Tiplari. Tokarlik-vintqirqar stanoklari va ularni sozlash

{4) 
kulachokning BA qismi bo'yicha 
dumalab harakatlanganida support (5) ning keskich 
(2) 
bilan birga ishchi harakati 
sodir bo'ladi - qirindi kesiladi. Rolik kulachokning to'g'ri chiziqli AB qismiga to'g'ri 
kelganida prujina (6) ta'sirida support tezda frezadan qochadi (salt yurish). Kertuvchi 
asbob sifatida shakldor keskich yokijilvirlash doirasi olinib, uIarning shakldor profili 
kertilayotgan tishlar profiliga mos qilib charxlangan bo'ladi. Zagotovka har bir to'la 
aylanishdan so'ng keskichga ko'ndalang surish (qiymati) uzatiladi. 

---

10. 
l-rasm. 
Freza orqa yuzasini gardanlash sxemasi. 
Tokarlik - gardanlash (токарно-затыловочный) stanoklarining tashqi ko'rinishi 
tokarlik-vintqirqar stanoklarga o'xshash bo'lsa-da, ularda o'ziga xos maxsus 
konstruksiyaga ega bo'lgan support mavjud. Bu support gardanlash operatsiyasi 
uchun zarur bo'lgan harakatlar-ni amalga oshiradi. 
1Б811 modelli universal tokarlik-gardanlash stanogida bir va ko'p kirimli modulli 
chervyak frezalari, shuningdek taroqsimon, modulli disk va fason frezalar hamda 
tishlari to'g'ri, qiya yoki yon qismida joylashgan asboblar kertiladi. Bu stanokda 
bundan tashqari barcha tokar-Iik ishlarini bajarish mumkin. 
 
Tokarlik-Iobovoy va karusel stanoklari 
Tokarlik-Iobovoy stanoklaridan 
katta diametrli (5 m 
gacha) kalta 
zagotovkalarga yakka buyurtmali ishlab chiqarish sharoitida 
ishlov 
berishda 
foydalaniladi. Zagotovka planshaybaga kulachoklar, qisqichlar va boltlar yordamida 
mahkamlanadi (10.2-rasm.). 
1A693 modelli tokarlik-lobovoy stanogining xarakteristikasi 
quyi-
dagicha: 

---

Ishlov berish aniqligi va ish unumdorligining pastligi, zagotov-kani o'rnatishning 
qiyinligi sababli bu stanoklar kam uchraydi. 
Tokarlik-karusel stanoklari katta diametrli, ammo nisbatan kichik uzunlikka ega 
boigan og'ir maxovik, g'ildirak, korpus tipidagi zagotovkalarga o'rta va yirik 
mashinasozlik korxonalarida ishlov berish 
uchun 
mo'ljallangan. Zagotovka vertikai 
o'q atrofida aylanuvchi doiraviy stol (planshayba)ga mahkamlanadiki, u zagotovkani 
o'rnatish va tayyor detalni bo'shatib olish ishlarini ancha osonlashtiradi. Karusel 
stanoklari (10.2-jadval) ikki turda chiqariladi: -bir stoykali (planshaybaning diametri 
1,6 m gacha, ikki-vertikal 5 pozitsiyali revolver kallakli va yon supportlariga ega); 
modellari 1541, 1512, 1А512МФЗ, 1516, 1А516МФ4. 
-ikki stoykali
gacha, uch supportli—ikkitasi vertikai, 
uchinchisiyon); modellari 1A531, 1553, 1525... (10.3-rasm). 

---