbirdə istirak 

etmək  üçün  İmmun  Çatışmazlıq  Vəziyyəti  olan  bütün 

xəstələrimizi (uşaq və yeniyetmələri) dəvət etdik. Xəstə 

istirakçıların  A4  formatında  kağız  üzərində  “Sağlam-

lıq”  mövzusunda  çəkdiləri  şəkilləri  təşkilat  komitəsinə 

göndərdik.  Ən  yaxşı  200  şəkil  seçilərək  xüsusi  bro-

şurada  öz  əksini  tapacaq.  Yalnız  30  ən  yaxşı  rəsmin 

müəllifləri qalib kimi Tehrana dəvət olunaraq mükafat-

landırılacaqdır.

Biz çox şadıq ki, Azərbaycandan da qalib seçilən ba-

laca  Əliyeva  Məryəm  də  qaliblər  sırasındadır.  4  yaşlı 

bu  qızın  ağır  auto-

immun xəstəliyindən 

əziyyət  çəkməsinə 

baxmayaraq,  həyat 

dolu  əsəri  münsiflər 

heyəti tərəfindən se-

çilib.  Məryəm  anası 

ilə  birlikdə  Tehrana 

yola düşüb və bu ya-

xınlarda  mükafatla 

evə dönəcək.



10 oktyabr - Dünya Psixi Sağlamlıq Günüdür

Xəstə Uşaqların I Beynalxalq Rəsm Festivalı 

Yüklə 264,48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin