Tálim bilimlendiriw sistemasında kompyuter texnologiyalarınan paydalanıw

Tarmaq analizatorları
— qımbat apparat, onıń járdeminde tek ǵana kabel 
sistemasın kórsetkishlerin izertlew emes, al tarmaqtıń qálegen bóleginen hám 
qálegen qurılmasına signaldı jiberiw procesi haqqında tolıq informaciya alıw hám 
mashqalalı segmentti anıqlaw da múmkin. Bunnan tısqarı tarmaqtı jaqın 
keleshektegi awhalı haqqında boljaw hám ol mashqalanı sheshiw jolın yamasa 
bolajaq mashqalalardı aldın alıw múmkin.
4.4.1- súwrette hár qanday uzınlıqtaǵı kabel sistemasındaǵı fizikalıq pútinlikti 
bahalaw imkaniyatın beretuǵın testerdiń sırtqı kórinisi keltirilgen.
Jaqsı tester kabel parametrleriniń maksimal sanın bahalaw múmkinshiligine 
baylanısıwı kerek.
4.1.1-súwret. Tarmaq testerleriniń sırtqı kórinisi. 
Sol sebepli testerler toplamında hár qıylı qosımsha qurallar hám de jumıs 
quralları bar. Mısalı, hár qıylı úskeneler járdeminde koaksial kabel segmentin hám 
óralǵan juplıq kabel segmentin hár qıylı rázyomlarǵa jalǵaw kompleksi menen 
kabel testeri testlew múmkin boladı. Shıyshe talshıqlı kabel bolsa arnawlı quramalı 
bolǵan apparat arqalı testlenedi hám ol tek shıyshe talshıqlı kabel kórsetkishlerin 
ólshewge arnalǵan boladı.
Kabel segmentin testlewdi hár qıylı usılları bar, qandayda bir usuldı tańlaw 
bolsa kabelge jalǵanıw múmkinshiligine baylanıslı. Usıllardan biri tómendegiden 
ibarat: kabeldi konnektor ornatılǵan bir ushına testerdiń razyomı jalǵanıp, ekinshi 
ushına arnawlı qaqpaq ornatıladı. Nátiyjede tester hár bir simniń qarsılıǵın teksere 
aladı hám sonıń menen birge, jalǵanıwın qandayda bir standartqa uyqaslıǵın 
anıqlaydı. Kabel qarsılıǵı haqqındaǵı alınǵan maǵlıwmat arqalı bolsa kabeldi 
texnik kórsetkishin hám sonıń menen birge, úzilis noqatına shekem bolǵan aralıqtı 
anıqlaydı.
 

---

52 
4. 2. Programmalıq qurallardan paydalanıw 
 
TCP/IP tarmaqdaǵı hár bir kompyuter 3 dárejeli adressge bólinedi: 
1)
Hazirgi uzelge tiyisli bolǵan ayrıqsha tarmaq texnologiyası anıqlawshı 
uzeldiń lokal (tarmaqdaǵı) adressi. Lokal tarmaqqa kiriwshi uzellerdi – bul 
tarmaq adapter yáki marshrutizatorlar portın МАС-adress esaplanadı, mısalı, 
11-А0-17-3D-BC-01. Bul adressler qurılmanı islep shıǵarıwshılar tárepinen 
belgilenedi hám qolay address esaplanadı, hám de adresslew oraylasqan 
jaǵdayda basqarıladı. Lokal tarmaqlardı bar barlıq texnologiyalarında МАС-
adress 6 bayttan turadı hám ondaǵı dáslepki 3 bayt islep shıǵıwshı firma 
identifikatorı, keyin 3 bayt qolay formada islep shıǵıwshı tárepinen 
belgilenedi. Х.25 yáki frame ielay siyaqli global tarmaqdaǵı uzellerdi lokal 
adressleri global tarmaq adminstratorı tárepinen belgilenedi. 
2)
IP-
 
adress 4 bayttan turadı, mısalı, 109.26.17.100. bul adress tarmaq 
dárejesinde qollanıladı. Bul adress administrator tárepinen kompyuter yáki 
marshrutizator konfiguraciyalanıwında ornatıladı. IP-adress 2 bolimnen 
tarmaq nomeri hám uzel nomerinen turadı. Tarmaq nomeri administrator 
tárepinen qálegenshe belgileniwi yáki eger tarmaq internettiń arnawlı bólimi 
(NIC-Nefwork Information Center) kórsetpesine muwapıq belgilenedi. 
Mısalı, Provayderler NIC bóliminen adressler diapazonın aladı hám olardı 
óz abonetlerine tarqatıp beredi. 
3)
Simvollı adress - bul simvollardan turatın identifikator yáki at. Mısalı, 
SERVIS.IBM.COM. bul adress administrator tárepinen belgilenedi hám bir 
neshe bólimnen turadı, mısalı, mashina atı, shólkem atı hám domen atı. 
Sonday-aq, jáne DNS-at atalıwshı bul adress programma dárejesinde 
qollanıladiı, mısalı, FTP, TELNET hám HTTP bayannamalarında.